'O dragón de ouro': Sarabela subverte os códigos do teatro da man de Roland Schimmelpfennig

Escenas curtas, aparentemente inconexas e sen un vínculo que as una; imaxes rápidas ante a cortina de fondo dun restaurante oriental, que -nunha montaxe rápida que atropela os sucesos- forman unha panorámica das diferentes situacións vitais dalgunhas personaxes: O dragón de ouro é unha das obras teatrais con maior repercusión do dramaturgo Roland Schimmelpfennig, un dos autores europeos máis audaces e máis representados. Malia esa enganosa desconexión, a obra trata algúns dos temas de maior relevancia no debate social dos nosos días: a inmigración, a prostitución, a explotación laboral... A nova montaxe de Sarabela Teatro -que se estrea esta sexta feira, 23 de febreiro, no Teatro Principal de Ourense- participa da vontade de ensanchar os límites do teatro que anima ao propio Schimmelpfennig. Fina Calleja, Fernando Dacosta, Sabela Gago, Fernando González e Fran Lareu conforman o elenco dun espectáculo que, dirixido por Ánxeles Cuña, mestura o tráxico e o grotesco, o humorístico e o performático. "Schimmelpfennig é un autor interesantísimo, ten un gran coñecemento da dramaturxia contemporánea e unha narratividade moi particular que permite investigar e experimentar", explica Ánxeles Cuña en conversa con Nós Diario. "Os seus textos contribúen a renovar o teatro. E esta obra en particular é moi exixente: coloca e descoloca permanentemente as expectativas do público". Exixente co público mais tamén co elenco: son cinco actores que están permanentemente en escena e que representan 17 personaxes diferentes. "Ademais", engade Cuña, "mudan espazos, xéneros, idades... Por veces hai homes representando personaxes femininos e mulleres representando personaxes masculinos, mozos que fan de vellos... Resulta moi atractiva mais tamén moi desafiante, e o certo é que só se pode abordar cun equipo moi sólido e desde a humildade, desde unha vontade firme de explorar un texto que require moita investigación e, ao tempo, dá moita liberdade. Facemos encaixe de Camariñas". Da mesma opinión é Fina Calleja, unha das actrices do elenco e responsábel da produción, que cre que se enfrontan a "un reto absoluto. Non se trata só de interpretar moitas personaxes, senón que tes que encaralas desde múltiples perspectivas: saes dunha das personaxes para, por exemplo, adoptar o punto de vista dun narrador que nos di algo sobre ela. Ou dis unha frase que se desenvolve no presente e, de súpeto, estás nun flash-back, porque o tempo da obra non é lineal. Tes que ter un nivel de atención enorme, porque cada un dos detalles conta". A revista Nós volve subir a escena Schimmelpfennig Roland Schimmelpfennig (Göttingen, Alemaña, 1967) comezou a súa carreira como xornalista. Posteriormente, estudou dirección en Múnic e traballou como autor independente para teatros como o Deutsches Schauspielhaus de Zúric, o Deutsches Theater de Berlín, o Schauspielhaus de Hamburgo ou o Burgtheater de Viena, converténdose no autor teatral alemán cuxas obras se traduciron a máis linguas. En 2010, foi galardoado co Dramatikerpreis de Mülheim (Premio ao mellor dramaturgo) por O dragón de ouro. Rompendo toda ortodoxia e empregando recursos teatrais procedentes de moitas tradicións diferentes, as súas obras afondan na tradición alemá de atopar as interseccións entre poema, narración e dramaturxia. O dragón de ouro -que mesmo deu lugar a unha ópera do compositor húngaro Péter Eötvös-, estabelece pontes entre a traxedia e o drama social, introducindo elementos burlescos que afastan a obra da solemnidade para emparentala cun teatro contemporáneo máis comprometido coa ironía, a representación a través das tensións entre a realidade e a ficción e co protagonismo da palabra. "A obra desenvólvese a través dunha serie de episodios que trenzan historias, dunha maneira moi cinematográfica, sobre algúns dos temas máis candentes na sociedade europea actual. Interpélanos como occidentais e tamén como seres humanos", declara Cuña. Eses episodios conforman unha traxedia disfrazada de comedia cuxo fío condutor é un inmigrante chinés con dor de moas que traballa de cociñeiro nun restaurante asiático, e que acontece na cociña, situada nos baixos dun edificio, as mesas do restaurante oriental, o faiado onde vive unha parella que se laia do seu destino e o primeiro piso, habitado por un vello que soña con ser novo. "Non se trata de que teña unha densidade enorme", opina Calleja, "pero comeza como unha comedia lixeira na que se mostra a vida dos diferentes personaxes que habitan un edificio para, pouco a pouco, ir desvelando o verdadeiro drama que se oculta tras ese aparente costumismo. Obriga o público a estar moi esperto, moi alerta, e creo que iso tamén provoca un grao de satisfacción moi grande, cando vas desentrañando as claves agochadas da trama". "Hai unha fábula inserida na historia, a da cigarra e a formiga, mais subvertendo o significado tradicional da obra de Esopo", avanza a directora do espectáculo. "Creo que a xente sairá emocionada do teatro despois de ver como se trata un tema de tanta actualidade tratado dunha maneira tan orixinal". 'Helen Keller, a muller marabilla?': así é o novo espectáculo de Chévere, que se estrea este mes en Compostela Un fito da compañía "Representar un dos autores clave na dramaturxia europea contemporánea é sempre unha delicia", recoñece Calleja. O proxecto de pór en escena O dragón de ouro xa xurdiu hai catro anos, pero naquel momento, por cuestións que atinxían aos tempos de produción, tiveron que deixalo para máis adiante. O feito de que Ánxeles Cuña coñecese persoalmente o autor nun encontro de dramaturgos e a colaboración do Goethe Institut-Madrid, finalmente, déronlle o impulso definitivo á montaxe de Sarabela. "Creo que esta peza vai converterse nun dos fitos da historia a compañía", aventura Calleja, xa non só pola calidade da peza, senón polas novidades na forma de traballar que introduce". E para que a estrea teña toda a transcendencia que merece, o propio Schimmelpfennig estará en Ourense esta sexta feira, mantendo, ao final da función, un coloquio co público. Esther Carrodeguas: Iribarne sobe a escena Un equipo de grandes nomes O equipo do que se rodeou Sarabela Teatro para darlle entidade á montaxe está ateigado de nomes sempre interesantes, comezando pola tradución do alemán que asina Catuxa Pato e continuando coa escenografía e o traballo con vídeo de Iris Branco, o deseño de iluminación de Laura Iturralde, o vestiario de Ruth Díaz, o asesoramento de movemento de Ruth Balbís ou a composición musical de Vadzim Yuknhevich, entre outros.