A mulata da muleta

Cando estás mancada, pasan dúas cousas: unha, que ves moita xente na túa mesma condición, e dúas, que todo o mundo, menos a sanidade pública, vai ter unha explicación, xeito de sandar ou encomenda que facerche a meses vista. O tema serve para ocupar o tempo no ascensor cunha veciña, romper o xeo nunha mesa compartida con descoñecidos, ou nunha visita das comadres. De súpeto todo o mundo sabe de ligamentos cruzados, meniscos rotos, e pés operados; coñece un compoñedor –que xa morreu (condición sine qua non para a excelencia)– ou ten unha untura máxica. Ti, por educación ou desesperanza, acatas todas as indicacións. E, deste xeito, amoreas información moi valiosa. O doante pode ser un libreiro da capital que na rúa che comenta o do seu nocello desfeito cando xogaba ao fútbol e como ao día seguinte retornaba aos adestramentos, unha señora que che manda á fonte santa ou un home que ten unha nai pisadora. Ao libreiro case o botan do equipo por non cumprir ás indicacións do médico e de gratis levou unha boa do pai por non calar. A señora, moi seareira dos meus contos, recomendoume pasar pola Fonte dos Meniños na serra do Faro. - Levas desde a pandemia co pé ás voltas, igual o tes enganadiño e coma ti non es deste país, non che levou ninguén. Ti vai, que non che vai facer mal ningún. O certo é que aínda que agora a fonte ten unha pontella de madeira e un cartel explicativo, os eólicos fixeron unha boa desfeita e a pobre pouca auga leva. Mesmo non sei se coa muleta darei pasado por baixo mentres algunha alma caritativa recita o de “Toma este enganadiño. Se é pa' Dios, Dios o leve. Se é po' mundo, Dios o salve”. Pero se algo fixo clic no meu maxín indagador foi o comentario da pisadora, nai de xemelgos, condición non estraña pero si diferencial, que pousa os pés sobre a doenza, pescozo, cadrís, xeonllo, coxa, man. Quen o contou asegurou que moita lei lle tiña a xente á súa nai, porque era unha muller de bo porte como para tela enriba, e a xente ía e marchaba contenta. Consultei con Rafa Quintía e, abraiados, falamos das culturas que utilizan os pés para sandar, chegando a un caso extremo contado por Xurxo Souto, e recollido nun documental por Rafa, dunha resucitadora de afogados por Camelle que, logo de seren desafiuzados polos médicos, collía a zapatilla, dáballes nas plantas dos pés e traíaos da morte. Felicísima chamábase, e foi a nai de Pilocha, a marabillosa sogra contadora de historias de Xurxo. Mirade A parroquia do Alén, e veredes que non minto. Estou nun intre que son quen de subir a Outeiro dos Corvos e pisar cada un dos podomorfos da Neghra, como os coñecemos na casa–ao final atopeinos eu no medio do Barbanza– e sandarme coa menciña máis antiga do país: a das pedras. Porque a única alegría deste ano foi o caldo d’osos de Taboada e ver as amigas correr o Entroido. Quería achegarme pola Arribada de Baiona a ver se as monxas recuperan a súa torta de améndoas os días de festa, a mellor do mundo, pero dáme nos dentes que este ano estou de coresma de historias.

A mulata da muleta

Xaxún galaico

Mellor vivilo

Con ben veñas

O trato, sempre

A raíña

O verán é para as pedras

Ondas e Albas

Xordos de vez