A India lanza sospeitas sobre as actuacións da China

As illas Coco son un pequeno arquipélago situado na baía de Bengala, no océano Índico. Non hai que confundilas coas illas Keeling (Australia) ás que ás veces se lle chama polo nome de "illas Coco" –en plural–, e que tamén se achan no mesmo océano. As illas das que se fala nestas liñas, porén, pertencen a Myanmar (antiga Birmania), país que en 2021 sufriu un golpe de Estado e que, dende hai décadas, está inmerso nunha cruenta guerra civil. Aínda que se trata dun pequeno territorio nunha rexión do mundo dominada pola forza gravitacional de varias potencias internacionais, as illas Coco gardan un interese pouco coñecido, mais do que paga a pena falar. Debido, precisamente, á súa localización remota, este arquipélago leva varias décadas servindo como suposta base de operacións da intelixencia chinesa. Cabe puntualizar que non existen probas contundentes acerca da veracidade destas afirmacións, agás a existencia dunha instalación de radares. Porén, nos últimos meses tense rexistrado un aumento alarmante de actividade ao redor destas illas do Índico. Na illa principal do arquipélago estanse a construír dous hangares, unha calzada e un bloque de barracóns, próximos á estación de radar xa existente. Estratexia e intelixencia O océano Índico é, na actualidade, unha zona de confrontación entre potencias globais, en tanto que as estratexias marítimas de varias delas quedan superpostas neste espazo mariño. As máis coñecidas son a Cadea de Perlas chinesa e o Colar de Diamantes indio. Na década dos noventa asentouse o rumor de que a base das illas Coco pertencía á intelixencia chinesa, o que incomodaría notablemente a India, un país que loita pola hexemonía rexional no sur de Asia. Ademais, as illas Andamán e Nicobar, pertencentes a Nova Delhi, están a escasas decenas de quilómetros das Coco. O océano Índico é unha zona de confrontación entre potencias globais A pesar de que non existen probas contundentes de que estas instalacións pertenzan á República Popular da China, hai algúns feitos que poderían apoiar esta idea. Por un lado, o réxime de Beijing ten un historial de relación con algúns dos grupos armados que participan no conflito armado do veciño Myanmar. O Exército do Estado Unido de Wa –composto na súa maioría por chineses étnicos– conta con armamento moderno e financiamento que -sospéitase- provén tanto do narcotráfico como do outro lado da fronteira coa China. Ao mesmo tempo, a China ten unha relación moi particular co goberno de Myanmar, que durante moitos anos foi unha ditadura militar. Volveu ser tal en 2021, tras o golpe de Estado. Non sería aloucado pensar que a ditadura colaborase neste sentido coa China, xa que o ten feito noutros ámbitos. O segundo destes argumentos ten moito que ver con actuacións similares que se poden observar por parte da China, aínda que noutra rexión distinta do globo. Neste caso, o mar Meridional (no océano Pacífico) adquiriu unha notable relevancia no panorama internacional cando Filipinas denunciou a China fronte ao Tribunal Permanente de Arbitraxe polas reclamacións territoriais que tiña sobre este mar, compartido por distintas nacións. Maior soberanía Pero non era Filipinas o único país que tiña interese neste caso, cuxa resolución foi rexeitada pola China en 2014. Mediante a reclamación de varios arquipélagos de illas no mar Meridional, a China aspira a exercer soberanía sobre unha área que, segundo o dereito internacional, é un ben público (libre de reclamacións por parte de ningunha nación). Pese a isto, varios países apuntaron a China pola construción de bases militares e de vixilancia en varios atoles e arrecifes do Pacífico, coas que aspira a exercer soberanía de facto, aínda que non sexa de iure. Estes dous argumentos afianzan unha tendencia de comportamento que podería facer máis verosímiles as acusacións da India. É preciso puntualizar que non hai evidencias dunha presenza permanente por parte da China neste arquipélago. Por outro lado, non faltan críticos que argumentan que a revolta informativa dos noventa estaba baseada en rumores, e que esta nova "primicia" trae máis do mesmo. En definitiva, precísase das aclaracións que o tempo proverá. É posible que se trate de instalacións da xunta militar de Myanmar que necesiten de coñecemento chinés para seren desenvoltas. Pero Beijing non traballa de balde. De ser certa esta posibilidade, a pregunta sería: baixo que condicións?