A Xunta fía a xestión da fauna salvaxe da Galiza á "política da escopeta"

A Consellaría de Medio Ambiente publicou o 15 de setembro no Diario Oficial da Galiza (DOG) a terceira declaración de emerxencia cinexética do xabaril —as outras foran en 2019 e 2021—, unha medida que abrangue 37 comarcas e 248 concellos, 80% da superficie do país. É a declaración de emerxencia máis ambiciosa a nivel territorial e permite a caza sen límite do porco bravo todos os días da semana até o vindeiro 25 de febreiro, con inclusión de métodos non convencionais, como o uso de visores nocturnos, detectores de movemento ou comedeiros de atracción. A Xunta da Galiza considera que a situación actual desta especie, "e as circunstancias que se están a producir" [coa súa expansión] obrigan a recorrer a esta emerxencia. Unha declaración que se fai, e niso coinciden desde organizacións agrarias até colectivos ambientalistas, sen que exista un censo oficial do xabaril na Galiza. "E despois pasa o que pasa, que xa hai críticas porque esta declaración de emerxencia inclúe concellos onde non hai problemas co xabaril", manifesta a Nós Diario Fins Eirexas, da Asociación para a Defensa Ecolóxica da Galiza (Adega). Estimacións como as realizadas por Unións Agrarias (UUAA) cifran os exemplares de porco bravo na Galiza entre 180.000 e 200.000. A Xunta renova a "guerra contra o lobo" en base a un anuncio da UE que non afecta á Galiza "Desde logo, a Xunta merece un suspenso en xestión de fauna salvaxe", considera Eirexas. Unha nota que tamén lle dá ao Goberno galego nesta materia Pedro Alonso, biólogo e un dos maiores expertos no lobo na Galiza. "A única política de xestión nestes temas que coñece a Xunta é a da escopeta", afirma en conversa con este medio. A declaración de emerxencia cinexética é unha medida que entre sectores dos cazadores consideran adoptada “de cara á galería”. A Xunta envía un informe sobre o lobo á UE Precisamente esta sexta feira a Xunta informou de que remitiu á Comisión Europea un "completo" informe sobre a situación do lobo e sobre os impactos que se derivan da súa presenza. Entre as conclusións, salienta que a conservación da especie é "favorábel" e un rexistro "ascendente" de avisos por ataques, sobre todo, a ovellas. O xabaril ten un único depredador natural da Galiza, fóra do ser humano. É o lobo. Mais, como indican os ambientalistas, "a Administración galega insiste en reclamar a eliminación do status de protección do lobo ibérico, incluído polo Estado español na listaxe de especies en réxime de protección especial". Así pois, inciden, dáse o paradoxo de que a propia Xunta, que alerta dun xabaril en expansión, quer abrir a porta a cazar o seu único depredador natural. Urxen medidas contra a expansión do xabaril: "O control poboacional non está a funcionar" Alonso apunta que o lobo "por si propio" non pode regular a poboación do xabaril. Mais, explica, o porco bravo fai parte da súa dieta e nese sentido cumpre unha función de control desa especie. "Nas comarcas de montaña pode que 30-40% da súa dieta sexa o xabaril, ou unha porcentaxe aínda maior, pois está baixando a poboación de corzo pola mortaldade que está provocar a mosca parasita". Mapas ilustrativos Fins Eirexas convida a cruzar dous mapas. Un, o dos concellos da Galiza onde a Xunta considera que hai emerxencia polo xabaril. Outro, un mapa da presenza estábel das mandas reprodutoras do lobo no territorio galego. "Onde tradicionalmente hai rexistros desta especie, non hai tanta afectación de xabaril. Hai outros sitios onde hai lobo e si, sería interesante estudar este tipo de interaccións, tendo en conta que do lobo hai censo científico, oficial; e do xabaril, non". O lobo, pois, xoga un papel chave na regulación da biodiversidade na Galiza. Non só a respecto do xabaril. "O lobo proporciona uns servizos ecosistémicos que terían un alto valor económico, pois é un regulador de enfermidades en especies silvestres que poderían saltar ao gando e ás granxas. Alí onde hai lobo, a prevalencia de enfermidades como a brucelose e a tuberculose bovina é practicamente nula", manifestou en conversa con este medio Martiño Nercellas, biólogo estudoso desta especie. Para ecoloxistas e organizacións agrarias, a xestión da fauna salvaxe non pode desenvolverse á marxe das políticas para medio rural, biodiversidade ou monte. Outro modelo Organizacións agrarias como o Sindicato Labrego Galego (SLG) ou a Federación Rural Galega (Fruga) levan anos demandando "outro modelo" da Xunta para o rural, que pase por, entre outras cuestións, a aposta por un monte multifuncional e non simplemente "madeirista". Esta é tamén, para Pedro Alonso, a liña que hai que seguir. "O xabarín debería de estar a alimentarse de castañas e landras. Mais cada vez hai menos soutos e carballeiras. Todo é eucalipto e aí non hai alimento para o xabaril. É entón cando vai ás leiras ou á cidade para procurar sustento", explica este biólogo. Nese momento, o xabaril faise "visíbel" para a poboación e empezan as "preocupacións". Tanto Eirexas como Alonso apuntan a que un rural 'eucaliptizado' e abandonado implica unha serie de consecuencias que van alén dos incendios forestais, como pode ser a xestión a facer da fauna salvaxe. A Xunta declara a "emerxencia cinexética" e, malia non dispor do censo, autoriza a caza "sen límite" do xabaril en 248 concellos Xestión Porque, e aí coinciden todos, algunha xestión hai que facer. De feito, o xabaril causou en 2022 na rede viaria da Galiza unha media de 10 accidentes cada día, o que supón case 30% do total de sinistros. Mais os accidentes son só unha parte do problema relacionado coa proliferación do xabaril. A Asociación de Prexudicados pola Fauna Salvaxe na Galiza (Aperfasa) afirma que a poboación de xabaril "causa perdas de entre 17 e 18 millóns de euros ao ano nas explotacións gandeiras e agrícolas" da Galiza. Elías Somoza, coordinador de sectores gandeiros da Fruga lamentaba que a Xunta "non ten un plan integral para o xabaril, carece dun plan de xestión para el, e estamos a falar dun problema ben grande, un problema grave e complexo". E esa complexidade, indican desde o ambientalismo, non pode abordarse con "políticas de escopeta". O PP di non á xestión "conxunta" O PP vetou esta sexta feira na comisión 7ª de Agricultura, Gandaría e Montes unha proposición non de lei do BNG que reclamaba un plan de xestión do xabaril coa implicación de gandeiros, produtores e un censo da poboación da especie. Na súa intervención, Xosé Luís Rivas (BNG) cuestionou que “as batidas indiscriminadas” sexan o método de control máis axeitado para o xabaril e reclamou a disposición de "axudas inmediatas" para os sectores afectados polo xabaril.