GONZALO HERMO, POETA

"A literatura galega é de calidade e ten que voar soa, sen que a política a planifique”

Unha muller sorrí e mira á fronte aínda con bágoas nos ollos pola traxedia pasada. A imaxe final da película de Fellini resume o espírito de Celebración (Apiario) o segundo libro publicado polo poeta Gonzalo Hermo. 

Gonzalo Hermo
photo_camera Gonzalo Hermo

Despois de ter entrado con forza no panorama literario con Crac (Barbantesa, 2011),  Gonzalo Hermo (Taragoña, Rianxo, 1987) publica Celebración, o primeiro libro de poesía do novo selo Apiario. Contra o inmobilismo provocado pola descuberta da fraude do noso tempo, o poeta reaxe e bota a andar. 

-O título do seu novo libro deixa ver un entusiasmo e un optimismo moi pouco propios do noso tempo. Que se pode “celebrar”?

Dubidei moito tempo pero logo apareceu como un flash e pareceume redondo. Nesta época de desánimo, de cambios repentinos que moitos non agardabamos, hai dúas opcións, ou nos lamentamos e nos dedicamos a chorar ou decidimos mirar para adiante e activarnos. O título tenta situar o libro nesa dinámica, nesa perspectiva crítica e esperanzadora, non inmobilista. Celebra, en ceta maneira, que estamos vivos. Neste tempo é moi fácil que nos deitemos no sofá a lairnos polo que foi e non puido ser mais eu estou con que o optimismo é revolucionario. A miña xeración está atravesada pola idea da estafa, da fraude. Nacemos nunha época de suposta bonanza, díxosenos que estudásemos que aos trinta anos teríamos traballo, piso en propiedade e parella formal. Todo iso era  mentira. Aí hai dor e iso estaba reflectido no primeiro libro que publiquei mais hoxe vexo que esa actitude é perigosa porque pode levar ao inmobilismo. Este libro tenta ser a outra cara, a da activación. 

-Refírese a Crac (Barbantesa) que publicou en 2011 mais, segundo ten dito, Celebración é, para vostede, o seu primeiro libro. 

Ao meu ver, Crac é un libro iniciático, que todos os poetas escriben mais non todos publican. Responde a unha época de formación literaria. Non me arrepinto de telo publicado porque me trouxo moitas cousas boas mais agora vexo que a miña liña poética está en Celebración. 

-Mesmo así, todo o que lle deu Crac non é para conservalo na bibliografía?

Non renego del nese sentido. Mesmo Lázaro Louzao fixo unha montaxe audiovisual sobre el. Por algunha razón foi un libro que conectou. Trátase dun poemario moi afectado, moi exacerbado e supoño que por iso interesaba. O que non podo é deixar de ser honesto comigo mesmo e o certo é que non me recoñezo nel. Seríame fácil repetirme mais non tería sentido. Só concibo publicar un libro cando hai algo novo que dicir. Ser autocompracente é o peor no que pode caer un escritor. En Celebración hai algo novo con respecto á miña poética e por iso se publica. 

“Ser autocompracente é o peor no que pode caer un escritor”

-Como definiría entón esa liña poética?

Tentei facer unha poesía que dialogase consigo mesma, que atraese os lectores a entrar nun universo particular. Os poetas escribimos de determinados temas porque as condicións históricas son unhas e non outras e iso tamén está presente mais, de todas maneiras, o obxectivo foi crear un mundo literario propio, que procura a complicidade do lector.

-Ese condicionante histórico fai política á súa poesía?

A cuestión é determinar que claves son as que fan unha literatura política que, ao meu ver, é a conciencia do momento histórico e unha toma de partido. Nese sentido, o libro é político, reclama non adormecer e activarse. Crac tiña referencias claras á guerra civil, era máis evidente. Agora non me interesaba repetir nesa clave. Defendo que o campo cultural debe ser autónomo do político. A literatura non ten que ser subsidiaria de ningún ideario nin proceso programático, tampouco o da construción nacional. O mellor que podemos facer é darlle asas á literatura e permitir que voe soa. No noso país aínda hai xente que pensa que un poemario vai cambiar a conciencia nacional. Ser produtores modernos e ofrecer obras de calidade é o que os escritores e escritoras poden facer polo país. En Galiza a literatura foi tradicionalmente o fetiche do nacionalismo e críase que a través dela se poderían mudar as cousas. A literatura galega é de calidade e temos que deixar que voe soa, sen que a política a planifique. 

-No booktrailer recolle a escena final  de Le notti di Cabiria,de Federico Fellini co sorriso de Giulietta Masina. É metáfora do libro?

Vin o filme ao rematar o libro e comprobei que todo o que escribín está resumido nesa escena en que ela sae desolada, escoita a música e, coa cara aínda con bágoas, bocexa un sorriso co que se intúe un é doloroso mais camiñemos. 

“No noso país aínda hai xente que pensa que un poemario vai cambiar a conciencia nacional”

-É a súa posición tamén na poesía?

Recoñezo que o meu camiño é perigoso. Non se trata de esquecer o pasado e pensar que non pasou nada  mais o tremendismo pode ser perigoso porque desactiva. Esa é a miña visión do mundo. 

-Por que bota man de tantas referencias poéticas?

Valente dicía que un poeta ten que ser un escritor sen ego. A poesía é un saber milenario e temos a sorte de poder ler todo o que hai detrás e tamén recoñecer esas débedas. Hai quen me di que parezo discípulo de Chus Pato polo moito que a cito mais o certo é que a súa obra mudou a miña forma de escribir. Nela atopei a poesía no sentido xusto do termo, que sobrevive porque é quen de fuxir de todo xeito de aprehensión doado, xorde da conmoción. 

-Poeta que publica nun selo que botan a andar tamén dúas poetas. Neste tempo, por que continuar a loitar pola poesía?

A poesía fascina, atrapa e é difícil de deixar. Ten un poder de atracción moi grande. Danos algo que non ofrecen outros xéneros, falar da realidade de forma diferente e por iso non o podemos perder. Cando se reclama que sexas máis dixeríbel o que se está a pedir é que abandones a poesía e fagas narrativa en verso. O enigmático segue atraendo lectores.

Esta entrevista apareceu no número 127 do semanario Sermos Galiza, que entregaba canda ela un avanzo do poemario do autor. Disponíbel aquí na nosa loxa.

Comentarios