Esta é a terceira das lecturas públicas anuais que estamos facendo na AGAL. Na anterior edición, en decembro de 2022, estabamos a ler a obra de Saramago, Ensaio sobre a cegueira, e aquel día recibimos a noticia do pasamento de Nélida Piñón. Aí vímolo claro. Estas lecturas xiran arredor de autores e autoras en lingua portuguesa, ou que utilizan o que a AGAL considera que é a lingua común.
Nélida Piñón foi a primeira muller honoris causa da Universidade de Santiago, académica de honra da Real Academia Galega e presidenta da Academia Brasileira de Letras. Era unha persoa relevante, escritora e falaba de nós, porque A república dos sonhos é un romance que une a Galiza co Brasil a través da emigración. Pareceunos que podía ser unha homenaxe moi bonita para ela tamén.
—A lectura terá lugar na súa versión orixinal, non si?
Exacto. Nós queremos facilitarlle ás persoas a posibilidade de familiarizárense cos textos na súa versión orixinal, neste caso en lingua portuguesa; mais paralelamente tamén queremos dar a ver que para nós é de grande utilidade coñecer esta norma. É a forma real e práctica de relacionarnos cos demais países da lusofonía. Neste sentido, este ano a lectura ten un formato máis amplo: até este momento o acto só tiña lugar na Galiza. Alén de decorrer tanto en Compostela como en Rio de Janeiro, o acto contará coa participación de voces da Galiza, o Brasil, Mozambique, Angola e Timor.
Queremos facer o esforzo de construír unhas pontes que nos aproximen máis e que fagan efectiva esta realidade, que as persoas ademais de sentirse aliñadas coa súa lingua, desde o punto de vista da identidade, tamén poidan ver que a súa lingua serve para moverse noutros ámbitos máis aló da Galiza. Tamén queremos crear o espazo para que as persoas experimenten por si mesmas que poden ler en portugués co sotaque que elas escollan: hai persoas que o viven como unha lingua allea e lerán como unha lingua diferente da que utilizan no seu día a día e outras persoas leremos xa directamente á galega porque entendemos esta ortografía como familiar.
—O acto coincide coa data de nacemento da autora, 3 de maio, mais tamén se achega ao Día da Lingua Portuguesa, 5 de maio.
A nosa intención inicial era celebrar esta homenaxe na mesma altura do ano na que se fixeron a de Saramago e a de Carvalho Calero, en decembro, mais debido a cuestións organizativas decidimos deixala para a primavera. Dalgunha maneira, quedou todo ben aliñado e case me parece máis bonito que a homenaxe coincida coa data do seu nacemento e non coa do seu pasamento. Tamén, como unha forma de achegar esta realidade á xente máis nova, estamos ofrecendo ás escolas que así o soliciten un pequeno obradoiro de lectura rápida para familiarizarse cos trazos máis singulares, despois do cal o alumnado poderá participar no propio acto.
Para as persoas que non poidan achegarse esa fin de semana, tamén habilitamos a lectura virtual de maneira que poidan enviar un vídeo a través da páxina web, na que tamén será necesario inscribirse no caso de querer participar presencialmente (nelida.gal).
