O Xulgado do Contencioso-administrativo número 1 de Pontevedra solicitou ao Tribunal Constitucional que aclare se a Xunta da Galiza invadiu competencias do Estado coa súa limitación a 15 anos do prazo para reaccionar ante edificacións ilegais construídas na zona de servidume de protección de costas. Este xulgado expuxo unha cuestión de inconstitucionalidade fronte a varios apartados recoller na Lei de medidas fiscais e administrativas aprobada a finais de 2022 —coñecida como Lei de acompañamento dos orzamentos da Xunta—, segundo informou esta terza feira o Tribunal Superior de Xustiza da Galiza.
No seu auto, o maxistrado sinala que o artigo 10.1 da lei do Goberno galego, aprobada en pleno grazas á maioría absoluta do PP, estabelece un prazo de 15 anos de "caducidade ou perención" na potestade das administracións para reaccionar ante obras ilícitas en servidume de protección de costa.
Considera que, ao abeiro da Lei de costas do ano 1988, tanto a Axencia de Protección da Legalidade Urbanística (APLU) como o TSXG e mais o Tribunal Supremo decretaron de forma unánime que contra estas efidificaciones ilegais "pode tramitarse o procedemento de reposición física da legalidade en calquera momento, aínda que transcorresen 20 anos desde o fin da obra".
O maxistrado remarca que a lei estatal non marca un límite temporal á capacidade administrativa para exixir "a obriga de reparar o dano causado coa restauración física" dos terreos afectados e que, malia que si estabelece un período concreto de 15 anos para executar de formar forzosa a orde de demolición ditada, non o fai para a incoación do procedemento de reposición da legalidade.
Así pois, interpreta que a lei da Xunta busca favorecer os promotores de edificacións ilegais. "Non é difícil deducir que dita norma autonómica ten como única finalidade a de beneficiar a quen infrinxiron a Lei de costas na zona de servidume de protección do litoral galego, outorgándolles un privilexio singular fronte aos que cometen a mesma infracción no resto do litoral español", subliña o xuíz.
E engade que a normativa galega "invade" a competencia estatal en materia de costas, "en detrimento dos valores ambientais e paisaxísticos que a súa lexislación básica pretende preservar". "Non cabe dúbida de que as comunidades autónomas carecen de competencia lexislativa para innovar á baixa o réxime estatal de protección da ZSPC, en beneficio dos infractores", engade o titular do número 1 de Pontevedra, Francisco de Cominges Cáceres.
A lei elaborada pola Xunta, precisa, produce "un menoscabo relevante na protección do medio ambiente e da paisaxe litoral, unha desigualdade esencial nas obrigas e dereitos dos cidadáns sobre o devandito espazo no conxunto do territorio español". A continuación, lembra que o Constitucional determinou "en reiteradas sentenzas" que lle corresponde ao Estado "a competencia para determinar —desde a perspectiva sectorial de costas— o réxime xurídico esencial da zona de servidume de protección do dominio público marítimo terrestre".
"Parece evidente que a comunidade autónoma da Galiza excedeu o exercicio lexítimo das súas competencias ao estabelecer ex novo un prazo límite de reacción fronte ás obras realizadas ilicitamente en zona de servidume de protección de costas", recalca o xuíz, que non ve na lei galega "unha norma adicional de protección" do dominio público marítimo-terrestre.
Neste senso, conclúe que a Xunta obrou como lexislador en favor do "interese particular de quen incumpriu o réxime básico esencial de protección do dominio costeiro sobre o xeral ambiental e paisaxístico respecto dunha zona especialmente sensíbel e vulnerábel [a faixa litoral], que os poderes públicos deben preservar [artigo 45 da Constitución]".
