Chegou a hora dos Brics+?

Expedicións militares sobre Iraq e Afganistán. Unha crise económica e financeira internacional con centro en Estados Unidos (EUA) que supuxo un momento "caída do Muro de Berlín" para Occidente. Un ciclo de guerras híbridas ("primaveras árabes") en Oriente Medio e unha intervención punitiva da OTAN, con amplas ramificacións globais, en Libia. Guerras por delegación en Siria e Iemen, e unha secuencia de golpes brandos que oscilaron entre o golpe parlamentario, o militar e reveses electorais por circunstancias económicas planificadas desde o Norte global na rexión latinocaribeña. Unha pandemia global de Covid-19 cun amplo radio destrutivo. E unha ofensiva da OTAN para transformar a Ucraína no epicentro dun conflito internacional catastrófico. Todos estes acontecementos xeopolíticos de primeira orde ocorreron desde que o bloque Brics, acrónimo que aglutina a Brasil, Rusia, India, China e Suráfrica, foi mencionado por primeira vez a principios deste século por Jim O'Neill, un importante economista do banco norteamericano Goldman Sachs. O'Neill profetizou en 2001 que o crecemento das cinco economías emerxentes elevarían considerabelmente a súa participación no PIB mundial na década posterior, arrebatándolle moi seguramente o liderado económico internacional ao G7. Das propostas de adhesión resalta a de Arabia Saudita, pois dous dos tres titáns enerxéticos serían membros dos Brics+ A mención a O'Neill non ten un fin xenealóxico. Serve como recurso de apoio histórico para visualizar a dimensión real dese cambio tectónico na distribución de poder na economía mundial que se prefigurou como tendencia hai máis de 20 anos e o conxunto de circunstancias xeopolíticas que contribuíron á súa aceleración. Un dato non menor é que o bautismo da organización proveniente desde os EAU tamén encubría a expectativa de manter domesticado ese nacente club de potencias económicas e políticas unha vez chegase ao seu punto de maduración definitivo. Ese momento chegou, e a expectativa dun Brics baixo control non parecese cumprirse. O bloque cambiou o seu perfil de plataforma de integración económica e comercial cara a un máis decisivo e ambicioso: converterse nunha alternativa xeopolítica á galaxia de institucións occidentais que conduciron os destinos do planeta desde o fin da Segunda Guerra Mundial. Nesta elevación das apostas foron determinantes todos os traumáticos eventos nas primeiras dúas décadas do século XXI. Os actores Brics, con Rusia e China á cabeza, observan con dificultade crecente que unha convivencia estábel dentro da orde internacional deseñada polo eixo atlantista poida producirse, pois os custos de humillación e subordinación son demasiado altos para seren asumidos como condicións de participación no actual sistema internacional. Onde o sol nace Os Brics observan unha desproporción inaceptábel entre a influencia internacional que están dispostos a aceptar os EUA e Europa e os seus recursos materiais de poder. O bloque xa superou o G7 en participación no PIB mundial; concentra 40% do poboación global, 30% da superficie terrestre e recursos enerxéticos estratéxicos, 50% da produción mundial de trigo e arroz e 15% das reservas de ouro. A conclusión á que chegaron é lóxica: o desequilibrio xeopolítico, de carácter neocolonial, debe ser corrixido xa que progresivamente é o eixo atlántico o que comeza a asumir un rol periférico na economía mundial. Dita transformación esixe unha expresión institucional, xusto cara ao que apunta BRICS. Actualmente máis de 20 países manifestaron a súa intención de sumarse ao bloque, dando forma a un Brics+ repotenciado, moito máis amplo a nivel xeopolítico, xeoeconómico e cun maior radio de profundidade estratéxica en América Latina, África e Asia, nos cales sumaría non só un continxente adicional importante de recursos económicos, emerxentes e poboacionais senón unha posición definitiva de liderado internacional, no diplomático, político comercial, en contradición cos EUA. Das propostas de adhesión resalta a de Arabia Saudita. Se se termina aprobando o seu ingreso no bloqueo, dous dos tres titáns enerxéticos do planeta (Moscova e Riad) serían membros do Brics+, o que implica un desafío estratéxico á subsistencia do petrodólar, piar da expansión definitiva do imperio estadounidense, xunto coa superioridade militar e cultural alcanzada na segunda metade do século XX. Doutra banda, o bloque discute unha alternativa monetaria común para liberar o seu sistema de pago internacional e os parámetros de integración comercial e financeira da arquitectura represiva do dólar estadounidense. Isto supón un novo "momento Bretton Woods", resucitando o espírito de democratización económica e financeira previo á imposición da ditadura mundial do dólar en 1971, pero cun compoñente de novidade: non serán as potencias imperialistas, senón as nacións do Sur Global as que asumen as liñas xerais dun novo estándar para o intercambio. O eixo atlántico non parece estar na capacidade suficiente de reverter estes movementos, e a resistencia para adaptarse ao cambio xeopolítico prefigura un futuro inmediato de maior conflitividade e tensión. Pero, ao final do día, como lembraba hai bastante tempo Oswald Spengler, o significado etimolóxico de Occidente vén do lugar onde o sol cae, o horizonte do seu ocaso. Occidente é caída. E a nova realidade internacional a ombreiros dos Brics+ parece estar a poñer a traxectoria do mundo xeopolítico no seu xusto lugar. En Oriente: onde o sol nace.