Algunhas diferenzas entre as eleccións galegas e portuguesas

Este mes máis de dez millóns de portugueses foron convocados a votar. A pesar de que un 60% non confía no Parlamento, participou máis xente que nas eleccións doutros anos. Houbo unha menor taxa de abstención (33,7%) fronte a convocatorias anteriores (48,6% en 2005 ou 51% en 2019). En total elixiron 230 deputados en 22 circunscricións ou círculos. Nestas eleccións anticipadas nas que competían 18 forzas políticas destacou moito o crecemento da ultradereita, pois en menos de cinco anos Portugal deixou de ser un dos poucos países europeos libres deste andazo. Ademais do feito de que haxa políticos que renuncian ao seu posto, e que utilizan o verbo pronominal demetir-se, quero resaltar algunhas diferenzas respecto das elección galegas. É un signo de saúde democrática que a xente non poida ir co sobre na man e ninguén leve xa o voto da casa marcado Unha cruz na papeleta A diferenza máis evidente é que hai unha papeleta única ou, como eles din, un boletim de voto, que trae só as denominacións e as siglas ou símbolos das candidaturas concorrentes. Os electores teñen que pedila na mesa despois de identificárense. E a cada mesa só envían un número de papeletas que máis ou menos coincide co número de votantes. Na cabina teñen unha destas papeletas en maior tamaño, en braille. Para min é un signo de saúde democrática que a xente non poida ir co sobre na man e ninguén leve xa o voto da casa marcado. Quizais por iso non se percibe a carrexe de vellos nin a presenza de 'caciquiños' como entre nós. É alí na propia cabina onde teñen que marcar a bolígrafo a casiña do partido polo que votan. E se alguén precisar de ir acompañado, ten que aportar un certificado de que a súa deficiencia física notoria lle impide deseñar a cruz do seu voto. Ao acabaren o reconto, a mesa electoral ten que devolver de novo o mesmo número de papeletas recibidas (votos válidos, votos nulos, papeletas sobrantes) acompañando a acta dos resultados. Esta forma de votar implica un innegable aforro de papel, aforro que tamén percibín na propia campaña porque non había moitos carteis nos postes da luz. Notei unha certa contención, xa proposta por António Costa na anterior campaña como unha medida ecoloxista. Eu concordo en que por moitos carteis que pendures, estes realmente non inflúen na campaña. Inflúe máis a prensa. E é de agradecer non ter que ver papeis coas caras dos políticos ciscados polo chan, tal como sucedeu nas últimas eleccións galegas despois de varios días de chuvia e temporal. Outra cuestión que fan de maneira diferente é a separación dos votos de fóra, dos emigrantes, que serven para nomear catro deputados (dous para Europa e dous para outros continentes). Estes votos non se mesturan cos do territorio. Non me parece mala idea que en Galicia tamén se fixese algo así, de continuarmos aceptando o dereito ao voto deses electores da diáspora que non coñecen o país e teñen a dobre nacionalidade. O que custa un deputado Por último, unha cuestión que temos en común cos portugueses é o debate sobre o que custa conseguir un deputado. A desproporcionalidade non depende tanto do sistema d'Hondt, unha fórmula matemática que é igual en todas partes, senón do tamaño dos círculos electorais e o número de representantes previsto para cada un deles, así como o número mínimo de votos necesarios para a acta dun deputado (un exemplo, en Lisboa o PAN con 2,12 % de votos conseguiu un deputado, en cambio en Portalegre AD co 23,3% non sacou ningún). Sobre isto moito habería que debater tamén en Galicia, pois non é xusto que custe máis votos un deputado na Galicia occidental que na oriental, menos poboada e cun alto número de representantes. Sen entrar xa no polémico mínimo de 5% establecido polo goberno de Fraga, en nome da estabilidade e gobernabilidade. Se analizan os resultados destas eleccións, poden comprobar que no norte, católico e conservador, non arrasou a dereita en todos os concellos, aínda que os bos resultados do Chega en Valença, como me explica un militante do PC, é porque os fascistas saíron da súa "cacarola", mais espera que logo se "esvaziem". E a aplastante vitoria do Chega no Algarve, sobre todo na área de Faro, nas zonas turísticas, resulta moi parecida ás primeiras vitorias de Le Pen na Costa Azul. Case vou seguir o consello de Ricardo Araújo (dos Gato Fedorento) e, por se acaso, non vou ir este ano ao Algarve a pórme 'morena'.