Estado Profundo e outras formas de gobernar

"O secreto é a-i-alma do negocio". Iso reza o proverbio portugués. Sempre me chamou a atención que na forma de tomar decisións para unha organización ou colectivo, un certo perfil de persoas din con frecuencia: "Iso non hai que tratalo aquí diante de todos: iso témolo que discutir entre nosoutros". Nosoutros seremos uns poucos que sabemos o que nos convén a nós, e amais, arrogámonos autoridade e poder para abordar o problema, eludindo a ampliación do conflito: mellor as cousas en secreto. Amosa Schattschneider como a democracia funciona pola extensión do conflito: a parte "perdedora" sempre ten interese en ampliar apoios para tratar de conseguir as súas metas, e desta forma a discusión das alternativas tende a xeneralizarse: así conséguese a implicación da maioría, o débil trata de agruparse con outros para a súa autodefensa. Pola contra, na privatización do conflito prevalece o forte. Por iso, o forte propende a tratar as alternativas privadamente, entre uns poucos luminosos, mellor "no escuriño". Estado na sombra Vén isto ao caso do Estado Profundo ou Deep State que leva, dende o Goberno de Rajoy, amosando con descaro como ten pensado prevalecer a base de privatizar as alternativas, manexarse con secreto, eludir a rendición de contas, conspirar con algúns altos burócratas da súa corda e... Zas! Que se entende por Estado Profundo? Lofgren, ao parecer, defíneo (para os EEUU) coma "unha asociación híbrida de elementos do Goberno, das finanzas de alto nivel e da industria militar – non só da militar– capaz de gobernar de forma efectiva nos EEUU sen requirir o consentimento dos gobernados expresado a través da política formal". Así nolo transmite Damiá del Clot. Persoas prominentes espían impunemente, elaboran mentiras, fabrican probas falsas, establecen delitos a perplexidade O que nos interesa é que o Estado Profundo consiste nunha rede de persoas prominentes, con notable control das rutinas burocráticas, xudiciais, políticas, económicas, policiais, de intelixencia e tamén da igrexa (protexida por un singular Concordato), cuxas persoas se atopan no caso de teren unha-i-alma máis inmorrente e de substancia máis divina cá nosa, e dende aí espían impunemente, elaboran mentiras, fabrican probas falsas, establecen delitos a perplexidade... para arquivaren os seus, imputaren os malos, castigaren os díscolos, involucraren a periodistas, prenderen os infieis e lanzaren ordes de achegamento aos puigdemóns que fagan rir bastante aos de afora. Preocúpanos máis aínda, no Estado Profundo, a parte do secreto –contrario á democracia–, a súa conivencia co poder invisible do Anti-Estado. Veño de ler, a esgazar as vestiduras, o boísimo e ben documentado libro de Damia del Clot, Anatomía del Deep State español. La defensa de la razón de Estado (Catarata, Madrid, 2023). Se xa están fóra da legalidade moitas formas de pretender a defensa da "razón de Estado" á medida de algúns, vemos a conivencia co poder invisible do Anti-Estado, do trapicheo entre instancias xurídicas, policiais, do CNI, da actividade delincuencial da coroa e de certo partido que ousa autodenominarse "xente de ben"... Pero imos relacionar o caso con outras formas de gobernar. Lealdade Unha forma de gobernar que oculta as súas verdadeiras intencións, elude sempre a rendición de contas, impide sistematicamente a formación de comisións parlamentarias de investigación, que goberna con dúas caras. Coa cara visible conta o conto da boa pipa. Coa cara invisible, perpetra, no escuriño, as decisións cunha minoría, en secreto, eludindo a rendición de contas e a responsabilidade ante os afectados. Xa resulta extrema a forma de gobernar en Galicia con maioría absoluta. Non hai comisión parlamentaria que poida investigar nada: a maioría absoluta do PP oponse, coa conivencia da CRTVG e case toda a prensa. Fundíronnos un patrimonio colectivo coma o das Caixas de Aforros, tan imprescindible na vida económica de Galicia, sen a máis mínima transparencia nin participación; entregáronse, tamén sen discusión algunha, os recursos de enerxías renovables, cando tan imprescindible era buscar contraprestacións e contrapoderes. Están a entregar a sanidade pública, tan boa ata agora, ás empresas privadas, por detrás, sen discutir cal é o noso punto de vista sobre o problema. Dánase o idioma dicindo que o promoven... e a vida económica sen pulso nin estratexia. O que vale nunha democracia son os votos, din. Certo. Pero se así fose, por que andar a contar o conto da boa pipa: non é un respecto fundamental presentar o verdadeiro programa de goberno, non merecemos esa mínima lealdade?