O Estado deixou sen investir na Galiza 3.562 millóns orzados entre 2015 e 2022

Os últimos datos sobre o investimento do sector público estatal na Galiza correspóndense co primeiro semestre de 2022. A falta de que a Intervención Xeral da Administración do Estado (IGAE) do Ministerio de Facenda liquide toda a anualidade anterior, o Goberno estatal ten por executar no país actuacións por unha contía de 739 millóns de euros. Nese exercicio, os orzamentos prevían un investimento na Galiza de 1.031 millóns de euros. Porén, só chegaron a executarse 292 millóns de euros, isto é 28,3% do proxectado. As cifras de 2022 débense tomar con precaución ao referirse exclusivamente á metade do ano, ficando outro tanto tempo para fechar a totalidade do exercicio. Con todo, destaca o escaso nivel de execución das entidades incluídas no Sector Público Empresarial (SPE), cuxo nivel de investimento fica en 17,7% do orzado. Neste apartado, destaca a baixa execución de empresas públicas como o Administrador de Infraestruturas Ferroviarias (Adif) e Adif Alta Velocidade, que chega no primeiro caso a 23,3% do previsto e no segundo caso a 10%. Sector Público Estatal O economista Xosé Díaz, autor do informe A execución dos investimentos do Estado na Galiza (2015-2021), sinala a Nós Diario, que “o maior grao de investimento do Sector Público Empresarial en comparación coa Administración Xeral do Estado representa unha anomalía das contas galegas en relación con outros territorios do Estado”. Precisamente, os orzamentos presentados polo Goberno estatal en 2023 volven incidir nesta lóxica, incluíndo, como en ocasións anteriores, dentro dos investimentos da Galiza as partidas destinadas a sufragar as embarcacións militares construídas nos estaleiros de Ferrol. As contas de 2022 foron as segundas aprobadas polo Goberno encabezado por Pedro Sánchez. As primeiras correspondéronse cos orzamentos de 2021, prevéndose nelas uns investimentos na Galiza de 792 millóns de euros e sendo as diversas partidas de Adif as que recollían maiores dotacións para o país. Neste caso, o investimento da compañía pública ficou un 61,1% por baixo do orzado e 56,6% por baixo do orzado para Renfe, malia coincidir nun ano de importantes actuacións no ámbito da alta velocidade. Así, a contía finalmente executada rematou en 532 millóns, 260 millóns menos dos aprobados na lei de orzamentos para ese exercicio. O Congreso aproba os Orzamentos para 2023: 187 votos a favor, 156 en contra e 1 abstención O Congreso non aprobou orzamentos en 2019 e 2020, actuando nesas anualidades prorrogadas as contas públicas de 2018, as últimas elaboradas polo Executivo de Mariano Raxoi. Así, para o primeiro exercicio os créditos iniciais ficaron en 894 millóns, sendo a contía finalmente investida de 457 millóns. Asemade, para 2020, a liquidación elaborada pola Intervención Xeral da Administración do Estado, cifra en 254 millóns as partidas non executadas polo Estado na Galiza. Máis unha vez, o Administrador de Infraestruturas Ferroviarias (Adif) concentrou o groso das partidas destinadas ao país. Os orzamentos do ano 2018 situáronse na liña dos gobernos de Mariano Raxoi, cuxa orientación mantiveron até hoxe os seguintes Executivos estatais. Se o gasto previsto para este exercicio na lei de orzamentos foi de 894 millóns, o investimento final na Galiza situouse en 523 millóns de euros, excluídos os préstamos destinados á construción de varias fragatas en Ferrol, que, como sinala Díaz “non son investimentos, senón unha forma sui generis de financiamento dos grandes proxectos de armamento do Estado”. A este respecto, as liñas das contas públicas responden a unha vaga de fondo sobre a consideración do país no espazo español. Os incumprimentos de Adif A Lei de orzamentos de 2017 fixaba un investimento na Galiza de 892 millóns de euros. A partida máis importante, con 481 millóns, procedía de Adif, cuestión lóxica atendendo as obras da alta velocidade ferroviaria. Porén, o seu nivel de execución real quedou en 302 millóns de euros. Finalmente, nese exercicio, o Executivo do PP non investiu no país un total de 232 millóns de euros previstos no orzamento, destacando, máis unha vez, o elevado nivel de incumprimento do Sector Público Empresarial. A liquidación das contas públicas de 2016 efectuadas polo IGAE concluíu que o Estado deixou sen executar na Galiza 777 millóns de euros recollidos nos orzamentos. Mentres os diversos capítulos destes prevían un investimento de 1.329 millóns, o finalmente executado ficou en 552 millóns. Nesta anualidade, procedían dos diversos organismos que conformaban o SPE 1.096 millóns de euros, sendo as partidas máis elevadas as ligadas aos entes ferroviarios. As contas de Ana Pastor O Orzamento do Estado de 2015 recollía un investimento na Galiza de 1.355 millóns de euros. As maiores partidas procedían do Ministerio de Fomento, con 159 millóns de euros, e do Adif, con 702 millóns destinados á alta velocidade. Precisamente, a referida empresa pública, dirixida naquela altura politicamente pola ministra e deputada do PP por Pontevedra Ana Pastor, deixou sen executar 425 millóns, 60,5% do orzado. Nesa anualidade, o Executivo estatal só investiu na Galiza 863 millóns, 492 millóns de euros menos do estipulado. Os investimentos do Estado en Madrid superaron en 1.615 millóns o orzado O baixo grao de execución orzamentaria no país contrasta coas cifras referidas a Madrid, onde o investimento final vén superando, tradicionalmente, o previsto inicialmente. Segundo as cifras achegadas pola Intervención Xeral da Administración do Estado (IGAE), as partidas dependentes da Administración Xeral do Estado fixaban un investimento para 2022 de 199 millóns de euros, pero xa no primeiro semestre do ano superaban en cinco millóns de euros o orzado. As liquidacións das anualidades completas das contas públicas desde 2015 non deixan dúbidas de que Madrid é a comunidade que máis fondos recibe do Estado, sendo a gañadora a nivel de execución orzamentaria. Así, en 2015 o Estado destinaba nos seus orzamentos para Madrid 854 millóns pero a cantidade finalmente investida ficou en 1.091 millóns de euros. Por exemplo, no exercicio 2021 as contas públicas recollían 1.132 millóns de euros para a comunidade presidida por Isabel Díaz Ayuso. Porén, o investido chegou a 2.084 millóns de euros, isto é, 84% máis do proxectado. O investimento executado polo Estado en Madrid entre 2015 e 2021 foi de 8.763 millóns de euros. Só no exercicio de 2019, o nivel de execución orzamentaria estivo por baixo das previsións das contas públicas, concretamente, en cinco millóns de euros. Así, o realmente investido na capital do Estado español nese período superou en 1.570 millóns de euros o recollido nos orzamentos.