Junts xógase a credibilidade en Madrid

O feito insólito de que unha sesión de constitución das Cortes españolas como a de hoxe teña lugar o 17 de agosto di moito da excepcionalidade do momento. Pero di máis aínda o feito de que a poucas horas non se saiba quen será o presidente do Congreso, nin sequera de que partido político. O PSOE está convencido de que o cargo será seu por esa teoría súa segundo a cal os demais partidos non teñen máis remedio que votalo, malia que acabou propondo Francina Armengol, sen dúbida, a candidata que verían con mellores ollos todos os independentistas. O PP, pola súa parte, confía en que iso non sexa certo, consciente do que suporía a longo prazo. O PNV ábrese como unha terceira vía insólita que indica o volume de cambios que se produciron dende 2017, do terremoto vivido nos Països Catalans e no Estado español. Porén, o cambio decisivo aínda está por chegar. E ao parecer está máis perto que nunca. O cambio sería que unha parte do independentismo, neste caso Junts, abandone ruidosamente a subordinación á política española e adopte unha actitude de indiferenza ante o que acontece na metrópole; que lle pode valer unha máis que salientábel campaña de insultos e acusacións, pero tamén recuperar boa parte da credibilidade perdida tras o 27-S, cos pactos autonomistas que liderou na Deputación de Barcelona e na Generalitat. Ruptura Non hai país que loitase pola súa independencia onde os independentistas se aliñasen cun partido na metrópole, coma se fosen parte orgánica da súa estrutura política. Nunca. Por dúas razóns moi sinxelas. A primeira é que se es ti o que queres marchar non podes ter intereses na política do país do que te queres ir. Salvo o de crear as mellores condicións posíbeis para a túa saída. A segunda é que debes estar en condicións de negociar a independencia con quen estea no goberno do outro país cando se presenta a oportunidade, como se negocia de Estado a Estado, sen apriorismos ideolóxicos. Nun conflito nacional, a batalla proponse desde unha nación –no seu conxunto– contra outra nación –tamén no seu conxunto–. Non dunha nación contra só unha parte da outra. É a ruptura desta dinámica a que está agora en mans de Junts –xa que, polo de agora, non parece que ERC poida considerar isto–. No proceso de independencia de Catalunya, ademais de acertos evidentes e innegábeis, cometéronse grandes erros que tiveron custos astronómicos. Que o presidente Puigdemont non proclamase a independencia o 10 de outubro de 2017 foi o principal. Non ir a novas eleccións en 2018 após a negativa de ERC a investir Carles Puigdemont polas ameazas xudiciais, o segundo. E votar a favor da moción de censura de Mariano Rajoy deixando paso a Pedro Sánchez, o terceiro. Após estas tres decisións encadeadas o independentismo entrou nunha dinámica sen sentido –para o proceso de independencia– que se prolongou todos estes anos e que supón a subordinación á política española do proxecto de ter un Estado propio. Unha dinámica que ERC e o PDECat asumiron mesmo con orgullo –e así lles foi electoralmente–, da que se desmarcou ben a CUP, mais sen saber aproveitalo, e na que Junts foi facendo zigzags ideolóxicos, prácticos e organizativos ata hai catro días. Ou tres. Ou dous. Co exilio, evidentemente inasimilábel e firme como guía, pero con moitas tentacións de entrar no xogo. Adeus aos medos É importante ver se, por primeira vez desde 2017, unha parte do indepen-dentismo catalán decide liberarse dos clixés e facerse forte nos intereses propios Hai quen pregunta: que nos importa hoxe o que pode pasar no Congreso español e que ten que ver isto co proceso independentista? Pois é moi importante ver se, por primeira vez desde 2017, unha parte do independentismo catalán decide liberarse dos clixés e dos medos e facerse forte só nos intereses propios do movemento, sen sufrir polo que pensarán os demais. A calquera prezo e asumindo calquera custo mediático. É importante, polo tanto, comprobar se unha parte do independentismo catalán é finalmente inmune á asimilación española, e se converte así nun elemento desestabilizador de primeira. Entre o electorado, a existencia deste subconxunto inmune xa é ben visíbel, pero é o momento de ver se alguén é capaz de dobrarlle o guante ao parlamento español e ao catalán!, e pór a directa. E é importante constatar cales serían os efectos desta nova actitude nun país crispado, irreconciliábel e guerracivilista como é España, albiscando que camiño pode ser o mellor para avanzar no obxectivo da autodeterminación e a independencia. O momento clave, con todo, non será a elección do presidente do Congreso, senón a investidura nunhas semanas de Feixoo ou Sánchez, e o que farán os independentistas cando chegue ese momento. Mentres tanto, hoxe é posíbel que vexamos cousas pasar, ou cousas que non deberiamos ver.