O sistema de partidos galego está feito doutra pasta

O PP en Galiza gañará as eleccións o próximo 18 de febreiro, non hai dúbidas nesta afirmación. Agora ben, na última década aprendemos á forza de aritméticas que gañar non significa gobernar. O PP gañará pero, gobernará? Para gobernar necesita, dada a composición numérica do parlamento galego, 38 escanos: por baixo disto, a porta queda aberta a que Alfonso Rueda non chegue a ser presidente da Xunta mediante eleccións. Outra cuestión é saber até onde se dispararán os resultados electorais do BNG e a suma que consiga reunir coa representación de PSdG e Sumar, que está por ver se consegue superar a barreira nas circunscricións que ten en xogo. Está todo no aire e non debemos perder de vista tampouco o rendemento electoral de Democracia Ourensá. Un escano é determinante. Aprendémolo tamén. Unha cousa queda clara: novamente Galiza demostra que o seu sistema de partidos ten un ritmo diferente ao sistema estatal e de boa parte das comunidades autónomas. Mentres que as eleccións estatais, na última década, déronnos vaivéns e repeticións electorais: primeiros gobernos de coalición con partidos relativamente novos e procesos electorais e políticos que foron bautizados como "os do cambio", en Galiza o PP non deixou de ter maiorías absolutas e sobradas do Partido Popular. Agora, cando moitas comunidades autónomas —e case case o Estado español— deixaron atrás os gobernos do cambio, en Galiza hai partida e a porta aberta a un goberno "de cambio" que de darse, ademais, estaría encabezado por unha forza de estrita obediencia galega e non polo PSOE como na maior parte dos territorios aos que se facía referencia. Nas próximas dúas semanas o foco dos partidos galegos centraranse sen dúbida nese terzo de indecisos que debuxan a maior parte das enquisas. A importancia da campaña electoral neste caso non precisa explicacións nin xustificacións. A partida non fixo máis que empezar e vai durar 15 días aproximadamente. Todo é posible. Pero non me quero quedar no horizonte que marcan as próximas eleccións galegas, querería ir un pouco máis aló: a tendencia a futuro. Saber como se van movendo os prognósticos electorais, e resultados, dos diferentes partidos permítenos aseverar case sen dubidar, que tarde ou cedo a Xunta da Galiza deixará de estar en mans do PP, se non é como consecuencia das papeletas depositadas o día 18 de febreiro, serao polas de 2028. E creo, con certeza de novo, que é o horizonte que ten marcado o BNG na súa axenda como marxe para o triunfo e o PP como lapsus temporal para recuperar posicións. Un electorado diverso As razóns ven meridianamente claras co perfilado dos votantes que cada unha das formacións teñen e o target que disputan. Os votantes do nacionalismo galego son novos: o BNG triunfa entre os votantes que acudirán por primeira vez ás urnas e nos grupos xeracionais de 25 a 44 anos; o PP, en cambio, dispara o seu éxito nos maiores de 65 anos. Un votante envellecido é un mal síntoma, especialmente cando o segundo síntoma é evidenciar que, posiblemente, non hai substitución. O crecemento disparado do BNG tamén é unha desas razóns claras deste prognóstico que percibimos con celeridade nas eleccións de 2020 e o sorpasso ao PSdG. O crecemento das preocupacións derivadas de temáticas galegas deixa un bo escenario a futuro para o BNG, xa sexa o 18 de febreiro ou o 2028 ese futuro que se debuxa. Pensar en clave nacional e non en clave estatal. O bo recoñecemento que ten Ana Pontón entre o electorado, incluso o fronteirizo ou o da competencia, é outra variable que reforza a idea de futuro. Un recoñecemento que ademais se acompaña dun índice relativamente baixo de coñecemento cara ao líder do PP galego –relativamente baixo se temos en conta que é o presidente da Xunta– e a pouca aparencia do socialista. Novos votantes, votantes novos, os cleavages de fronte e o bo recoñecemento dunha líder cun partido que foi cocendo o seu espazo a lume lento son as variables que permiten que o BNG mire con certa tranquilidade a futuro. E son só algunhas das variables para ter en conta. O sistema de partidos galego está feito doutra pasta, e o BNG é o exemplo.