Análise sobre a análise

A música fala por si mesma, asumindo que lle deamos unha oportunidade Yehudi Menuhin Desde a redacción deste diario ofrecéuseme formar parte dunha sección de análise para escribir sobre diferentes cuestións que atinxen ao que podemos denominar música clásica ou académica. Non son xornalista nin tampouco teño oficio como analista, por máis que, como axente cultural, teña reflexionado moito sobre aspectos que confronto diariamente no meu traballo. E non sendo persoa que fique cómoda no terreo da ocorrencia, véxome na obriga de “analizar” cal podería ser a miña achega a unha sección de “análise” e que interese poden xerar para lectoras e lectores as miñas reflexións. Xa que, por indicación da redacción, non pretende ser esta unha sección de opinión, por máis que as marxes entre opinión e análise sexan difíciles de trazar, decidín ousadamente aventurarme nesta nova andaina na que facer, sequera, unha aproximación aos problemas, fallas, necesidades e retos cos que se enfronta o mundo da música académica no noso país. Son moitos os esforzos que se veñen empregando na formación musical, mais a realidade constata que iso non se traduce na creación dun marco digno para o sector A miña intención é a de falar desde a propia experiencia de vinte anos dedicada profesionalmente á xestión cultural e musical. Tal vez sexa interesante engadir que, ao longo destes anos, foron escasísimos os foros nos que poder intercambiar impresións sobre cuestións que afectan a este concreto sector da música. O desinterese pódese atribuír ás institucións pero tamén ao groso dos axentes que nel traballan. Partimos ademais, da constatación dun profundo baleiro informativo e descoñecemento da verdadeira situación da música clásica en Galicia. A idea que se ten do sector é moi vaga e vén frecuentemente asociada, de maneira exclusiva, ás grandes orquestras ou á educación musical, sendo como é ou debería ser, o da música, unha engrenaxe moito máis complexa. A isto contribúe, ou tal vez traia como consecuencia, un gran distanciamento da sociedade con respecto ao que é ese mundo. Froito deste distanciamento xérase, paradoxalmente, un certo grao de desconsideración por parte da sociedade mesma e tamén por parte das institucións que deberían apoialo, e mesmo dos propios axentes que, levados por esa falta de empatía cara eles, se desentenden da pugna por acadar o espazo que, en puridade, lles correspondería, en pé de igualdade con outro tipo de manifestacións artísticas e musicais. Escasísima presenza A análise desta situación non debe perder de vista cuestións como unha escasísima presenza da música clásica nos medios e mesmo nas propias programacións, o desinterese, en xeral, por parte dos programadores por este tipo de propostas artísticas, o papel que xogan as orquestras profesionais como abandeiradas dun sector no que apenas sobreviven outro tipo de manifestacións musicais; a educación musical, as saídas profesionais, a constante fuga de talentos, a precariedade laboral, a nula proxección exterior. Son estes, xunto con moitos outros, temas que merecen reflexión se queremos acadar un status equiparable a outros centros de referencia peninsulares e europeos. Son moitos os esforzos e recursos que se veñen empregando nas últimas décadas na formación musical: escolas de música, conservatorios, centros de altos estudos especializados, novas especialidades, programacións didácticas. Mais a realidade constata que nada diso se traduce na creación dun marco digno para un sector, visto con moita distancia por parte dunha sociedade centrada noutro tipo de manifestacións culturais ou “espectáculos”, nin na mellora das perspectivas das persoas que pretenden facerse un camiño digno como músicas e para as que, buscar mellor fortuna fóra, acaba sendo a única saída. Serán temas que iremos debullando en vindeiras colaboracións, co ánimo de axudar a entender de que estamos a falar cando nos referimos ao mundo da música clásica en xeral, e en Galicia en particular, xa que non é este un concepto unívoco e pechado e, polo que a nós respecta, ten unhas particularidades que deben ser obxecto de consideración, se queremos enfrontar un futuro que, en absoluto, se presenta prometedor. Máis aló das cuestións meramente académicas ou educativas, é preciso entrar en cuestións conceptuais e definir marcos de acción específicos e diferenciados doutras artes escénicas, mesmo musicais. En suma, analizar problemas concretos dun sector que debería brillar con luz propia, mais que se condena a vivir á sombra dos demais. Sirvan as miñas reflexións, tiradas da propia experiencia, como análise e deámoslle oportunidade á música para que fale por si mesma.