Espazos Sonoros reclama silencio para escoitar a música dos lugares

Navegar pola ría de Corcubión contemplando as baterías defensivas coas que se facía fronte ás incursións de corsarios franceses e ingleses; percorrer unha senda verde á beira do río Anllóns observando a fauna, a flora e o patrimonio arquitectónico popular; comentar a poliédrica figura da compositora, escritora, filósofa, naturalista e científica do século XII Hildegard von Bingen baixo as columnas de mosteiro de San Martiño de Xuvia, en Narón, da man da singular cantante Maria Jonas. Son algunhas das propostas da edición deste ano do festival Espazos Sonoros, que dá a coñecer lugares con características singulares, programando neles concertos con repertorios innovadores que amplían os horizontes musicais do público. O deputado de Patrimonio e Contratación da Deputación da Coruña, Xosé Lois Penas Corral, e a directora artística de Espazos Sonoros, Belén Bermejo, presentaron onte na Coruña a nova edición do festival, que decorrerá entre o 2 e o 24 de setembro en diferentes espazos singulares: a igrexa de Santa María dos Ánxeles (Brión), San Martiño de Xuvia (Narón), San Pedro de Soandres (A Laracha), o Museo Nacional de Ciencia e Tecnoloxía (Muncyt) da Coruña ou a lonxa de Fisterra. Belén Bermejo: "O ciclo ten un público local bastante fiel" Música para o lugar "A idea é centrarse na música antiga, mais sempre tendendo pontes cara a outros estilos: o importante é buscar a coherencia entre o repertorio e o espazo onde se interpreta", explica Belén Bermejo en conversa con Nós Diario. "Por esa razón, por exemplo, escollemos Basal, o novo proxecto da Pedreira [Ugia Pedreira] para ser interpretado na lonxa de Fisterra, un lugar interesantísimo desde unha perspectiva arquitectónica, creado por Xoán Creus, e que debería ser máis coñecido". O mesmo ocorre, en opinión da directora do encontro, co Museo de Ciencia e Tecnoloxía da Coruña, "na miña opinión un dos museos da cidade menos valorados". Para ese espazo, o Grupo Instrumental Siglo XX -cuxos membros son solistas da Orquestra Sinfónica de Galiza- preparou un repertorio no que se desafían os límites entre as matemáticas e a música, desde as combinacións de Johann Sebastian Bach até a música estocástica de Xennakis. O concerto, ademais, realizarase á sombra do Boeing 747 que levou o Gernika de Picasso desde Nova York a Madrid en 1981. "É a nosa pequena achega ao ano Picasso, un artista tan ligado á cidade", apunta Bermejo. O Festival Bal e Gay chega á súa décima edición en agosto Huelgas Ensemble, a estrela do festival Espazos Sonoros percorre outras paisaxes sonoras tan atractivas como estas en lugares como a igrexa de San Martiño de Xuvia, en Narón, onde a cantante Maria Jonas -que se define a si mesma como trobairitz, nome que recibían as mulleres músicas e compositoras dos séculos XII e XIII- renderá homenaxe a Hildegard von Bingen, cuxa obra, anota Belén Bermejo, "está sendo revisada desde o punto de vista musicolóxico, redescubrindo as súas composicións e ofrecendo unhas novas claves para a súa interpretación". Jonas estará acompañada pola fidulista Susanne Ansorg e polo máis internacional dos arpistas galegos, Manuel Vilas. E con seguridade, as grandes estrelas da edición deste ano serán os compoñentes do Huelgas Ensemble, a agrupación de música antiga fundada por Paul Van Nevel en 1970, e que desde entón se transformou nunha referencia ineludíbel da música antiga. "O certo é que xa estiveran en Espazos Sonoros en 2010", lembra Bermejo, "presentando un programa baseado en Lucas Cranach, e quedaron tan prendidos da cidade que desde entón escriben todos os anos para ver se poden regresar. Este ano traémolos a Brión con O soño de Poliphilo, un programa que mostra a evolución desde a Idade Media á música renacentista -con algunha bifurcación cara aos séculos XIX e XX- tomando como pretexto a obra do frade dominico Francesco Colonna. É un absoluto privilexio telos de novo connosco". Música no Claustro: máis que un festival Jazz e minimalismo O programa de Espazos Sonoros tamén explora o encontro da música antiga co jazz e o minimalismo -con elaborados arranxos a partir de pezas de John Dowland ou de cantos sefardís- no concerto que a violagambista e cantante Pilar Almalé dará na igrexa de San Pedro de Xoandres, na Laracha. Ou retomará, despois de moitos anos os obradoiros de música antiga, desta vez guiados pola Capella Sancta María, fundada e dirixida polo coruñés Enrique López-Cortón, con base en Amsterdam. "É unha das actividades máis demandadas: existe un grande interese do público pola música antiga, pero ao tempo, un gran descoñecemento. Con estes obradoiros tratamos de facer pequenas introducións a distintas familias de instrumentos, aínda que este ano centrarémonos na voz como instrumento da polifonía", conclúe a directora. A música medieval en Galicia "Requírese compromiso coa escoita e co silencio" Belén Bermejo leva anos dedicada á programación de música antiga e clásica e cre que os pequenos festivais son necesarios para manter a diversidade do ecosistema musical. "Agora mesmo, o que se entende por cultura está envorcado cara a outros modelos. Hai algúns tipos de música que precisan dun compromiso coa escoita, co silencio, que non coincide co que se vive nunha sociedade permanentemente dispersa por múltiples reclamos e por constantes distraccións", declara. "Pero seguen sendo necesarios estes espazos para dar a coñecer outra forma de vivir a música. Non pode ser que o único modelo válido sexa o dos grandes festivais con multitudes diante do escenario". Recambio xeracional Sobre o interese que pode espertar este modelo máis íntimo entre a xente máis nova, Bermejo cre que "a mocidade está a outra cousa e iso tamén hai que entendelo. Mais tamén é certo que ao longo de todos estes anos con Espazos Sonoros vimos que hai un constante recambio entre o público, que as novas xeracións se van incorporando. Se cadra requiría un esforzo maior achegarse á xente máis nova por parte de todas, das persoas que nos dedicamos a programar e, sobre todo das Administracións. O interese da xente está aí". O Grupo 1500 interpreta música de entre dous mundos no Brasil