Sinfonía coral

Despois de tantos anos, non deixa de me admirar a execución dunha boa obra de arte musical por parte dunha orquestra ou dunha banda sinfónica. Por moi boas que sexan as gravacións de que dispoñamos, non hai nada, na miña opinión, semellante ao pracer que proporciona a boa música in vivo. Non é menor a nosa admiración por algo elementar, como é a perfeita ensamblaxe das diferentes cordas de instrumentos e a súa exacta sincronización. Se a sinfonía é coral, daquela o virtuosismo acada aínda maior altura, ao se conxuminar a música instrumental coa vocal, de coro e solistas. Unha ollada –por veces, case imperceptíbel– entre director e profesores ou cantantes, abonda para conseguiren a interpretación acurada (falo de director e non de directoras, pois, como é sabido, aínda son moi poucas as que levan a batuta ou, polo menos, as que son coñecidas ou entran nas programacións que até nós chegan). O quid da cuestión, como se ten reiterado, está no labor de conxunción, de colaboraren todos (dito nas miñas palabras vulgares) á consecución do mesmo fin. Calquer desafinamento, por leve que for, de calquer instrumento vai repercurtir no conxunto. Calquer voz desacorde, na calidade xeral do coro. Calquer erro ou nota a destempo de soprano, mezzosoprano, tenor, barítono ou baixo... deslucirá a interpretación total. O mérito, por tanto, é colectivo, e así o recoñecen os directores (máximos responsábeis) cando instan toda a orquestra a erguérense como destinatarios dos aplausos do público. Estamos a falar de orquestras e corais formadas por adultos, porque nos vén á memoria a lembranza cómica dun coro infantil, na cidade de Lugo, hai moitos anos, dirixido polo P. Castiñeiras. Os pequenos foron respondendo aplicadamente en todos os ensaios, incluído o xeral de pre-estrea. Mais o debut fanouse polo seguinte: en tal ocasión, o salón estaba ateigado de familiares e amizades dos pequenos cantores. Eles, que nos ensaios acataban sen problema nengún a disciplina do director, o día da estrea deron en se significaren, cada quen a alzar máis a voz, para seren percebidos polos seus próximos, erguendo a cabeza e, o que é pior, a voz. Un desastre! A boa política Disimulen tan longo preámbulo. Realmente, do que quero falar é de como, no meu xuízo, a boa política nacional debera aproximarse no seu funcionamento ao dunha boa orquestra sinfónica. Ninguén é mellor que ninguén, porque todos e todas as intérpretes tornan necesarios para a mellor consecución do fin previsto. Calquer febleza, incontinencia verbal, rotina ou desleixo, van influír negativamente no conxunto da organización. Tan necesaria é unha boa dirección como unha militancia responsábel e consciente do valor e da necesidade do seu traballo: entre ambas non deberan existir valos ou xerarquías. Continuándomos coa analoxía, é ben coñecido o facto de un director de orquestra en particular ("o director é Zeus!", di o meu amigo Gregory Klass, violinista da Orquestra Sinfónica de Galicia) imprimir o seu selo específico á obra de que se tratar, desde os tempi até o relevo de certos instrumentos ou, en fin, á concepción xeral da propria peza e do seu autor. Nesta busca de singularidade, non é aspecto menor a procura historicista, isto é, a ligazón con instrumentos ou outros pormenores específicos do tempo en que o compositor viveu e traballou. Quer dicer: non se despreza a historia, senón que se recrea con respeito. Igualmente, unha política nacional galega debera saber ben onde quer chegar, coñecendo cordial e intelectualmente de onde vén. Hai moito dito, moito "inventado", de proveito. Non para o copiar ou trasladar mimeticamente ao presente, senón para decatarnos do valor dos que nos precederon e da modernidade das súas propostas. Por enésima vez, digo e repito: moderno non é sinónimo de actual ou de novo. Sen público non hai arte musical. Sen traballo militante na sociedade, no povo a que pertencemos, non hai boa política Arte musical E aínda: o traballo político-patriótico é colectivo e é –ou debe ser– horizontal. A fotografía da orquestra no día do concerto, a ovación do público, o recoñecemento de músicos, cantantes e director, cantas horas de leitura, estudo, traballo, ensaio... teñen detrás? Sen público non hai arte musical. Sen traballo militante na sociedade, no povo a que pertencemos, non hai boa política. Louvor perpetuo a todas e a todos aqueles que, na súa biografía, uniron patriotismo galego e excelsa arte musical! E a todos os elementos políticos que souberon valoralos e difundilos. E moito máis cando o RUÍDO contaminante se impón, máis unha vez, nas nosas costas e mares, coa deplorábel actuación do binomio españolista: eis o que lles importa a Galiza.