A banca cobra máis e paga menos

No Boletín Oficial do Estado (BOE) do 4 de maio de 2022 publicouse o Euribor de abril do mesmo ano, que foi o 0,013%. É o primeiro Euribor positivo dende aquel negativo -0,008% publicado o 2 de marzo de 2016 e referido ao mes de febreiro anterior. É dicir, por sete anos o principal índice de referencia para determinar o tipo de interese dos préstamos hipotecarios foi negativo, marcando un mínimo en xaneiro de 2021 cando chegou ao -0,505%. Pola contra, en só dezaseis meses subiu nun 4,386%, chegando até o 4,149% no pasado mes de xullo. A suba ten como derivada o aumento medio do 69% das cotas dos préstamos hipotecarios nun contexto económico de suba da inflación moi por riba dos salarios, complicando así a economía de moitas familias endebedadas pola comprar da súa vivenda. Dende que existe o Euribor, xaneiro de 1999, nunca anotara un crecemento tan acelerado. Así o confirma o informe do Banco de España sobre os tipos de interese de novas operacións a fogares e entidades sen fins de lucro, ao pasar dun tipo medio ponderado dos préstamos para a vivenda do 1,38% en decembro do 2021 ao 3,75% en xuño deste ano. Tamén os préstamos para o consumo suben do 6,10% ao 7,86% no mesmo período. Só os tipos dos cartóns de crédito e “revolving” baixan lixeiramente, mais é pola problemática xudicial das últimas. Subas aos clientes O sector, á vista da información do Banco de España, foi veloz á hora de aplicar as subas aos seus clientes. Xa se escoitaron iniciativas, mais ben voluntaristas, para axudar as familias con problemas para o pagamento das cotas mensuais. A solución xa estaba inventada, a cota blindada que é a cota inicial, dependente do capital prestado, o prazo e o tipo do primeiro ano, que se mantén durante toda a vida do préstamo, o que de subir os tipos aumenta o prazo e de diminuír redúcese. O finado Banco Pastor tíñaa na súa oferta comercial xa nos noventa. Cando a finais de xullo o Banco Central Europeo subiu o prezo oficial do diñeiro ao 4,25%, o tipo máis alto dende setembro de 2008, os bancos europeos revisaron os tipos dos seus produtos de aforro subíndoos a taxas arredor do 4%, perto do prezo oficial, a diferenza da banca española, que non foi tan rápida e nada se apurou á hora de subir a retribución dos depósitos (contas de aforros, correntes e a prazo). No período entre 2016 e 2021 na práctica non se pagaron intereses e até chegaron a cobrar polos depósitos de maior contía. Dende que existe o Euribor, xaneiro de 1999, nunca anotara un crecemento tan acelerado En xuño de 2023 os tipos medios ponderados de interese das contas a prazo foi de só o 2,21% e o resto de contas á vista, aínda menos, no 0,12%. Non é así como actúa o resto da banca europea. Exemplo. O italiano Banca Sistema paga até o 4,14% TAE para depósitos a prazo de cinco anos, cando a retribución media da banca española é do 0,83% a prazos maiores a dous anos. Mentres que no Estado, só se achega o descoñecido EBN Banco, que oferta o 3,20% TAE para depósitos a un ano. Pagar pouco fai que os aforradores desvíen a fondos de investimento uns 15.000 millóns de euros nos sete primeiros meses de 2023. A consecuencia desa actuación é que se a banca aumenta os tipos que cobra dos préstamos en maior medida dos que paga polos depósitos, o efecto inmediato é o dun maior marxe de intereses, a diferencia desas dúas magnitudes. E así sucedeu. Informa o último boletín estatístico do Banco de España que medra espectacularmente, pasando dos 22.323 millóns de euros no 2021, aos 24.435 millóns do 2022 e os 8.080 millóns do primeiro trimestre do 2023, que levarían esta marxe a máis de 30.000 millóns neste ano e xa suporía máis da metade da marxe bruta, pois non só non deixaron de cobrar as comisións que xustificaban precisamente polo estreitamento da marxe de intereses, se non que as subiron. Esta situación implica que os beneficios da gran banca medrasen espectacularmente. Efectivamente. Os sete grandes bancos españois: Santander, BBVA, CaixaBank, Bankinter, Sabadell, Unicaja e Abanca, gañaron entre xaneiro e xuño un beneficio neto conxunto de 12.664 millóns de euros, un 20,4% máis do anotado no mesmo período do ano pasado, cando sumaba 10.521 millóns. Foi, como dicíamos, grazas á mellora da marxe de intereses e ao mantemento das comisións. A única entidade con sede en Galicia das devanditas, pasou no mesmo período dun beneficio de 217 millóns en 2022 a un de 277,5 no 2023, é dicir un 28% máis. Ao sector máis supervisado: BCE; CNMV; Banco de España; auditores externos; ministerios varios e outros. Tamén o que máis conflitividade xera nos xulgados polas cláusulas abusivas inseridas nos seus contratos. Non lle puido ser máis acaido que lle implantasen o imposto especial do 4,8% sobre a marxe de intereses e comisións netas, precisamente no período de maior aumento desa marxe e de permisividade dos supervisores coas comisións, xustificadas no período de tipos negativos que vimos de pasar, mais non cos tipos actuais.