Cales son as chaves do acordo PSOE-Junts e da negociación para o recoñecemento nacional de Catalunya?

A menos de tres semanas de que expirase o prazo para que unha candidatura á Presidencia obteña a maioría de apoios por parte do Congreso español, Junts e o PSOE asinaron hoxe un acordo político para que as e os sete representantes da forza catalá voten a favor da investidura de Pedro Sánchez (PSOE), que só fica a expensas de que ultime un pacto co Partido Nacionalista Vasco (PNV), cuxos cinco votos lle garantirían a maioría absoluta na Cámara Baixa con até 178 dos 350 asentos. Na comparecencia posterior á sinatura do entendemento, o secretario de Organización do PSOE, Santos Cerdán, admitiu que o acordo tivo que ser revisado logo da ofensiva do sistema xudicial español para intentar evitar que o ex presidente catalán, Carles Puigdemont (Junts) e a secretaria xeral de Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), Marta Rovira, puidesen beneficiarse da lei de amnistía ás persoas independentistas represaliadas polo Estado. A norma foi unha das exixencias das forzas catalás para dar luz verde á investidura de Sánchez. O certo é que no apartado do documento asinado polas dúas formacións referente aos acordos, o único punto fechado é o que estipula que Junts e PSOE “dotaranse dun mecanismo” de carácter “internacional, que teña as funcións de acompañar, verificar e realizar seguimento de todo o proceso de negociación e dos acordos entre ambas as formacións”. Nese sentido, as dúas organizacións admiten “as súas profundas discrepancias” e especifican que namentres “Junts considera lexítimo o resultado e o mandato do referendo [de autodeterminación de Catalunya] do 1 de outubro, así como a declaración de independencia do 27 de outubro de 2017”, o PSOE négalles "toda legalidade e validez" e rexeita "calquera acción unilateral”. Con posterioridade, o texto incide en que é nese “marco no que ambas as partes terán que acordar” unha serie de puntos, entre eles unha norma de amnistía que inclúa as persoas responsábeis e cidadás “obxecto de decisións ou procesos xudiciais” relacionados co proceso participativo polo futuro de Catalunya de 2014 e co referendo de 2017, indicando que “as conclusións das comisións de investigación que se constituirán na próxima lexislatura terán en conta na aplicación da lei” as “situacións comprendidas no concepto lawfare ou xudicialización da política”, algo que reclamaba Junts. Arredor desta cuestión, Cerdán deu por fechada a amnistía e apuntou que serán “os xuíces os que valoren se cobre uns ou outros”, sostendo que “non se falou de nomes en particular”, e adiantou que a lei abarcará desde 2012 até a data de feche do acordo, antes de afirmar que é un pacto de lexislatura e non de investidura. Nación e autogoberno Con todo, o documento fixa que a “estabilidade da lexislatura” depende “dos avances e cumprimento dos acordos” dos dous grandes bloques temáticos que Junts e o PSOE comezarán a negociar nunha mesa de diálogo neste mesmo mes, o “recoñecemento nacional de Catalunya”, que implica admitir o seu dereito á autodeterminación, e como superar os “déficits e limitacións do autogoberno”. No primeiro aspecto, remárcase que “Junts proporá que se desenvolva un referendo de autodeterminación” que estaría “amparado no artigo 92 da Constitución” española, que sinala que “as decisións políticas de especial transcendencia poderán ser sometidas a referendo consultivo”, nunha votación convocada polo rei Felipe VI a petición da Presidencia do Executivo unha vez que o Congreso a autorice. En paralelo, o “PSOE defenderá o amplo desenvolvemento do Estatut”. Puigdemont ratificou que a “lexislatura non terá ningún percorrido” se os acordos non se cumpren, e asegurou que “non temos nada máis que celebrar que a posta en marcha dun proceso de negociación”, cuxo éxito “dependerá en gran parte de nós” e no que non hai máis límite que a “vontade expresada polo pobo de Catalunya”. No pacto tamén se detallan as dúas propostas de Junts e PSOE arredor dos déficits do autogoberno, sobre os que a forza catalá subliña que proporá modificar a Lei orgánica de financiamento das comunidades autónomas para que “recoñeza a singularidade” da Generalitat e “facilite a cesión de 100% de todos os tributos que se pagan en Catalunya”, achegándose ao modelo de réxime foral do que gozan Euskadi e Nafarroa. Outro dos puntos recollidos é a “ampliación da participación directa de Catalunya nas institucións europeas e demais organismos e entidades internacionais”. Á vez que se facía público o texto, tanto ERC -que asinou a pasada semana un acordo para unha lei de amnistía e outras cuestións co PSOE- como Junts abstíñanse no lexislativo catalán nunha moción da Candidatura d’Unitat Popular (CUP) para elaborar unha lei de referendo que permitise efectuar unha consulta vinculante sobre a independencia, destacando que “só un referendo pactado co Estado e validado internacionalmente pode substituír o mandato do 1 de outubro”, a data da votación en 2017. Nese mesmo ano se produciu a declaración unilateral de independencia, que a Assemblea Nacional Catalana instou hoxe a reactivar nunha petición rexistrada no Parlament como rexeitamento aos acordos co PSOE. Dereita, extrema dereita e Poder Xudicial, en contra do pacto En Madrid, os conservadores e o ultraespañolismo, que nos últimos días impulsaron protestas contra a sede do PSOE, condenaron o acordo. Cuca Gamarra, secretaria xeral do Partido Popular, considerouno “vergoñento e humillante” e unha “infamia política, xurídica e moral”, e Santiago Abascal, líder de Vox, chamou á "resistencia civil permanente" contra o acordo "golpista" dun Goberno "ilegal". O vogal do Consello Xeral do Poder Xudicial José María Macías reiterou que coa amnistía o Estado de dereito “tense que considerar abolido”, e avanzou que será impugnada na Xustiza española e da Unión Europea (UE). O órgano, en funcións hai case cinco anos polo bloqueo do PP á súa renovación para manter unha maioría conservadora, aprobou unha declaración contra a amnistía. Mentres, o presidente galego, Alfonso Rueda (PP), insistiu en que o independentismo “consígueo todo” para que Sánchez siga no poder, renunciando supostamente a que o Estado sexa “un país igualitario”. Ao tempo, a líder da oposición e voceira nacional do Bloque Nacionalista Galego (BNG), Ana Pontón, fixo fincapé en que “os conflitos e debates políticos hai que encamiñalos polas vías políticas”, algo que servirá “para normalizar" o debate sobre o "recoñecemento da plurinacionalidade”.