Manuel Moldes: Misterio + Luz = Pintura Vida

Un total de vinte e sete pinturas, de diversos tamaños, técnicas e formatos, realizadas ao longo das cinco décadas de traballo artístico do pintor Manuel Moldes, conforman a exposición inaugural da Fundación Manuel Moldes, baixo o lema Misterio+Luz=Pintura Vida. Atópase instalada nun espazo de 450 metros, dividido en dúas salas, situado na oitava planta do Edificio da Xunta da Galiza na rúa Benito Corbal, en Pontevedra, onde ten agora a súa sede a fundación. O artista do Lérez Manuel Rodríguez Moldes naceu en 1949 na cidade do Lérez e o comezo da súa obra data de finais da década dos 60 e comezos dos 70, en Madrid, onde cursou estudos de Arquitectura. Empezou alí participando na liña da renovación pictórica impulsada desde a Galiza. Despois regresou á súa terra e afincouse en Pontevedra, cidade que estivo moi presente ao longo de toda a súa obra, sobre todo na época dos anos 80 e na exposición aberta en 2017 -mesmo ano en que faleceu- baixo o título Pontevedra suite, que recuperaba a produción artística do Moldes desa década. Foi un dos fundadores do renovador colectivo Atlántica, o que o posiciona dentro da plástica contemporánea galega, nesta etapa eclosionou o seu papel como autor da pintura realizada na Galiza, quería representar o que acontecía ao seu arredor. O pintor tamén foi membro da Real Academia Galega de Belas Artes (Ragba). Ademais, formou parte da creación da revista Vagalume, como un dos seus inspiradores gráficos. Esta foi a primeira publicación infantil escrita en galego durante os últimos tempos do franquismo. Moldes é unha figura clave para comprender e explicar a arte feita na Galiza, sendo o país recorrente en toda a súa obra, que estaba vinculada á historia, á xeografía e aos mitos galegos. O pintor conxugou a tradición coa modernidade. Por esta razón, o seu traballo foi moi valorado e estivo exposto en importantes espazos artísticos como o Centro Galego de Arte Contemporánea, en Compostela; o Museo Provincial de Pontevedra ou a Real Academia de Belas Artes da Coruña. A mostra inaugural da fundación A exposición que estes días se pode visitar en Pontevedra leva o nome do anagrama que facía Moldes desde os seus inicios na arte. Ao entrar no seu taller, as paredes estaban cheas de frases e expresións que o artista atopaba detrás do feito de pintar e que o motivaban, esta era unha delas. “A súa investigación no traballo levouno a esa dualidade, e era algo que repetía de forma sistemática”, sostén Carmen Díaz, presidenta da fundación, viúva do artista e comisaria da mostra. O tamén comisario da exposición, Ramón Rozas, explica que esta frase resume todos os compoñentes da pintura de Moldes: o misterio que supón para o creador o traspasar a unha obra as súas inquedanzas; a luz que é a clave fundamental da pintura, os cadros defínense pola luz que conteñen no seu interior; a pintura, o seu máximo xeito de expresión artística, e logo a vida, Manuel Moldes era unha persoa moi vital á que lle gustaba desfrutar da vida, e da relación coas persoas e cos seus alumnos. “Os que o coñeciamos sabemos que el era un apaixonado pola vida, el mesmo deunos este título da exposición", engade. Experimentación constante Manuel Moldes apostou na experimentación, destacando o interese do artista polo debuxo e o grafismo aplicados á pintura. “Caracterizábao o tentar non acomodarse e explorar sempre novas posibilidades dentro do lenzo e dos cadros, de aí que as súas series sexan tan diferentes”, explica Ramón Rozas, crítico de arte e comisario da exposición. En ocasións non se relacionan as súas obras dun tempo coas doutro, debido ao seu carácter de investigación e de análise constantes da pintura. Isto vese reflectido nas diferentes coleccións da súa obra. Co paso das distintas series observábase un retorno á sinuosidade barroca e á pintura xestual, tamén se relacionaba o pintor co expresionismo abstracto que o caracterizaba nos seus comezos. Ademais de ser artista, exercía ao mesmo tempo como profesor de debuxo na Facultade de Belas Artes de Pontevedra (Universidade de Vigo). Entón a súa faceta de docente tamén influíu na súa idea de non permanecer facendo o mesmo, senón que sempre buscaba as diferentes posibilidades á hora de realizar o seu traballo artístico. Exposición analóxica A exposición inaugural da Fundación Moldes ten como obxectivo reflectir os momentos máis creativos de pintor, as súas diferentes etapas e sacar á luz obras que non son de todo coñecidas, ben por participar en poucas exposicións, por levar moito tempo agochadas no seu taller ou por sufrir procesos de restauración. “Quérese amosar o potencial da fundación en canto a ter moita obra de Moldes, o seu carácter didáctico e divulgativo e o interese por restaurar e manter todo ese legado, estas son as tres liñas que rexen dentro da fundación”, explica Rozas. Sen seguir unha orde cronolóxica, a exposición comeza coas primeiras obras de Manuel Moldes e remata co último cadro que pintou o artista. As pinturas van acompañadas dun discurso escrito que trata a conexión que existe entre todas elas. “Como ao longo de toda a súa obra, hai referencias importantes que se van repetindo co paso das décadas”. A comisaria recalca ademais que algunhas pezas desta colección son clave porque pertenceron a exposicións ou momentos concretos de gran relevancia para a vida do artista. O obxectivo era facer un percorrido atractivo para o público a través das súas diferentes etapas. Obra moi variada Unha das obras expostas en Misterio+Luz=Pintura Vida que pertence á súa primeira etapa é Vieiros na luz da carballeira, que forma parte da serie Vieiros de luz. Esta colección relaciónase coa faceta de investigación artística de Moldes, volvendo destacar o sentido da luz como elemento clave da pintura. Esta exposición sen dúbida destaca pola variedade das súas obras, máis dunha vintena de cadros con distintas técnicas, tamaños e formatos. Desde o cadro Morrendo por non vivir, máis surrealista e cunha forte intensidade cromática, até A aperta do carballo, unha das súas obras con referencias á Galiza, sendo máis realista e portando unhas cores menos intensas. Estas diferenzas que se atopan entre unhas series e outras son froito da experimentación artística constante do autor e da súa evolución co paso dos anos. Unha das pinturas de Manuel Moldes que tamén está exposta na fundación é As bañistas do Lérez, da súa serie Pontevedra Suite, na que describía de novo a súa terra, con todo tipo de referencias xeográficas e mitolóxicas. Esta obra formou parte da última exposición que realizou en vida o artista e que acolleu o Museo Provincial de Pontevedra no ano 2017. A Fundación Manuel Moldes A idea de crear a fundación xurdiu tras a morte de Moldes no ano 2017. Entre familia, amigos e compañeiros do mundo da arte decidiron que debían conservar, estudar e difundir a súa obra e “o máis lóxico era crear unha fundación, así que nos puxemos mans á obra”, explica a Sermos Galiza Carmen Díaz. O 12 de novembro de 2019 constituíron a fundación oficialmente, de forma notarial. A sede nun principio ía ser o taller do pintor en Pontevedra, mais non era un lugar axeitado para a exposición da súa obra, xa que esta era moi extensa e había cadros con formatos de moi grandes dimensións. Finalmente a Consellaría de Cultura cedeulles un espazo para levar a cabo o seu labor, mais houbo que realizar unha rehabilitación do lugar para poder expor as pinturas de Moldes, xa que estas salas tampouco se axustaban ás características dalgunhas das pinturas. Ademais, “polo medio houbo unha pandemia e problemas de saúde, e por fin o día 30 de novembro de 2023 inauguramos a exposición”, explica Díaz. De momento, dous meses despois da inauguración, hai boa participación, “está vindo a coñecer o espazo moita xente que está fóra, que coñecía Moldes e sorpréndense”, afirma a comisaria da exposición, “fáltanos moito aínda, mais estamos contentos sobre todo por abrir, foi un proceso longo”. No pasado mes de decembro na cidade do Lérez, a Fundación Manuel Moldes foi presentada no marco da feira das industrias culturais, o Culturgal, "evento anual aberto a todo tipo de espazos culturais e esa é a nosa idea tamén, que o noso espazo estea aberto a colaborar con outros artistas, asociacións ou axentes culturais”, indica a presidenta da fundación. Manter vivo o legado Misterio+Luz=Pintura Vida foi inaugurada o 30 de novembro de 2023 e pode ser visitada até o 30 de marzo. A entrada é libre e de balde, e o espazo abre pola tarde nas quintas e sextas feiras, en horario de 18 horas a 21 horas, e os sábados de 12 horas a 14 horas pola mañá e das 18 horas ás 21 horas pola tarde. Ao rematar a exposición inaugural, a sala máis grande do espazo da fundación quedará permanentemente dedicada á obra de Moldes, aínda que prevén que se poida reformular e cambiar a selección de obras co paso do tempo. A idea desde a fundación é utilizar a outra sala, máis pequena, para amosar obras doutros artistas. Dirixila sobre todo á xente nova ou que estea empezando, en relación coa faceta de Manuel Moldes como profesor de Belas Artes. O obxectivo tamén é manter ese interese que tiña o pintor polas novas xeracións e por como ía ser o futuro da arte galega. Con este espazo e esta exposición, a Fundación Manuel Moldes pon en valor a figura e obra dun pintor que aportou tanto á cultura e á arte da Galiza. En concreto, “para a cidade de Pontevedra é importante manter vivo ese legado de alguén que sempre a tivo moi presente na súa obra”, conclúe Ramón Rozas.