Que esperar do conflito no estreito de Taiwán?

O conflito no Estreito de Taiwán, ese contencioso xeopolítico derivado da Guerra Fría sempre aberto a súbitas escaladas de confrontación, parece entrar irremediabelmente nunha nova etapa tras as eleccións "presidenciais" realizadas na illa, onde Lai Ching-te, abandeirado do Partido Democrático Progresista (PDP), cuxo capital político e traxectoria sustentáronse en agudizar as tensións históricas con Beijing, obtivo a vitoria cunha ampla marxe. As comiñas en presidenciais teñen unha explicación básica, que de iuris é unha realidade internacional incontestábel: trátase dunhas eleccións de carácter rexional, xa que Taiwán forma parte da soberanía da China. Taiwán é sinónimo de perigo latente, incerteza e tensións crecente, ao representar un punto de inflamación xeopolítico de alta significación no campo de batalla ampliado entre os Estados Unidos de América (EUA) e a China, no cal os aspectos máis álxidos da competencia estratéxica de ambas as potencias concéntranse de forma singular: a supremacía comercial na produción de semicondutores e microchips e a sempre decisiva cuestión da disuasión militar. Calma relativa Logo da vitoria de Lai Ching-te, todas as perspectivas apuntan a un empeoramento da situación xeral. Un impulso adicional (e perigoso) cara á reafirmación da secesión taiwanesa, resultado deste esvarón político, pon en risco a incipiente normalización das relacións Beijing-Washington alcanzada a mediados de novembro tras o encontro entre os presidentes Xi Jinping e Joe Biden perto de San Francisco. Nese encontro, ambos os mandatarios acordaron reducir a tensión e inclináronse a restabelecer un marco de tranquilidade, relativa e inestábel, logo de que a provocadora visita de Nancy Pelosi, presidenta da Cámara de Representantes do Congreso dos EUA en agosto de 2022, acendese todas as alarmas dunha resposta militar chinesa e agravase a xa lesionada relación bilateral entre Beijing e Washington. A apertura dunha nova fronte de batalla xeopolítica no Estreito de Taiwán podería afectar unha Administración Biden xa debilitada Os rozamentos diplomáticos e a tensión declarativa non se fixeron esperar. As declaracións celebratorias do Departamento de Estado por mor do triunfo de Lai Ching foron respondidas polo Ministerio de Relacións Exteriores da República Popular, esixindo o respecto ao principio dunha soa China e convidando ao cesamento de toda interacción política formal coa illa. Global Times, medio de cabeceira do Partido Comunista chinés, indicou que "unha vez Lai cruce a liña vermella, o continente terá a forza e a determinación para resolver a cuestión de Taiwán dunha vez por todas", afirmando que os EUA non "deben compracer os secesionistas para evitar un choque non desexado". Estas premisas é importante lelas con detemento para visualizar a posíbel evolución do conflito a partir de agora, e así evitar promover –irresponsabelmente– a crenza estendida dunha guerra asegurada no Estreito, baseada en xogos numéricos especulativos. Por exemplo, a suposta tese de que a China "invadirá" Taiwán en 2027 (cando se cumpre o centenario do Exército de Liberación Popular) ou en 2035 (ano que os líderes de Beijing definiron como a meta temporal dos seus plans a longo prazo). Desafíos urxentes Como todo na vida, a verdade está máis preto da escala de grises que de extremos binarios de branco e negro. E a nova etapa de Taiwán non escapa desa apreciación. O que si parece estar seguro é que as súas liñas mestras estarán ditaminadas polos primeiros pasos do novo "presidente". Se escapa da liña dunha escalada, o máis probábel é que a situación non saia de control. A China non abandonou o seu axioma dunha reunificación pacífica, afastando as pantasmas fabricadas sobre unha "invasión" temperamental por mor dun resultado electoral. Por outra parte, o Partido de Lai Ching-te non ten maioría no Congreso. O histórico Kuomintang, proclive á cooperación económica coa República Popular, ten 52 deputados fronte a 51 do PDP. Tampouco hai que perder de vista as eleccións presidenciais deste ano nos EUA, onde a apertura dunha nova fronte de batalla xeopolítica no Estreito podería afectar sensibelmente unha Administración Biden xa debilitada na súa imaxe internacional polo fracaso en Ucraína e o xenocidio israelí contra Palestina. E ademais, o novo líder de Taiwán enfróntase a problemas máis urxentes: economía en descenso, prezos delirantes da vivenda, envellecemento da poboación e escaseza de man de obra; todos ocasionados pola desvinculación forzada da China. A enquisa publicada o ano pasado por Global Views indicou que só 25% dos taiwaneses apoia a independencia. Neste escenario, a China segue conservando a vantaxe do tempo; a máis prezada en xeopolítica.