As traballadoras á fronte da reivindicación dos dereitos laborais

O ano 2023 remataba na Galiza coas traballadoras da limpeza de Lugo en folga reclamando salarios e condicións laborais dignas, unha folga e unhas mobilizacións que xa fan 80 días e que se intensifican neste inicio de 2024 ampliando as reivindicacións ás catro provincias con paros de 24 horas en Pontevedra e Ourense e unha xornada de protesta na Coruña. Esta loita sindical das traballadoras da limpeza é seguramente o máis coñecido pero non o único. Constitúe só unha mostra da multitude de conflitos laborais e folgas que ao longo de 2023 se articularon arredor de sectores e empregos feminizados na Galiza. Dende a alimentación aos coidados, pasando pola limpeza, o téxtil, os servizos ou o traballo doméstico protagonizaron a mobilización laboral ao longo do 2023 e moitos deles tamén o farán neste comezo de 2024. Igualdade e conciliación O ano 2023 comezaba recollendo as accións de decembro de 2022 coas traballadoras de Bershka mobilizadas diante dos xulgados reclamando á empresa o dereito á conciliación nunha empresa na maioritariamente traballan mulleres en xornadas parciais e ás que se lles viña negando sistematicamente a concreción horaria por coidado de menores, obrigando as traballadoras a reducir máis xornada e, por tanto, cobrar menos. Durante os primeiros meses do ano foran as empregadas de fogar as que se mobilizaron reclamando un convenio colectivo e a regularización das traballadoras migrantes para evitar a súa explotación. Neste sentido a loita das empregadas do fogar conseguiu que o Estado español ratificara en 2022 o convenio 189 adoptado en 2011 pola OIT tras a sentenza do Tribunal de Xustiza Europeo en resposta á demanda dunha traballadora galega considerando inxustificada a negativa do dereito de prestación por desemprego. Malia non incluírse no Réxime Xeral a prestación acadouse a finais de ano. Máis unha vez un sector feminizado (case o 100% das traballadoras deste sector son mulleres) mobilizouse e alcanzou avances en dereitos no ano que remata. Na segunda metade do ano mobilizouse o sector dos coidados, tanto o de residencias como o Servizo de Axuda no Fogar, que reclama un convenio colectivo após 12 anos sen acordos. As traballadoras denuncian que, malia ser un servizo esencial para a comunidade, é un dos traballos máis precarizados e feminizados que existen, e que padecen desde hai anos os abusos das empresas concesionarias. Tamén o sector servizos mantivo mobilizacións significativas en 2023, como a das traballadoras de Mercadona, onde as delegadas da CIG e as traballadoras mobilizadas rexeitaron o acordo asinado polos sindicatos españois coa patronal, que empeora as condicións laborais e salariais e failles perder poder adquisitivo. Na provincia da Coruña foron as traballadoras das tendas Arenal as que deron a batalla polos salarios dignos convocando concentracións e xornadas de folga para facer que a empresa se sentase a negociar. O seguimento da folga foi nalgunha das xornadas do 100% amosando unha forte cohesión das traballadoras e a vontade de dar a batalla sindical. 62% das persoas que secundaron unha folga en 2023 foron mulleres en todos os tramos de idade Líderes na mobilización Ao longo de todo o ano foron numerosas as mobilizacións de traballadoras de distintos sectores en demanda do cumprimento dos plans de igualdade e dunha conciliación real no emprego. Aliás, a CIG desenvolveu unha campaña de denuncia convocando mobilizacións nas Inspeccións de Traballo para que se obrigue as empresas a garantir a igualdade retributiva e se combata a fenda salarial que afecta as traballadoras galegas. A central sindical denunciou o incumprimento das normas de igualdade tanto da patronal como da Administración, pois son poucas as empresas que adoptan medidas reais e en moitos casos é a Administración quen nega dereitos ás traballadoras. Os datos din que o 2023 foi un ano de mobilización e reivindicación das traballadoras galegas. Os mellores incrementos salariais do Estado español pactáronse na Galiza grazas á tensión mobilizadora da clase traballadora, e nestas mobilizacións destaca o papel das mulleres e os sectores máis feminizados, fortemente mobilizados. Datos do Ministerio español de Traballo indican que o 62% das persoas que secundaron unha folga en 2023 foron mulleres en todos os tramos de idade con Galiza situada só por detrás de Euskal Herria e Catalunya en capacidade mobilizadora. Neste xaneiro que dá comezo o ano novo ano o sector da limpeza continúa mobilizado e convócanse novas xornadas de folga no sector servizos, todo indica que o 2024 continuará a senda das mobilizacións e que voltarán a ser as mulleres traballadoras galegas as que lideren a loita por unhas condicións laborais dignas.