A recollida de ameixa e berberecho afunde na Galiza: a produción cae en máis de 60%

Case 69% da produción galega de berberecho perdeuse no que vai de 2023 na comparanza co mesmo período do ano anterior. Entre o 1 de xaneiro e o 31 de outubro do presente ano foron recollidas 452 toneladas deste bivalvo no país, segundo os datos da Consellaría do Mar, o que supón 68,92% menos que as 1.454 toneladas no mesmo período de 2022. A baixa cantidade de capturas fixo que a cotización media do berberecho se elevase até 11,58 euros por quilo no que vai de ano, un prezo bastante máis alto que os 6,87 euros por quilo que se rexistraron o ano anterior. Porén, a suba do custo deste bivalvo non foi quen de compensar os niveis de facturación total do ano 2022. Desta forma, as vendas de berberecho no que vai de 2023 supuxeron 5.240 millóns de euros, pouco máis da metade (52,9%) dos 9.965 millóns que se rexistraron durante o mesmo período do exercicio anterior. A caída de 69% na recollida de berberecho no que vai de ano dáse na comparanza co mesmo período dun exercicio, o de 2022, que tampouco foi especialmente bo, cunha recollida de 2.299 toneladas, apenas 9,4% máis que os 2.101 toneladas rexistradas en todo 2021, un ano aínda marcado pola crise da pandemia do coronavirus. A confraría de Noia anuncia o fechamento da campaña de marisqueo máis curta da historia De feito, en 2019, último ano sen influencia da Covid, recolléronse 3.442 toneladas de berberecho na Galiza, practicamente 50% máis (+49,7%) que en 2022. Ao volver á produción do que vai de 2023, no mesmo período de 2019 sextuplicouse a cantidade recollida este ano. A caída na recollida do bivalvo é aínda máis acentuada ao ter en conta a media de produción de berberecho no período entre 2003 e 2023 durante os 10 primeiros meses de cada ano, que é de 1.877 toneladas. Polo tanto, entre o 1 de xaneiro e o 31 de outubro deste ano perdeuse 76% da produción con respecto á media dos últimos 21 anos. Ameixa fina e babosa Os datos de recollida dos dous tipos de ameixa autóctona máis valoradas do país tampouco son positivos. A media de recollida de ameixa fina nos 10 primeiros meses do ano entre 2003 e 2023 foi de 398 toneladas, mentres que este exercicio a produción neste período foi de 131 toneladas, cunha caída de 67%. Evolución da produción de ameixa fina na Galiza nos 10 primeiros meses do ano entre 2003 e 2023. (Gráfica: Xaquín Rubido / Pesca da Galiza). No caso da ameixa rubia a media dos últimos 21 anos durante os 10 primeiros meses de cada exercicio é de 338 toneladas, mentres que no presente ano recolléronse 122 toneladas, polo que o descenso alcanza 64%. Evolución da produción de ameixa rubia na Galiza nos 10 primeiros meses do ano entre 2003 e 2023 (Gráfica: Xaquín Rubido / Pesca da Galiza). "Os datos son arrepiantes" Segundo sinala o biólogo e investigador Xaquín Rubido a Nós Diario, a situación é "catastrófica" e os datos "arrepiantes", polo que "hai pouco marxe de recuperación", di. "E iso que estamos analizando uns datos brutos, Pesca da Galiza inclúe todo o que entra nas lonxas, hai moito marisco que vén de fóra e se inclúe como autóctono", explica. A Xunta escúdase no recrutamento de cría para evitar analizar a mortaldade do bivalvo nas rías "Temos tamén o caso de Carril, que está incluído nestas estatísticas, onde se trae produto de outros lugares e se introduce nos parques de cultivo, e despois de pasar un pequeno período alí computa como galego", sinala. Ademais, afirma, "agora entra máis bivalvo de fóra que antes porque temos menos produto". "Os datos máis arrepiantes nos últimos 21 anos son os da ameixa fina porque experimenta unha baixada continuada e de cara ao precipicio sen ningún pico de recuperación", laiase Rubido. "Os seguintes son os da rubia, que si ten algún pico de recuperación e a continuación os do berberecho, que se ben ten picos durante o período, a súa tendencia e cara a abaixo de forma constante", conclúe. "A Xunta non actúa" "A actitude da Xunta da Galiza, que ten todas as competencias na materia, e a de non actuar, tan só fai de espectadora", denuncia o biólogo. "O Goberno galego sempre ten escusas para xustificar o devalo produtivo, que poden ser que chove moito ou que a temperatura da auga é elevada, calquera menos asumir as súas responsabilidades", di. O sector do mar exixe atallar a alta mortaldade de bivalvos en Arousa "Deberían controlar a contaminación ou as achegas de auga doce aos ríos, principalmente desde os encoros", asevera. "É certo que non poden controlar a temperatura da auga, e que co cambio climático hai menos nordés, o que provoca que haxa menos alimento para o bivalvo e que haxa menos renovación da auga nas rías", recoñece Rubido. Porén, explica, "co cambio climático tapan todo, mais nas actuais circunstancias, os seres vivos son máis susceptíbeis á contaminación e á auga doce, polo que non se pode eludir facer un control de cada industria, de cada mina e de cada depuradora para que non contaminen, nin se pode eludir un protocolo sobre o desaugue dos encoros". Unha tendencia negativa continuada As toneladas de berberecho recollidas na Galiza durante os primeiros 10 meses do ano chegaron a superar as 4.000 no ano 2008 despois dun proceso de recuperación tras a catástrofe do Prestige, mais a partir dese momento, aínda que con algúns picos de aumento puntuais, nunca se volveron recoller máis de 2.500 toneladas durante ese período do ano. Ademais, a produción deste ano supón a peor marca da serie. No caso da ameixa fina sempre se recolleron 400 ou máis toneladas no período entre 2003 e 2015. Porén, a partir dese momento, comezou un devalo practicamente continúo até chegar á peor marca da serie, a deste ano, con 122 toneladas. A ameixa rubia experimentou unha leve repunta de produción nos primeiros 10 meses do ano con respecto ao mesmo período de 2022. Non obstante, experimenta unha forte caída desde o ano 2018, cando se recolleron máis de 400 toneladas.