A Inspección laboral carece de persoal suficiente para reducir a sinistralidade

As actuais reivindicacións do persoal da Inspección de Traballo e Seguridade Social, con mobilizacións por todo o Estado español, trouxeron ao primeiro plano da actualidade o funcionamento do organismo que os acolle e os recursos cos que conta. No centro da cuestión están as eivas que dificultan realizar un control efectivo do cumprimento por parte das empresas das actuais normas, nomeadamente as relativas á saúde laboral. A Galiza é o territorio do Estado onde máis incrementou a sinistralidade laboral Segundo os últimos datos publicados (2021) polo Organismo estatal de Inspección de Traballo e Seguridade Social (OITSS), dependente do Ministerio de Traballo e Economía Social, a Galiza conta con 65 inspectoras e inspectores e 72 subinspectoras e subinspectores (de dúas escalas, Seguridade e Saúde Laboral, por unha parte, e Emprego e Seguridade Social, pola outra). Completan o cadro de persoal, 95 técnicos e administrativos. Durante todo o ano 2021 realizaron 15.045 visitas a centros de traballo, cunha media de 41 empresas diarias en xornadas de segunda feira até domingos, todos os días do ano. Levantáronse un total de 2.469 actas de infracción (en Relacións Laborais, Seguridade e Saúde laboral, Emprego e estranxeiría e Seguridade Social) que remataron con sancións por valor de 9.981.821,92 euros relacionadas con infraccións que afectaban 18.903 traballadoras e traballadores. Por último, ese ano solicitáronse 11.938 requirimentos de subsanación e 611 requirimentos ás Administracións públicas. Galiza, á cabeza do Estado español en sinistralidade laboral Falta de persoal Para coñecer polo miúdo o funcionamento e a situación deste organismo e o seu persoal, Nós Diario conversou con Rubén Ferreira Castiñeira, subinspector laboral da escala Seguridade e Saúde. É enxeñeiro de camiños ademais de técnico superior de prevención de riscos laborais e, tras seis anos de experiencia na Inspección de Traballo e Seguridade Social, na actualidade forma parte da Unidade de Seguridade e Saúde. “Todas as políticas que se puxeron en marcha non están funcionando por contar cunha estrutura de funcionamento de hai 30 anos”, asegura o tamén responsábel do Sindicato de Subinspectores Laborais de Seguridade e Saúde (Sislass). Pon como exemplo que os efectivos non son suficientes “cando contamos cunha persoa inspectora por cada 15.000 traballadoras e traballadores e deberiamos ter, como mínimo, unha por cada 10.000, segundo dita a Organización Internacional do Traballo”. Territorialmente, o persoal de Inspección concéntrase nas zonas onde hai máis afiliación á Seguridade Social. “Por provincias, Lugo conta con oito mentres que A Coruña chega aos 27”, apunta este subinspector. Nesta última zona, onde tamén traballou Rubén Ferreira, sinala que hai unha gran variedade de sectores que van “desde as áreas industriais até o interior, con explotacións agrarias e forestais, ou pola costa, con numerosas empresas conserveiras. No caso de Santiago contamos coas compañías de loxística que se concentran nos polígonos e no centro hai máis hostalaría”. A crise incrementou a sinistralidade laboral nos sectores produtivos galegos Debido á preparación previa da documentación e ao número de visitas que teñen que realizar cada día, este colectivo reivindica máis persoal. “O papel das inspectoras e dos inspectores abarca todas as competencias, coordinando e actuando desde a mediación en arbitraxes ou relacións laborais até a busca de débeda das compañías”, relata Ferreira. Neste último caso atópanse con empresas “que se derivan unhas a outras, con 'testeferros' para ocultar o seu patrimonio e evitar así pagar aos traballadores”. As tarefas da subinspección, pola súa parte, requiren inspeccións de emprego e actuacións pola noite, con casos de estranxeiría, licenzas de cotización e nóminas. No seu caso, como subinspector de saúde laboral, visita obras, buques de pesca, explotacións agrarias, industria e outros sectores nun “labor máis preventivo”. Medios escasos No ano 2022 rexistráronse na Galiza, segundo os datos publicados tamén polo Ministerio, 28.401 accidentes laborais. Deste total, 27.891 foron accidentes de carácter leve, 437 graves e 73 mortais. Rubén Ferreira considera que son cifras inaceptábeis. “Son vidas que non poden volver, de persoas que están activas traballando, entre os 20 e os 40 anos, no mellor da súa carreira laboral”, opina. Na procura de infraccións, “como o uso de maquinaria sen protección”, indica que realizan as vistas ás empresas e explotacións agrarias “sen avisar” coa excepción daquelas en que precisen contar coa presenza dunha persoa en concreto “ou cando inspeccionamos un buque e non sabemos cando estará no porto”. Por experiencia, nos datos estatísticos "faltaría engadir, por exemplo, os casos que lles acontecen a autónomas e autónomos no agro galego, como ocorre cos accidentes con tractores sen protección". A sinistralidade laboral, malia a parálise nalgúns sectores, marcou tamén 2020 Por todo isto, bota en falta máis medios. Ademais de ter que realizar os desprazamentos nos seus vehículos particulares, algúns dos recursos que lles achegaron desde Madrid non lles facilitaron a tarefa. "Enviaron no seu día unhas tabletas dixitais para introducir datos durante as propias inspeccións, sen ter en conta que neste país internet non chega a todo o territorio", relata o responsábel do Sislass. As visitas presenciais son máis habituais nas empresas pequenas "sen representación sindical", por contar nas grandes "co apoio dos sindicatos que denuncian as irregularidades". Con todo, nestas últimas tamén incide a falta de medios deste organismo. Sinistralidade laboral: mobilización no Porriño polo cuarto traballador morto no que vai de ano Ferreira, neste sentido explica que a relación de postos de traballo (RPT) non se modificou desde hai anos polo que non contan cun departamento informático que lles sería mou útil. “Mal podemos seguir ás empresas como Glovo e os seus algoritmos se non o temos”, afirma.