Fuxan os Ventos na versión de Mero Iglesias: o músico publica a súa visión da historia

Fuxan os Ventos púxolle a banda sonora á axitada época que abrangue o final da ditadura e o principio da democracia. A banda é xa unha parte imprescindíbel da historia da música, mais tamén testemuña dunha época que deseñou en gran parte o contexto sociopolítico das décadas que seguiron. O comezo da Nova Canción Galega, a recollida do cancioneiro populares, o compromiso insubornábel coa defensa da lingua e da identidade, a recuperación de poetas en lingua galega, as causas culturais e políticas que tocou defender en cada momento da traxectoria do grupo... fan parte tamén dunha historia que, basicamente durou de 1972 a 1989, mais que tivo varias resurreccións e que non cesa de petar na porta da actualidade. Onte presentouse no Clube de Lectura da Agra do Orzán, na Coruña, 50 Aniversario. Fuxan os ventos. Quixo o paxaro pousar a pola no seu chío, de Mero Iglesias, un libro "encargado de festexar 50 anos de música e cultura", e "un verso en homenaxe e lembranza de amizades cantoras", en palabras do autor. Acompañando o autor, estiveron Iago P. Santalla, doutor en Humanidades e educador social; Xulio Xiz, xornalista; e Xosé Quintas Canella, escritor, músico e cantor. Ademais, o acto contou coa interpretación musical dun grupo de zanfonas, dirixido por Miro Casabella. Cincuenta anos con Fuxan os Ventos A creba de 1982 O libro, que se enmarca dentro das múltiple actividades iniciadas en 2022 co gallo do cincuentenario de Fuxan os Ventos, debuxa unha visión persoal sobre a historia dun grupo que, ademais dun éxito popular poucas veces acadado por unha banda galega, estivo ateigada de desercións, controversias e polémicas entre os seus membros. "A raíz do problema vén de que se contaron moitas cousas que non son certas", declara Mero Iglesias en conversa con Nós Diario. "Pero iso explícase moi doadamente vendo quen son os que están hoxe en Fuxan os Ventos. Ningún deles estaba cando se fundou o grupo, cando se estabeleceron as bases do que queriamos levar a cabo coa nosa música, que era basicamente dignificar o repertorio tradicional, elevar o status da música, da lingua e da cultura galegas". Mero, como se coñece entre os afeccionados á música tradicional, sostén que un dos principios fundamentais do grupo era non comercializarse, non ceder ante as presións da industria -e hai que pensar que Fuxan os Ventos era un dos grupos que máis vendía non só na Galiza, senón a nivel estatal- e que iso se rompeu en 1982. "Nese ano hai unha reunión na que se decide que hai que moderar as mensaxes críticas co status quo, que hai centrarse na música e suavizar a carga política e mesmo que hai que deixar as actuacións que non dan diñeiro e centrarse na carreira comercial, tocando por exemplo, en discotecas. Iso ía contra o espírito co que se montou Fuxan os Ventos. Nós estabamos sempre apoiando as causas sociais que nos parecían xustas, e non era por cartos. Fuxan nunca nos dera máis que para cubrir gastos de gasolina, de pernocta, as comidas... E ás veces nin iso, ás veces perdiamos diñeiro. Pero cada quen tiña o seu oficio, non viamos a música como un medio de vida. Naquela reunión de 1982, quixeron que iso cambiase para crear outras estruturas económicas, outra dinámica comercial. E ben, os que non estabamos de acordo, sinxelamente, deixámolo. E o resto quedou con todo: cos instrumentos, coas contas, coas cantigas xa feitas...". En 1982, efectivamente, tanto Mero como Xosé Luís Rivas Cruz 'Mini', deixan o grupo para, posteriormente, fundar outra banda lendaria, A Quenlla. Son moitos os seguidores que sosteñen que é nesa data cando acaba a historia de Fuxan os Ventos. "É que desde ese ano, as actuacións en directo e as gravacións diminúen dramaticamente. E o que fan a partir de entón é tocar e gravar pezas que nós xa deixaramos listas. Simplemente hai que ver o que se fixo antes e despois desa data e sacar conclusións. Dedspois da nosa marcha non houbo tomas de postura a respecto dos problemas que aflixían o país: as novas vagas de emigración, a entrada da droga... Nin se foi a festivais reivindicativos, cando foron uns anos en que existían moreas depresos políticos. Nós participabamos de reivindicacións que ían máis alá da música, que atinxían á dignidade dun pobo", apunta Mero. Tareixa Novo. Cancións para un mundo en marcha Banda sonora dun tempo O libro de Mero conta todo isto aportando, en moitas ocasións, documentos que acreditan as súas afirmacións,, aínda que no fondo se adiviña un certo espírito de conciliación, de evitar dar nomes que resuciten posíbeis leas persoais. "Algunhas persoas dixéronme que debería ter sido máis agresivo no ton, pero eu non quero entrar en temas escabrosos, senón mostrar papeis que demostren a verdade. Por exemplo, houbo quen dixo que nunca houbo denuncias pola propiedade intelectual do nome do grupo, que ese nome non pertencía a ninguén, e eu mostro os documentos que proban que isto non é así. Mais tampouco quero dar nomes, con que se saiba o que sucedeu teño máis que suficiente". En todo caso, Mero lembra con orgullo e certa nostalxia os anos que pasou dentro de Fuxan os Ventos, consciente de que moitas das cancións daquela época permanecen na memoria de varias xeracións. "Foi un tempo que marcou a historia e, modestamente, creo que Fuxan os Ventos lle puxo banda sonora a aquela época. O activo dos grupos reside en como se enfrontan a circunstancias difíciles e eu creo que nós soubemos responder a un contexto e unha política que nos negaba como pobo. En certa forma, o mellor daqueles anos foi a dignidade que lle devolvemos a moitas persoas que se vían desprovistas dela. O bonito foi que a canción se transformara nun vehículo de conciencia política". Paradela homenaxea a vida e traballo de Xesús Mato Un libro feito sen rancor "Por un sentido da educación, calamos durante moito tempo e, se cadra, foi un erro. Alimentáronse así moitas falsas polémicas que nunca deberon ter lugar". Mero Iglesias confesa que este libro está feito sen rancor, mais que con el quitou "unha espiña que levaba no lombo. Sobre todo, creo que tiña que facelo polos que xa non están". Como en toda memoria, na de Mero "hai lembranzas favorábeis e outras menos amábeis, pero despois de repasar toda esta documentación, reafírmome en que se fixo máis naqueles primeiros anos que nos case corenta anos posteriores".