Resiliencias da danza

Se "os teus meses de máis traballo son febreiro (Mes da Historia Negra), marzo (Historia da Muller), abril (Consciencia Asiático-Americana), xuño (Aniversario de Stonewall) e setembro (Herdanza Hispana)" é un indicio de que te están usando como símbolo de inclusión no mundo da arte. Ese é un dos ítems que figuran entre as accións da exposición Guerrilla Girls. Portfolio compleat, 1985-2016 que pode visitarse no CGAC de Compostela. Neste mes de abril no que se celebra o Día Internacional da Danza e emerxen os impactos relacionados coas artes do movemento podemos deternos a pensar no grao da normalización da contratación da danza en Galicia. Ao estilo da Guerrilla Girls: se o teu mes de máis traballo é abril é posible que nalgures exista un desequilibrio. A danza alcanzou atención entre a cidadanía a base de persistencia e diálogo por parte de compañías e creadoras. Afortunadamente, esa proliferación de eventos relacionados coa danza tamén nos fala da atención que esta foi acadando entre a cidadanía a base de persistencia e diálogo desde a base por parte de compañías e creadoras, ao tempo xestoras, produtoras e formadoras. Nese abano de eventos temos tamén posibilidade de descubrir a diversidade que existe na creación das artes do movemento en Galicia, a súa capacidade para diversificar proxectos, repensar formatos, procurar novos espazos e traballar na formación de novos públicos. Así, nomes con amplo percorrido e recoñecemento conviven con creadoras emerxentes, proxectos asentados no baile tradicional comparten espazo con iniciativas que abrazan estilos urbanos e hibridacións e que nos ofrecen algunhas das sorpresas escénicas máis estimulantes da escena galega. Singularidade, inventiva, forza creativa e rexeneradora, determinación, competencia e habilidade curatorial impulsan formas alternativas de relacionarse co contorno social e institucional para liderar desde hai anos a construción a pulso dun sistema que a administración abandonou reiteradamente. Despois de todo, non debemos de esquecer aquela reflexión de Eça de Queiros na que lembraba que "o governo tolera mas não promove". Artes do movemento Iniciativas como o I Festival de Danza de Pontevedra, o XII Primavera en danza de Carballo ou os ciclos que se desenvolven ao longo do ano como o Lugo En Danza e o TRC Danza comparten protagonismo nestas semanas de abril coa presentación do catálogo dixital 'Danza Galicia'. Con 82 espectáculos, o catálogo é unha das accións propostas no Plan Integral de Danza que, non exento de polémica, se presentou a finais de 2022 e pretende ser unha ferramenta para guiar as accións no sector da danza asentadas sobre catro liñas clave como son o impulso da exhibición, o fortalecemento da creación e da produción, o fomento da profesionalización e a formación e a potenciación da visibilidade e a creación de públicos. Todas elas son liñas fundamentadas mais cómpre indicar que entre as propias demandas do sector consultado figura a de contar cun orzamento que permita a súa materialización. Exemplo do estraño equilibrio entre permitir existir e permitir actuar eríxese o Centro Coreográfico Galego, pegada dunha potencia que, despois da súa creación en 2006, non se chegou a desenvolver coa plenitude que prometía. O seu enfraquecemento orzamentario e o seu descabezamento obrigou o sector a reorganizarse para tecer bases, cubrir ocos, deseñar arquivos, idear residencias artísticas e emprender actividades de dinamización e formación sen esperar a que unha superestrutura os promovese. Deste xeito comprobamos a capacidade de resiliencia das creadoras á hora de resistir os embates e as faltas de apoio, a súa potencia para reconfigurarse e reinventar festivais e iniciativas, a súa aposta firme por crear espazos privados para a residencia artística no rural, a súa construción de alianzas con espazos públicos para desempeñar o seu labor, a súa vontade de manter salas estables e a súa forza para resistir a soidade como corredoras de fondo. Proba deste traballo constante e da capacidade para facerse visibles podería ser o feito de que a última edición dos Premios María Casares incluíse por primeira vez a categoría de Mellor dirección de movemento, así como o aumento da presenza de compañías de danza na últimas edicións do Galicia Escena Pro. Nelas evidénciase que é nos proxectos das artes do movemento onde se xeran os cruces máis inesperados e que nos fan pensar nos pasos perdidos –tanto os que quedaron por dar como os (des)aparecidos na memoria– como os que nos ofrecía aquel En pé de pedra que achegaba referencias de primeira liña e influíron radicalmente na forma de pensar a escena.