Natureza e poesía fúndense en Allariz

O primeiro xardín do que temos noticia é o do Edén e a escritora Penelope Lively -autora de Life in the garden- está persuadida de que a concepción do xardín como paraíso procede daquel relato. Tamén o ensaísta William Marx alude a ese mito fundacional: “Cando os primeiros humanos comeron a froita, foron expulsados do recinto. E o primeiro coñecemento do que foron dotados foi precisamente a lembranza daquel xardín do que foran excluídos”, escribe en Vie du lettré. Espazo de sabedoría e de reflexión, fonte de pracer e de descanso, lugar de contemplación, oportunidade de comuñón coa natureza, o xardín é tamén o campo de batalla entre opostos que rexen a nosa vida: natureza e civilización, orde e confusión, cambio e permanencia. A visita ao Festival Internacional de Xardíns de Allariz -que vén de iniciar a súa XIª edición e que permanecerá aberto até finais de outubro- trae á mente algunhas desas cuestións. O Festival é un proxecto que tenta achegarlle á cidadanía o pracer da paisaxe. Tres hectáreas de natureza “intervida” na que paisaxistas de todo o mundo -este ano, da Galiza, do resto da península e de Arxentina, China, Italia, Colombia, Portugal e Alemaña- mostran os seus deseños de xardinaría. Os case corenta mil metros cadrados dívidense en doce parcelas: dez para os concursantes, unha para o gañador do ano anterior e outra para os centros educativos da vila. Un aviso da natureza A concelleira de Promoción Económica, María López, explica que as creacións que poderemos ver este ano correspóndense en realidade cos proxectos seleccionados para 2020. “O plan era perfecto para unha época de pandemia: un espazo ao aire libre, en contacto coa natureza... Mais a causa do confinamento non puideron executarse a totalidade dos proxectos e, daquela non puidemos abrir ao público durante o verán”. A pandemia é un aviso: está comprobado que a alteración do equilibrio dos sistemas naturais por perda de biodiversidade, destrución de hábitats, intensificación agrícola e gandeira e polos efectos do cambio climático aumentan notabelmente o risco de aparición de enfermidades infecciosas que se transmiten aos seres humanos. Neste contexto, a presenza do xardín como un recordatorio da necesidade de conciliar a nosa existencia coa do medio natural transfórmase nunha perentoria chamada de atención que harmoniza coa contorna da vila allaricense. A propia vila de Allariz é un bo exemplo de convivencia entre o social e o natural López subliña este elemento: “Se non reflexionamos sobre como será o noso futuro, se non atendemos o medio ambiente, estamos abocados a un desastre. Debemos corrixir esta deriva e quizais un paseo en contacto coa natureza nos permita tomar conciencia da magnitude deste problema. É importante meditar sobre as cidades que queremos para o futuro: cidades para pensar, gozar e ter calidade de vida. Espazos abertos, verdes, nos que a cidadanía poida convivir e gozar en comunidade, son esenciais para construír unha sociedade sostíbel en todos os sentidos”. En realidade, a propia vila de Allariz é un bo exemplo de convivencia entre o social e o natural: mesmo fóra do recinto no que se realiza o Festival, as persoas que visitan a vila poden advertir que a coexistencia non só é posíbel, senón tamén gratificante. Neste sentido, paga a pena ver o Festival de Xardíns como un elemento máis dun plan de revitalización e desenvolvemento que aglutina patrimonio, natureza e innovación. Talvez por iso, o Festival conta xa cun público fiel que acode ano tras ano a ver as novas creacións. “Eu penso que este ano aínda incrementaremos as visitas”, apunta María López, “porque na primeira fin de semana tivemos tantos visitantes como nos primeiros vinte días da última edición, a de 2019. Creo que esta edición está chamada a consagrar definitivamente o festival, se é que xa non o está”. Poesía e natureza Sen dúbida, o Festival desvélase como un importante recurso turístico para Allariz, mais o Goberno municipal quere ir un paso máis alá e propiciar a reflexión sobre outros valores. Este ano, a poesía é o eixo temático sobre o que xiran as creacións dos paisaxistas concursantes, e iso trae até a vila allaricense a Rosalía de Castro, Emily Dickinson, Fernando Pessoa, Lorca ou mesmo a Xela Arias. “En certo sentido”, aclara López, “debémoslle a temática deste ano a Paco García, o anterior alcalde de Allariz, que é un auténtico apaixonado da poesía. Houbo acordo para escoller a poesía como tema e iso posibilitou que todos os valores que sempre queremos salientar en relación co medio natural, coa historia, coa arte coa convivencia... se potenciasen máis que nunca nesta edición. A diversidade de suxestións proposta polas creacións deste ano son realmente inspiradoras”. “Cada vez resulta máis evidente que os xardín e canto se alberga neles nunca son soamente iso: son suxestivos, evocadores, e esa é a razón de que constitúan un material tan fértil para o escritor”, escribe Penelope Lively. Allariz ofrece agora a oportunidade de experimentar ese entusiasmo que a combinación de poesía e natureza nos entrega.