O armario de prudencio romo

O outro lado da música a poesía, dixo Luísa Villalta. Co seu grupo, os Tamara, Prudencio Romo levou a máis alta poesía -en formato disco ou casete- ás familias obreiras de Galiza. En 1974, para o LP Miña Galicia verde, Celso Emilio Ferreiro escribiu este texto programático. A poesía naceu pra sere dita ou cantada (...) Creo que o poema cantado adequire unha nova dimensión e se enriquece. É unha fórmula afortunada na que converxen as dúas manifestaciós mais profundas e misteriosas do home: a palabra i a música. Prudencio Romo, como compositor, puxo melodía á palabra de Rosalía, Curros Enríquez, Francisco Añón e á do propio Celso Emilio. “Airiños, aires”, “O vello e o sapo”, “María Soliña”... Cancións que hoxe son auténticos clásicos da música galega. Naceu en Noia en 1927. Fillo dun “garda de asalto” que, no ano 36, se mantivo fiel á República. O meu pai era moi de dereitas -contoume- pero mantívose fiel á legalidade. Levárono preso ao Castelo de San Antón. Cando o fun visitar e o vin tan desmellorado, quedei sen fala durante un mes. Iniciouse na súa paixón como neno do coro da Catedral de Santiago. Fundou Los Tamara en 1957 cunha idea: marchar polo mundo. Neses días de nacional-catolicismo, os músicos non podían actuar durante toda a coresma e a Semana Santa. No ano 64 coincidiron en Motreaux, Suíza, con Los Españoles, o conxunto de Candelas, o ferreiriño de Orto. A gran triunfadora desa festa foi unha peza en galego do repertorio deste grupo. En vista da reacción do público -emigrantes- decidiron gravala: “Galicia, terra nosa” converteuse no primeiro éxito dos Tamara. A emigración demandaba música na súa lingua. E Romo estaba especialmente formado en alta poesía para dárllela. Tal me contou no documental Pucho Boedo, un crooner na fin do mundo: Na biblioteca do instituto permitíanche coller calquera libro, menos os que estaban nun armario a man dereita, porque tiña libros en galego e estaban prohibido lelos. Mal como podías, sen que o conserxe se dese de conta, botabas a man e collías un... Así se iniciou na poesía, devorando clásicos prohibidos. Pero quería máis. Volvo a Celso Emilio: Como poeta teño que agradecerlle ó mestre Prudencio Romo que me concedese a inmerecida honra de incluír unhos poemas meus entre outros de Rosalía e de Curros. (...) a súa musicalización moderna é impecábel, amén de fermosísima, e sin dúbida contribuirá a dar fe de vida da nosa esistencia como pobo, difundindo polo mundo adiante o xeito de ser e de estar da nosa Terra. O de Celanova mesmo acudiu aos seus contactos para que estas cancións puidesen pasar a peneira da “oficina de consulta”. Mais que problema podería ter un grupo de “música lixeira” coa censura franquista? A resposta nestas declaracións de Luís Ferreiro, o fillo do poeta. No “Monólogo do vello traballador” Celso Emilio propuxérase un exercicio poético ben difícil: condensar en catorce versos todo un tomo de pensamento económico, a teoría da plusvalía de Carlos Marx. E conseguiuno. Por iso, dentro da súa idea de que a música era o mellor camiño para divulgar a palabra, estaba especialmente satisfeito de que este poema acadase a forma de canción. Xa o dixo Luísa Villalta: Detrás de algunhas músicas, haiche moita poesía, abofé.