Música con fartura

A raia mollada é moi activa en ámbitos diversos, e máis neste verán efervescente en que temos unha chea de ofertas culturais e musicais. Andamos rebentados con tantos festivais. Hai días en que se nos amontoan os concertos, nunha e noutra banda do Miño, e é difícil escoller. Algúns festivais transfronteirizos tiveron unha vida breve como o Minho Reggae Splash, que se celebraba no Espazo Fortaleza de Goián, agora infrautilizado. Outros, en cambio, viñeron para quedar como o Ikfem, con ofertas moi suxestivas como o concerto de piano de Delphine Coutant por riba da tona das augas do Miño, ou o de Abraham Martínez con improvisacións no órgano da Catedral de Tui, un dos mellores órganos ibéricos, e o da Fundación Alquimiae Musicae cunha hipnotizante combinación de imaxe e son. E non digamos outros como o Festival de Contrasta, antigo nome de Valença, no que destacou a poderosa voz de Ana Moura, ou o de Cerveira ao Piano no que o políglota Salvador Sobral cantou en éuscaro, en ruso, alemán... E moitos máis que aquí non podo nomear. Dous históricos Tamén temos outros festivais que viñeron para facer historia. Entre eles penso que destacan especialmente dous. Un é o Festival da Poesía do Condado, que xa vai na súa 35ª edición. Naceu como un certame póetico, musical e cultural organizado pola Sociedade Cultural e Desportiva do Condado e xa alá van 50 anos de resistencia cultural. E resiste grazas ao labor de persoas afoutas, a pesar dalgún parón e dos atrancos económicos. Este ano confirmaron a asistencia de Fermín Muguruza co seu filme: Black is beltza II: Ainhoa, co que se cumpre así un desexo de Manolo Soto, un dos seus creadores. E o outro histórico é o Festival de Vilar de Mouros, o máis vello da península, que naceu polo empeño do doutor António Barge, en 1965. E o que comezou sendo un festival de música folk do Alto Minho e a Galiza, foise convertendo nun festival máis ecléctico, con músicas e músicos doutros lugares e, a partir de 1971, con grupos de rock. Lembro como moitas persoas da banda galega cruzaban a nado coa roupa metida en bolsas de plástico para veren os mellores do mundo: Elton John, The Cure, U2, Iron Maiden, Bob Dylan… Afortunadas ao pé da casa Quen moito sabe deste festival é Paula Freire, unha amiga da freguesía de Campos (Cerveira), que gosta inmenso da música e acaba de publicar e presentar en Lisboa Tocando Vidas, un estudo sobre as Orquestra Geração, un extraordinario proxecto de inclusión social a través da música, que segue o modelo de El Sistema en Venezuela. Ela que coñece ben a historia deste festival pensa que o actual nada ten que ver co dos seus inicios en que se combinaban todo tipo de músicas, a máis erudita e a máis popular, o fado e o pop rock. O Festival de Vilar de Mouros, o máis vello da península, naceu polo empeño do doutor António Barge en 1965 E Paula sempre insiste nun dato moi pouco coñecido e é que António Barge encomendara a Joly Braga Santos, a Natalia Correia e David Mourão, a composición dunha cantata cénica que ten como protagonista a D. García, para a inauguración do festival en 1971. Foi composta para ser interpretada pola Banda Sinfónica da GNR, baixo a dirección de Silva Dionisio. Facer isto naqueles anos de ditadura foi unha ousadía, pois a GNR era unha forza militarizada do Estado Novo, e era un reto que cantasen ao tempo que outros artistas da "intervenção" como Zeca Afonso, Adriano Correia, Luís Goes ou Carlos Paredes. A escolla do rei D. García non foi casual. O que querían era lembrar que xustamente en 1971 se cumprían 900 anos da doazón de Vilar de Mouros á Sé de Tui. O rei que temos en común galegos e portugueses viviu unha vida miserable por causa das desavinzas cos seus irmáns, que poucos anos o deixaron reinar ao roubárenlle o territorio que herdara de seu pai Fernando I. O seu cobizoso irmán Afonso VI encarcerouno no castelo de Luna e alí morreu encadeado, e desta maneira quixo ser enterrado. A súa historia, que serviu de inspiración a escritores como Victor Hugo, é bastante descoñecida para moitos portugueses e tamén para os galegos e galegas porque se silenciou, ocultou e deturpou a súa existencia. O ano que vén, esta cantata cénica vai ser reposta no Centro Cultural de Belém, en Lisboa. Creo que somos moi afortunados por termos esta variada oferta musical dun lado e doutro do Miño, ao pé da casa. Somos uns privilexiados por podermos escoller entre músicas diferentes, desde a máis popular e tradicional á máis culta e innovadora, e non ter que limitarnos a ir ás vertixinosas verbenas dedicadas a un santo, nas que predominan espectáculos frenéticos de música "pimba" enlatada, na que o idioma galego está practicamente desaparecido.