Entroido

A vindeira sexta feira 22 de febreiro terá lugar en Santiago de Compostela a sexta edición da Mostra do Entroido, organizada por centros educativos da contorna de Lamas de Abade. Este ano 2019 estará centrada na figura do cigarrón e o entroido verinés. 

Apresentou esta segunda feira unha denuncia en comisaría e, nunha conversa telefónica, xa deu traslado das ameazas ao delegado do goberno.

Igrexa e PP fan cruzada común contra o pregón de carnaval de Compostela, contra o seu autor e contra o concello. De fondo, a contraofensiva por impoñer novos límites á liberdade de expresión.

Non cabe dúbida que o entroido forma parte do noso patrimonio cultural, existindo múltiples manifestacións que así o testemuñan por toda a xeografía galega a través de moi diversos ritos e mascaradas.

O entroido de Manzaneda reúne nas rúas das súas parroquias todas as xeracións de veciñanza do concello. Estas festas son as máis importantes para a vila, que pode presumir de resgardar a súa tradición practicamente intacta. “Aquí o entrudio víveno igual maiores e pequenos, todo o mundo gosta e mostra respecto polo fulión. Non hai orquestra nin concerto que o supere”, explica Daniel Domínguez, concelleiro de Turismo de Manzaneda e natural da Mourela Pra Cá, onde se realiza un dos tres fulións celebrados no concello.

Falar do entroido de Xinzo de Limia é falar “do resumo social da vila”. Así o asegura Iván Prado, natural de Xinzo e coordinador do Museo Galego do Entroido, situado na vila limiá. Cun mes enteiro de celebracións “e preparacións interentroido”, o entroido de Xinzo é o máis longo de Europa.

As danzas de Madamas e Galáns volven ser o prato forte nos días do entroido de Cobres, no concello de Vilaboa (O Morrazo). Aínda que non se coñece exactamente a súa orixe, a tradición remóntase ao século XVII.

Na quinta-feira as mulleres inauguraron o xoves de comadres e fixeron súas as rúas e locais da localidade de Verín. As máscaras tradicionais do lugar, os cigarróns, xa levan a invadir o espazo público desde o domingo corredoiro co escarnio e ofensa típicos destas datas. Na sexta-feira é o venres de compadreo, antesala dos días grandes da festa, co bautizo do cigarrón, o domingo gordo e o luns e martes de entroido.

Entroido “con raíces” e entroido estándar conviven (non sempre ben) na súa eclosión actual

Entre as múltiples vías que o pobo galego desenvolveu para desafogar tensións sociais durante o entroido, o xogo coa poesía é un dos máis abondosos. En Foz, no corazón da Mariña, hai 25 anos que practican o Touporroutou. O anonimato e a copla sarcástica sobre os sucedidos do ano serven aos focegos e focegas para, tamén, conmemorar que vai rematando o inverno.

Esta quinta-feira de comadres, a lardeira únese o seu compañeiro nunha xornada de algarabía colectiva. A localidade vianesa entra no clímax do seu carnaval, o máis antigo da bisbarra, facendo gala dunha miríade de figuras típicas e moita música. Os fulións levan desde a anterior semana percorrendo as diferentes parroquias do Concello e acabarán por se xuntar nunha grande festa no martes de entroido, cando lardeiro e señora serán queimados para o goce do público.

Pola candeloria metade do inverno vai fóra... rebentan as mimosas en ouros, o toxo mostra o alecrín, volven os nubeiros de paxaros, o oso sae do seu letargo... Os deuses pagáns, tradicionais ou inventados, cada cal coa súa historia, Meco, Momo, Urco, Ravachol... presiden a eira ou a praza... o instinto festivo céibase de xeito especial no sur do mítico río do esquecemento, tal como se lle chama ao Limia.

Boteiros, fulións, cigarróns e pantallas toman o A Fondo, o caderno de análise, desta semana. Dezaseis páxinas adicadas ao entroido galego que acompañan o número 188 do semanario Sermos Galiza. Felipe-Senén, Federico Cocho, Laura R. Cuba, Tamara M. Pastoriza, Flavia Carou e Felipe Castro López achégannos un bocado desta festa ancestral, que mantén tradicións ao tempo que atopa novas formas de celebración na Galiza contemporánea.

“Para vivilo”. Así describe o alcalde, Secundino Fernández, o entroido de Viana do Bolo, que ano tras ano ten lugar seguindo o que marca a tradición. O único cambio que se produciu nos últimos tempos foi a súa promoción pública, pois o entroido actúa como elemento dinamizador e escaparate da vila.