Nabos ou grelos? Grelos ou nabizas? En que se diferencian?

Grelo é unha palabra do galego que serve para nomear os xermolos das sementes ou plantas e ademais dá nome a unha verdura moi popular no inverno. Os grelos non son outra cousa que o gromo que desenvolve o nabo antes da floración. Non podemos confundilos coas nabizas, ambos nacen da mesma planta pero en diferentes momentos. As nabizas ou rabizas son as primeiras follas que saen do nabo entre os meses de novembro e decembro, os grelos chegan canda o frío, entre xaneiro e marzo, e agroman directamente desde a cabeza do nabo. Unha vez florece deixan de ser comestíbeis, un truco para comprobar o seu estado é cortar o talo, se este é verde estarán no seu punto, no entanto se xa é branco estarán pasados e serán demasiado duros. Os nabos, que antigamente eran moi consumidos, foron desprazados pola pataca e hoxe en día empréganse case só para o gando. As primeiras follas deste, as nabizas, son verdes e ásperas, adoitan ser redondeadas e cun sabor amargo. Normalmente úsanse para facer caldo. Os grelos, pola contra son máis tenros e cómeselles o talo tamén. Teñen unha cor verde intensa, un sabor lixeiramente acedo e son un pouco menos amargos que as nabizas, en parte polo efecto das xeadas, que os suavizan. Produción A súa produción é moi común en todas as zonas da Galiza. Fóra do país é difícil atopalos, coas pequenas excepcións do norte de Portugal e tamén o sur de Italia, onde reciben o nome de cime di rapa, que traducíndoo literalmente seria algo así como cabeza de nabo. Curiosamente, nalgunhas zonas do noso país tamén se lles chama cimos ou cimóns. Os grelos galegos son moi famosos e consúmense dentro e fóra da Galiza. Desde 2009 contan coa protección e distinción da IXP (Indicación Xeográfica Protexida) Grelos da Galiza que inclúe dúas variedades: Grelos de Santiago, máis doces e suaves; e Grelos Brancos de Lugo, máis amargos. Popeye e os grelos Os máis vellos e os que non o somos tanto temos gardada na memoria a imaxe dos debuxos de Popeye comendo latas de espinacas para gañar forza, pero se Popeye se alimentaba delas é porque aínda non coñecía os grelos. Estes gromos son extraordinariamente ricos en vitaminas e minerais, como potasio, magnesio, ferro ou calcio. Ademais teñen grande abundancia de auga e fibra e apenas teñen graxas ou hidratos de carbono. Debido ao seu alto contido en calcio son moi beneficiosos contra enfermidades como a osteoporose e grazas a que son moi ricos en ácido fólico o seu consumo é moi recomendábel durante o embarazo e a lactancia. Incluso hai estudos da Misión Biolóxica da Galiza onde aseguran que o seu consumo axuda a prever o cancro. Máis aló do lacón con grelos Nas mesas do país é moi común ver os grelos acompañando o lacón, sendo un dos pratos máis famosos da gastronomía galega. Esta verdura tamén adoita formar parte do cocido, sobre todo no Entroido que coincide coa súa tempada, e o caldo de grelos tamén é ben saboroso e recoñecido. Cómense cocidos e é recomendábel facelo en dúas veces, sobre todo os de Lugo, que son máis amargos. Nunha primeira vez fervemos auga cun pouco de unto ou manteiga de porco e botámolos, agardamos que volva ferver e deixámolos uns minutos. A continuación escorrémolos e tiramos esta auga, que terá unha cor verde intensa. Con este proceso conseguimos quitar o verde dos grelos, reducindo o seu amargor. Voltamos cocelos con auga, ou con auga de cocido durante uns 30 minutos. Unha vez cociñados podemos comelos así ou cun rustrido de allo e pemento doce por enriba. Alén dos clásicos, podemos empregalos en milleiros de receitas, con ovos ou queixo combinan moi ben por exemplo. Eu tráiovos dúas recomendacións: a primeira unha frittata de grelos, unha especie de tortilla que se fai en Italia con pasta ou verduras. A segunda, peituga de polo rechea de grelos, queixo e ovo cocido e cuberta con xamón. A mestura de sabores do xamón crocante e salgado, coa carne do polo e os grelos ben cremosos grazas ao queixo, é incríbel. Ademais en pratos de culler como as cremas de verduras ou purés están moi bos. Achegan unha cor moi vistosa e o seu toque de sabor intenso e un pouco acedo. Un prato marabilloso que fai miña avoa é o pastel de filloas e grelos, faise alternando varias capas e cubrindo a última filloa con salsa de tomate, está delicioso. Outra combinación exquisita son os grelos con queixo de San Simón, podemos mesturalos en revoltos tamén, pero aconséllovos que probedes a facer croquetas con este recheo. Unha vez feita a bechamel engádenselle os grelos cocidos cortados en anacos e o queixo de San Simón en taquiños moi pequenos. Ao fritir as croquetas o queixo derrétese e dálle unha textura moi cremosa, ademais o toque intenso do afumado do San Simón queda moi ben cos grelos. Podemos botarllos á pizza ou á empanada e tamén facer canelóns, os de lacón con grelos son unha versión moi apetitosa do noso famoso prato. Conservación Temos grelos frescos desde finais de decembro até marzo e véndense en mandas ou feixes en tendas e mercados. Para consumir o resto do ano podemos conxelalos e cociñalos cando queiramos ou mercalos en conserva, o sabor é case igual que o dos frescos e ademais aforramos o traballo de preparalos. Grazas a que podemos dispor deles todo o ano dun modo sinxelo, á súa versatilidade, ademais do gran sabor e dos innumerábeis beneficios para a saúde que teñen, anímovos a que os incluades nas vosas receitas e probedes novas maneiras de comelos.