Por onde comezar cando se fala do festival de Cans… polas curtas, polos documentais, polos premios, pola música ou pola súa xente, pola troula ou polos coloquios na leira… polo principio ou polo final?
Acabo de chegar do festival, no torreiro de Cans quedaba Dj Lagartija pinchando para os que viñan de mover o esquelete ao ritmo dos recuperados Aerolíneas Federales. O torreiro estaba ateigado. Nin as ameazas das borrascas puideron c@s asídu@s a Cans. Alí estaban todas as persoas e máis que virán cando para a vindeira edición celebren o seu décimo aniversario.
Éxito rotundo, un ano máis, deste festival transxeracional que fai do audiovisual unha festa ou que fai festa co audiovisual.
O caso é que o Festival de Cans consegue achegar as novas creacións, os videoclips, os documentais, as curtas e a música a un público moi diverso que, aínda que so sexa unha vez ao ano, toma conciencia do importante que é para as nosas vidas a industria audiovisual. Unha industria que fabrica soños, produtos que conmoven, que entreteñen, unha industria capaz de facernos rir ou de manternos informad@s… en definitiva unha industria que xera milleiros de postos de traballo e que ve como se restan os apoios á súa materia prima: a creatividade, as ideas, ou o que noutros sectores sería o I+D+I.
Con todo, o Festival de Cans faise forte fronte á adversidade e sorpréndenos brindando novas oportunidades para creador@s e ofrecendo seccións como a de webseries que se suma á das curtas e á dos documentais.
O Festival de Cans prolóngase e recréase durante catro días nun ir e vir frenético que propón a quen participar un tour completo, un pack de vacacións en que manterse activa e participativa as vintecatro horas. Até custa memorizar o programa.
O sábado de Cans amencía ás 09:30 horas cun roteiro de sendeirismo para dar paso a un coloquio na leira con Isabel Coixet que logo colocaría a súa estrela no Torreiro das Estrelas; chegado este punto xa apetecía a sesión vermouth coa banda municipal de Rendondela e xa case sen dar tempo a xantar na de Dani ou na de Fortes ou na de Moncho, comezou a procesión de chimpíns para que Chete Lera colocase a súa estrela e comezasen as proxeccións da sección oficial. Á mesma hora Manolo Rivas e Kiko da Silva estaban na sala multiusos e no jalpón Fri Galegos no espazo exterior. Entrementres, outras persoas gozaban da actuación de Sés no Cans Voulevar e outras participaban na sección de curtas documentais.
Mais para quen preferiu a música no Jaliñeiro Unplugged tiña a Anxo Pintos e Serxio Ces. É xa a hora das web series e logo a da sección Friki ao tempo que Habelas Hailas actúa no Cans Voulevar. Mullet sucedeu a Anxo Pintos no Jaliñeiro Unplugged e Celso Bugallo colocou a súa estrela no Torreiro das Estrelas para dar paso a Mabel Rivera despois da proxeccións dos traballos do Cans Campus e do Fantabuloso cine ambulante dos irmáns Lumieira.
Ás doce da noite xa tocaba entregar chimpíns de prata e pedigríes para pechar a novena edición do Festival de Cans coas actuacións de Aerolíneas Federais, Dj Lagartija e Dj Crebinsky.
Decátanse agora por qué falaba de ritmo trepidante e frenético?
Así é Cans, así é o seu festival, un festival que acolleu a proxección de Tralas Luces e a de Engurras, un avance da Caravana Vilamor, a estrea de Galicia Caníbal, Efecto Ría e a de Personal Movie mais tamén a actuación de Xoel López, O Sonoro Maxín, Dj Risco no Disco, Germán Coppini e a da Banda Crebinsky.
Un festival para o que habería que editar un dicionario propio: jaliñeiro unplugged, jalpón fri, chimpibús, Cans Voulevar…
Un festival capaz de reinventar e reciclar a N-120 convertíndoa nun escenario de exaltación da música e da artesanía.
Un festival en que tamén aproveitaron para darse cita @s tuiteir@s nun segundo #saraogalego2.
E todo isto sen deixar de desfilar chimpíns e sen deixar de gozar das actuacións das pandereteiras da parroquia e dos coloquios na leira. Tamén houbo, por segundo ano consecutivo, a presentación do xornal oficial do festival, o Canzine e a presentación da dixitalización da revista O Tranvía.
O Festival de Cans non esquece os seus e non dubida en premiar, cada ano, tanto a distintos profesionais do audiovisual como Morris que este ano recibíu o Pedigree 2012, como a súa veciñanza, este ano Carmen e Alberto recibiron os chimpíns de prata xunto ao presentador Fernando González “Gonzo”.
Sorprendendo cada ano con novas seccións e propostas,o Festival de Cans, organizado pola asociación cultural ARELA e dirixido por Alfonso Pato, segue a medrar sendo capaz de non perder o seu espírito, sendo unha plataforma de lanzamento e promoción para nov@s creador@s, un punto de encontro para as persoas profesionais do audiovisual, unha cita coas estrelas da parroquia e coas do resto de Galiza e de fóra das nosas fronteiras, unha festa do cine… mais, sobre todo, un festival feito por e para Cans e por e para o audiovisual.
Moitos dín que en Cans hai algo máxico que envolve a quen chega. Eu comprobo cada ano que o truco desta maxia está na paixón do seu director, no esforzo da organización e na ilusión de todas as veciñas e veciños e voluntari@s que se mesturan cos visitantes facendo de bos anfitrións ao tempo que gozan da festa.
Crianzas, maiores, moz@s… todas as persoas teñen o seu espazo en Cans. É como se por un momento todas fosen actrices dunha mesma película.
Non hai palabras para describir os momentos en que o alumnado do audiovisual dirixe a veciñanza propóndolle personaxes e transformánda en actrices e actores. Tampouco hai palabras para narrar esa fusión que se dá, segundo tras segundo,entre profesionais e espectadores. O Festival de Cans é un xogo contínuo, un intercambio sen fin, un xurado composto por veciñ@s e expert@s, unha homenaxe ás persoas veteranas e un trampolín para novas creadoras e creadores. O Festival de Cans é un produto vivo, unha longametraxe de final aberto que vai xa a pola súa décima parte, unha historia de amor en que non hai final.
