Os galardóns Premio Arcebispo Juan de San Clemente de novela arrincaron en 1993 da man da Asociación Cultural Instituto Rosalía de Castro e grazas ao impulso de profesores e profesoras xa xubiladas do centro e o alumnado é o auténtico protagonista dos premios. En cada edición convídase a participar a institutos públicos de toda a Galiza e de toda Europa.
O día da entrega os autores e autoras premiadas comparten convivencia e cea co alumnado. Neste sentido, as persoas finalistas desta edición déronse a coñecer nun acto no que participaron o secretario xeral de Política Lingüística da Xunta da Galiza, Valentín García, o director do IES Rosalía de Castro, Xavier Mouriño, a xefa de departamento de Lingua Castelá do centro e coordinadora do Premio San Clemente, Marta Gende, e a profesora de Lingua Galega Sira Vidal.
As obras finalistas da XXVIII edición dos galardóns Premio Arcebispo Juan de San Clemente de novela na categoría en galego son Hotel Carioca, de Antón Riveiro Coello e editado por Galaxia; Diario de dúas casas, de María Villamarín co selo de Euseino? Editores, e O ano das mazas, obra de Montse Ferreira Fervenza publicada por Xerais.
O San Clemente en castelán decidirase entre A natureza secreta das cousas deste mundo, novela do arxentino Patricio Pron e editada por Anagrama; Literatura infantil, do chileno Alejandro Zambra e tamén de Anagrama; e Non te verei morrer, volume do andaluz Antonio Muñoz Molina, lanzado por Seix Barral.
Para o galardón en idioma estranxeiro, as obras finalistas son Unha saída honrosa, do francés Éric Vuillard (Tusquets); Mirádenos Bailar, da autora francomarroquí Leïla Slimani, e O retrato de casada, da británica Maggie O'Farrell (Libros do Asteroide).
Valentín García destacou a singularidade dun premio cuxo xurado está composto por adolescentes, xa que os libros gañadores das tres categorías son elixidos por alumnado de Bacharelato do propio instituto compostelán e doutros de fóra da Galiza.
Tamén reivindicou a importancia de que todos os autores e as autoras premiadas conten co recoñecemento de lectores destas idades, que "derruban clichés e estereotipos e reflicten a realidade dunha mocidade con hábitos e gusto lector no seu tempo de lecer".
Incentivar a demanda de literatura galega
Preguntado pola situación do mercado do libro galego, o secretario xeral recoñece que a "materia pendente" é a demanda e incentivar o consumo. Para iso, ademais de traballar nun estudo do fomento do libro en galego, expuxo a idoneidade de fórmulas como bonos ou outro tipo de vantaxes económicas.
Así mesmo, quixo aproveitar para mandar unha mensaxe ao público lector e pediu que, ao acudir a librarías, feiras e outros, "teñan en conta o galego", "igual que se ten en conta" a orixe para outro tipo de produtos habituais nas nosas rutinas.
