A 'Covid das vacas', unha crecente ameaza para a gandaría galega que causa miles de euros en perdas: "É un calvario"

Van alá tres meses desde a aparición na Galiza dos primeiros casos de Enfermidade Hemorráxica Epizoótica (EHE) en vacas de varias explotación de Vila de Cruces (comarca do Deza). Desde entón, os casos da chamada 'Covid das vacas' non deixan de medrar por todo o país, a un ritmo preocupante para o sector gandeiro galego. Nas últimas dúas semanas, a Xunta da Galiza aumentou en cinco os focos rexistrados oficialmente destes casos, que afectan xa 18 comarcas veterinarias. Nestes tres meses os gandeiros critican que non recibiron da Xunta ningunha axuda para paliar os custos aos que están facendo fronte polos casos de EHE nas súas explotacións. O sector gandeiro de vacún da Galiza cifra en milleiros de euros as perdas que están a asumir. O sector cifra xa en miles de euros os gastos que asumiron en solitario por esta enfermidades e critica a falta de resposta inmediata por parte da Xunta de Galiza, a diferenza do que aconteceu noutras comunidades do Estado español co mesmo problema, como Asturias, Euskadi, Castela e León ou Cantabria, onde os seus Gobernos xa tomaron medidas e estabeleceron liñas de axuda para paliar os efectos do EHE nas súas cabanas gandeiras. A Consellaría de Medio Rural, limitouse a dar as cifras de focos desta enfermidade. Segundo confirmou esta quinta feira o departamento a Nós Diario, son 18 (dun total de 50) as comarcas veterinarias galegas afectadas por focos de EHE, sendo 67 o número de vacas falecidas por esta enfermidade. As axudas de indemnización polo sacrificio obrigatorio de animais de 2024 incluirán as mortes a consecuencia da EHE, afirma, unha retribución que terá "carácter retroactivo desde o mes de setembro de 2023". Veterinarios alzan a voz de alarma ante a lingua azul e a 'Covid das vacas': "Temos un problema" Comarcas afectadas As comarcas que rexistran un ou máis casos de EHE están repartidas por todo o país. Os concellos da Mezquita (comarca de Viana), Piñor (comarca do Carballiño), Esgos (comarca de Ourense) e Baños de Molgas (comarca de Allariz-Maceda), Xermade, Guitiriz e A Pastoriza (A Terra Chá), Chantada e Taboada (comarca de Chantada), Friol (comarca de Lugo), e O Saviñao (Terra de Lemos), todos eles, rexistran un ou máis casos da 'Covid das vacas'. O caso do Deza tamén ten preocupados aos gandeiros e ás gandeiras, xa que os primeiros casos de EHE que saltaron á luz pública foron en Vila de Cruces, e a día de hoxe están afectados os seis concellos desta bisbarra. Desde o sector relatan a Nós Diario o “calvario” que están a vivir desde hai tres meses coa detección de casos de EHE. Rafael Méndez é propietario dunha explotación de 90 vacas de leite en Agolada (Deza). Tivo até o de agora 5 casos entre os seus animais. “Teñen distintos síntomas pero o primeiro é que deixan de comer e coxean”, afirma. No seu caso, unha das vacas afectadas “daba 25 litros de leite ao día, cando enfermou pasou a cero litros, e agora que está recuperada non dá máis de dez litros”. Con exemplos como este, o sector reivindica o lucro cesante que experimentan as súas explotación desde que apareceron os primeiros casos de EHE. “Non só é o gasto que hai que facer para curar aos animais e sanear a explotación, senón tamén o que deixas de producir no tempo que os animais están enfermos ou tes que analizalos ou medicalos”. Por todo isto gandeiros e gandeiras de todo o país demandan da Xunta da Galiza o estabelecemento "dunha liña de axudas directas como se fixo noutros lugares porque as explotacións de leite non podemos asumir estes custos”. A Xunta indemnizará os gandeiros afectados pola 'Covid das vacas' Tratamentos sanitarios Cando un gandeiro detecta un posíbel caso de EHE na súa explotación o protocolo estabelecido pola Consellaría do Medio Rural pasa por notificar o caso á Oficina Rural correspondente segundo a comarca. Dependendo da sintomatoloxía do animal o tratamento pode ser de antiinflamatorios e iodopovidona nas chagas da boca, até a necesidade de administrar antibióticos nos casos máis graves. No primeiro caso, un gandeiro enfronta xa un gasto duns 400 euros en tratamento para o animal afectado, e outro tanto para o saneamento da explotación. Gandeiros como Anxo Oro (A Baíña, Agolada) sinalan a Nós Diario que “servizos veterinarios poden superar os 400 euros por animal afectado, se tes cinco xa se van son 2.000 euros”. Ao gasto veterinario os gandeiros suman as perdas por descenso de produción, chegando a 700 euros por animal. Esta quinta feira, nunha xornada organizada pola Agrupación de Defensa Sanitaria Gandeira Xundeva en Lalín, Manuel Morales, veterinario e propietario dunha explotación en Zamora (Castela e León), explicou ás profesionais presentes que “nestes tres meses unha enfermidade banal converteuse nunha enfermidade grave con grandes perdas económicas, nunca me enfrontei a algo así”. Na súa explotación morreron de EHE unhas 30 vacas e Morales cifrou as súas perdas en 60.000 euros, o que supón un "auténtico problema de rendibilidade". Nas explotación afectadas por algún destes casos na Galiza o problema agrávase cando se dá parte dun animal enfermo e Medio Rural envía o persoal veterinario para facer analíticas. Gandeiros como Anxo Oro critican que estas analíticas supoñen “paralizar a explotación mentres non chegan os resultados”. Un procedemento que tarda cando menos dez días, xa que as mostras envíanse ao Laboratorio Central de Veterinaria de Algete (Madrid). “Mentres,seguimos pagando os custos de funcionamento non producimos”, lamenta Anxo Oro. O leite galego segue a ser, un mes máis, o peor remunerado do Estado: 47 céntimos por litro Consello Agrario Desde a Federación Rural Galega (Fruga), o Sindicato Labrego Galego (SLG) e Unións Agrarias (UUAA) levan desde setembro alertando a Medio Rural da gravidade e a virulencia da EHE. Manuel Da Cal, coordinador xeral da Fruga, pide á Xunta que “se poña as pilas”, porque “en Castela e León o Goberno puxo enriba da mesa xa 6 millóns en axudas directas a afectados”. Afirma a Nós Diario que “Galiza non pode quedar atrás, somos a primeira potencia láctea do Estado pero a Xunta compórtase como se fóramos a última”. Xulio Fernández, coordinador do sector lácteo do SLG, explica a este xornal que “a posición da Xunta neste tema até o de agora foi pórse de perfil, din que non vai a haber axudas directas”. Roberto García, secretario xeral de UUAA, agarda que do Consello Agrario convocado para o día 14 saian as primeiras medidas para paliar os efectos da EHE. Consello Agrario o 14 de novembro A Xunta anunciará o vindeiro 14 de novembro as medidas que tomará diante da EHE. O sector é escéptico arredor das axudas directas que vai implantar Medio Rural, e moitos pensan que “só vai pagar como moito por animal morto”. Os sindicatos reclaman pagos polos gastos sanitarios, indemnizacións por reses mortas e o lucro cesante nas explotacións afectadas, con especial incidencia nos abortos e caída da produción que teñen sufrido nos últimos tres meses.