Desigualdade de xénero no mercado laboral galego

A desigualdade de xénero no mercado laboral continúa a ser unha constante da estrutura económica galega. Segundo os últimos datos publicados polo Instituto Galego de Estatística (IGE), unha muller cobra como promedio 4.889 euros menos que un home ao ano. Isto quere dicir que as mulleres precisarían incrementar o seu salario total en máis dun 23% para cobrar o mesmo que cobran os homes en Galiza. Esta situación vén determinada porque as mulleres acceden de forma moito máis habitual a contratos a tempo parcial, mentres a inmensa maioría de homes teñen contratos a tempo completo. Analizando os datos por xénero, o 7,5% dos homes teñen contratos a tempo parcial, mentres esta cifra ascende ao 21,5% no caso das mulleres: a tripla de mulleres teñen contratos a tempo parcial en relación aos varóns. Como primeiro efecto, esta situación determina un maior grao de precariedade laboral para elas. Os datos ofertados para o segundo semestre do ano 2023 indican que polos 43.000 homes con contratos a tempo parcial, hai 117.000 mulleres. Coidados Unha análise simplista convidaría a pensar que as mulleres cobran menos porque traballan menos horas, pero tamén o IGE ofrece uns interesantes datos sobre as motivacións para o acceso a contratos a tempo parcial. Se ben na maioría de motivacións os datos por xénero son similares (como os motivos académicos para a formación, por exemplo), atópase unha fenda de xénero nos seguintes: en primeiro, lugar polas actividades de coidados, xa que as mulleres continúan realizando o groso de actividades ligadas á crianza, a atención ás persoas maiores ou ao fogar. Tanto é así que por cada home que afirma ter un contrato a tempo parcial por estes motivos, hai sete mulleres na mesma situación. Unha muller en 2009 cobraba 4.459 euros menos que un home, na actualidade esta cifra aumentou aos 4.889 euros Unido a esta situación existe un segundo motivo, "non querer un contrato a tempo completo", que posiblemente ten moito que ver co anterior, e onde por cada home poden atoparse case cinco mulleres. Unindo estas dúas causas, mentres Galiza ten 6.500 homes que asumen contratos a tempo parcial derivado das súas actividades de coidados, o número de mulleres ascende a 40.000. Distribución do traballo En segundo lugar, chama a atención tamén a enorme diferenza entre aquelas persoas que declaran querer un contrato a tempo completo pero non son capaces de conseguilo: unha vez máis, polos 21.000 homes nesta situación atópanse case 60.000 mulleres. É dicir, a tripla de mulleres que homes queren traballar a tempo completo pero teñen que aceptar contratos a tempo parcial. Esta situación vén determinada pola distribución do traballo dende o punto de vista sectorial, onde as mulleres xeralmente ocupan sectores máis precarizados e sen capacidade de mellora laboral (os mellores exemplos son a limpeza e os coidados de persoas maiores ou dependentes, empregos profundamente feminizados). Estas dúas motivacións indican que as mulleres, na realidade, non traballan menos horas que os homes, senón que dedican parte do seu día a traballos non remunerados, ou que buscan activamente ter xornadas máis longas pero non son capaces de conseguilo. É dicir, teñen salarios máis baixos porque realizan actividades socialmente necesarias (fundamentalmente orientadas aos coidados) pero que o mercado laboral non valora a través dos salarios, polo o seu que remata por ser un traballo gratuíto. Diferenza salarial Dende a perspectiva temporal a evolución dos últimos quince anos non amosa mudanzas significativas. Na óptica salarial unha muller no ano 2009 cobraba 4.459 euros menos que un home, mentres na actualidade esta cifra aumentou aos 4.889 euros. En paralelo, se ben o número de contratos a tempo parcial aumentou tanto para homes como para mulleres (síntoma dunha precarización do mercado laboral xeral), isto afectou de maneira máis acusada ás mulleres: se no ano 2009 se contaban 65.500 mulleres máis que homes a tempo parcial, na actualidade esta cifra ascendeu até ás 74.000. Polo tanto, as cuestións de xénero no mercado laboral están lonxe de desaparecer, sendo alarmante que dende o inicio da crise financeira do 2008 a situación das mulleres traballadoras galegas empeorou aínda máis en relación á situación do mercado laboral masculino.