Dramaturxias da revolución

"Unha das tarefas da historiadora, se quere comprender unha época determinada, é precisamente imaxinar o seu presente, facer inventario das súas posibilidades para escapar da ilusión retrospectiva ", indica Michael Löwy no seu libro Revoluções, un dos múltiples materiais que nutren a segunda edición do Laboratório de Escrita para Teatro que impulsa o colectivo Casa da Esquina de Coimbra, en colaboración co Centro em Rede de Investigação em Antropologia (CRIA) da Universidade Nova de Lisboa e que, despois da primeira convocatoria centrada no tema "Exilios", encara un novo desafío dramatúrxico ao redor do tema "50 anos do 25 de abril-memoria[s]; invisibilidades e ucronías". Destinado a dramaturgas e dramaturgos da lusofonía que viviran o 25 de abril ou naceran despois do 25 de abril, o proxecto coordinado por Ricardo Correia e Sónia Ferreira seleccionou oito proxectos procedentes de Portugal, Francia e Galicia. Ao longo de cinco meses as participantes deberán desenvolver os seus proxectos combinando as sesións de formación e experimentación escrita coas conferencias de especialistas como Aurora Almada Santos, Maria Inácia Rézola, Miguel Cardina ou Sónia Vespeira de Almeida. Novas perspectivas Aínda que o proxecto se enmarca nos actos de conmemoración da Revolución de Abril que o próximo ano cumpre 50 anos, máis que concentrar o protagonismo, a Revolución dos Cravos serve como detonante de novas perspectivas sobre o relato oficial, permite abrir silencios, amplía latitudes, diversifica os centros e fai emerxer revolucións diferentes que permiten inserir a historia no teatro mais tamén contribúen a pensar o noso presente e as súas posibilidades. O Laboratório é un espazo online que contempla unha residencia presencial de creación e que contribúe a tecer un territorio dramatúrxico desde os Açores a París, pasando polo Algarve, Coimbra, Almada e Galiza no que se trazan liñas sociohistóricas comúns ou paralelas e que dará como resultando un libro colectivo. A iniciativa súmase aos diferentes proxectos formativos, pedagóxicos, de coprodución e intercambio que se teñen dado nos últimos anos maioritariamente por vontade de compañías lusas á hora de acoller creadoras e creacións galegas. A dramaturxia galega centrou esta semana a última das sesións da tempada das Leituras no Mosteiro do Teatro Nacional São João coa tradución ao portugués de Ás oito da tarde cando morren as nais, de AveLina Pérez realizada pola tradutora Sofia Lobo quen, xunto a Zé Paredes, asinou a tradución dos doce textos que constitúen a Antoloxía de teatro galego. O proxecto, que foi editado pola Cena Lusófona, ofrece unha edición bilingüe en galego e portugués que facilita a difusión internacional da dramaturxia galega contemporánea. Outro exemplo da presenza da dramaturxia galega en Portugal é o proxecto da compañía Teatro Art'Imagem, que a próxima semana inaugura a 42ª edición do Fazer a festa-Festival Internacional de Teatro para a Infancia e a Juventude incluíndo no seu programa traballos como Hugo, da compañía galega Os Náufragos ou a homenaxe a Tanxarina Títeres, que celebra corenta anos de traxectoria. Compañías como Tanxarina, Teatro do Morcego ou Teatro de Ningures foron as que impulsaron o diálogo profesional coa escena portuguesa Precisamente, compañías como Tanxarina, Teatro do Morcego ou Teatro de Ningures foron as que impulsaron o diálogo profesional coa escena portuguesa e, concretamente en 1996 é cando atopamos a primeira co-produción galaico-portuguesa con Terra de Lobos, de Antonio Torrado a partir dun conto de Xosé Luís Méndez Ferrín, realizada nunha alianza entre o Teatro do Noroeste de Viana do Castelo e Teatro de Ningures. Máis de 25 anos de iniciativas Nestes máis de 25 anos de iniciativas e intercambios son moitas as apostas decididas por construír pontes e tamén as permanentes debilidades estruturais. A pregunta segue a ser como conseguir fórmulas que permitan a estabilidade e un intercambio sistemático para que o esforzo pase a transformarse en forza. A estratexia que coñecemos é a do coidado, a do paso curto e o vínculo forte para conseguir un tecido insistente que poida sedimentar algún día coas políticas culturais axeitadas. Dramaturxias que permitan pensar as revolucións e recollan as imaxes de revolucións pasadas que inspiraron outras novas pode conducirnos a imaxinar un futuro como o daquela primeira ucronía de Louis-Sébastien Mercier, O Ano de 2440, na que espertaba nun mundo sen privilexios nin aristocracia e gobernado pola razón e a igualdade. Un futuro diferente de calquera pasado e de calquera presente previsto. Un futuro dun mundo transformado pola acción humana que se concedeu a si mesma o dereito á transformación.