Volta ás romarías... laicas

Coa chegada da 'modernidade' houbo un tempo no que as cidades pelexaron por ter un Museo de Arte Contemporánea sen ningún proxecto previo, polo que moitos foron reducidos a cadaleitos con obras de pouco interese; espazos mortos. Despois da "moda do Guggenheim" chegou a das rotondas. Calquera praza ou cruce de camiños era bo lugar para chantar unha estatua no medio. Logo veu o tempo –no que aínda estamos– dos macrofestivais musicais co patrocinio das institucións e programación con artistas, cada un de seu pai e súa nai. Na Galiza temos o exemplo d'O Son do camiño, no Monte do Gozo (Santiago de Compostela), cun presuposto de máis de dez millóns e o patrocinio da Xunta do 23%. No festival brilla pola súa ausencia o galego. No programa deste ano só houbo un 8% de presenza galega, e en galego a porcentaxe foi de 2%. Nós Diario tamén foi excluído da publicidade do festival que organiza en monopolio unha UTE. O que fora un negocio –fálase de que os concertos do verán facturan no estado uns 500 millóns– pode empezar a facer augas e a galiña de ovos de ouro a dar mostras de esgotamento. Verbenas Outro caso é o das verbenas populares que con sorte desigual seguen a se celebrar por todo o país. A maioría, na honra de virxes e/ou santos patronais, esmorecen. A xente deixou de acudir ás verbenas e as tradicionais formacións de gaiteiros e orquestras de toda a vida foron reemprazadas por macrobandas que viaxan con grandes camións, reconvertidos en xigantescos escenarios de varios andares cheos de pantallas leds... Que foi dos vellos palcos e os músicos de escola! O "perreo" desprazou a muiñeira. O exemplo Do Pote Moi poucas foron as festas alleas á modernidade mal entendida. Tiveron que acontecer feitos que obrigaron a algúns a revisar as cousas. Foi o caso Do Pote (Maniños, Fene, Ferrolterra). Festa laica que ten lugar o derradeiro domingo de agosto nun espazo que comezaron a comprar en 1923 –hai cen anos!– veciños emigrados a Cuba e que acabou sendo a Sociedade de 'Amigos de los Árboles' cunha pista ao aire libre de 1.200 metros cadrados, local social, campo de deportes, palco... nun parque de carballos, castiñeiros, ameneiros, bidueiros, abeleiras, freixos, salgueiros, acivros, magnolios, sequoias, teixos... Até máis de 160 especies. A Sociedade celebrou a primeira Festa do Pote o 17 de novembro de 1933, que tomou o nome dunha mostra de cacharros de cociña e de oficios, moi aplaudida, de maneira especial un pote, "de tal xeito que á volta a xente comentaba que fora a Festa do Pote". Dende a interrupción pola guerra até os momentos de auxe, a Festa do Pote houbo de pasar moitas viravoltas. No ano 1961, a Sociedade 'Amigos de los Árbores' cambiou o nome polo que ten na actualidade: Asociación Cultural Recreativa e Deportiva O Pote, unha das sociedades que baixo a ditadura franquista desenvolveu un importante movemento asociativo e cultural. Nas eleccións de 1979, Fene elixiu un goberno tripartito –BNG, PC e PSOE– e por ser a forza máis votada fíxose coa Alcaldía o nacionalista José María Rivera. O BNG levaba entre as súas propostas o apoio ás festas populares. No palco do parque teñen tocado orquestras como Os Trovadores, Os Satélites, Os Españoles, Trébol, Bellas Fartos... e os mellores conxuntos e solistas: Milladoiro, Os Tamara, Fuxan os Ventos, A Roda, Toxos e Frores, Suso Vaamonde, Xocaloma... Tamén se escoitaron poetas como Manuel María ou Neiras Vilas –que inaugurou a biblioteca– ou debuxantes como Xaquín Marín. Invasión Na asemblea xeral da ACRD do Pote do 2013, Juan José Cabana –gran valedor das árbores– preséntase a presidente, posto no que segue co apoio de Javier Rodríguez e outros veciños. A presenza ese ano do Combo Dominicano e París de Noia nas festas patronais provocou unha fonda reflexión. Maniños foi invadido por forasteiros e a montaxe dos escenarios xigantes provocou unha agresión inxustificábel: a corta de pólas de varias árbores... O obxectivo non é xuntar moita xente, senón facer un día de festa para a veciñanza con música galega A pista acolleu milleiros de persoas, como sucedía no Pote, cando chegaban ao peirao lanchas e lanchas cheas de ferroláns. Mais o obxectivo non é só xuntar moita xente senón facer un día de romaría laica, de festa para os veciños e veciñas de Maniños, que seguen mantendo as tradicionais merendas no parque e defendendo e coidando do seu patrimonio. Ademais do desfrute da música galega. No 2019: Leilía e Blues do País; en 2022: Os Xotas, Tanto nos Ten, Tiruleque e Mekanica Rolling Band, e este próximo día 27: Airiños de Fene, O Sonoro Maxín e A Banda da Loba que farán bailar as rúas / ata desaparecer.