Sabela tardou dez anos en nacer. A familia apremaba e comprendía, case a partes iguais, aos pais da pequena para que tivesen descendencia. Eles non amosaban intención algunha de responder as nosas expectativas e, como procede, atendían as súas circunstancias que non adoitan ser nunca as que circundan o universo dos demais. Pero un día pasou. Estaba en camiño.
A ledicia parou en seco dezaseis días antes de nacer a nena. Unha barriga inmensa no porto de Bueu orientada cara a Illa de Ons. Balbordo. Nerviosismo. Desorientación.
A min o afundimento do Prestige alcanzoume en Ourense. Non deixaba de ser paradóxico que alguén que viviu sempre co mar na punta do nariz, habitara xusto nun momento tan definitivo, lonxe del. Na miña facultade axiña se organizaron grupos para ir cara a costa da Coruña: Lira, Corme ou Laxe foron o destino principal dos que partiron desde a cidade. Algunhas persoas sabían ao que ían, outras sospeitábano e houbo tamén quen o viviu coma unha excursión, coma unha aventura da que non se querían apear porque non sabía moi ben o que sucedía pero era algo grande.
Se atendiamos aos medios de comunicación, nada pasaba. Un desgraciado accidente no mar que, non só revestía unha escasa gravidade senón que axiña quedaría solucionado e esquecido. A información era escasa e confusa como o foi cando o accidente do tren en Compostela, como cada verán no que o país arde. Arde e alampea pero nada pasa para quen decide a que información debemos de ter acceso e a cal non.
Os barcos voltaban a porto con malas novas. Todo era mentira. Tiñamos o fuel na porta da casa. Xa estaba con nós a palabra que nos había acompañar para sempre: chapapote. Algúns capitáns fixeron públicas as gravacións das radios dos barcos onde se podía apalpar a súa desesperación. As voces eran agónicas, desesperadas. Algunha delas circula por documentais posteriores onde queda máis que patente o engano ao que fomos sometidos o pobo galego. Mentira e aldraxe. A vergoña de recoñecer que os mesmos que debían velar polos nosos intereses fundían a negro as nosas costas, o noso medio de vida, a biodiversidade. Sigo sen entender que pensaban facer con tanto fuel, se crían que o salitre disolvía petróleo. Non sei se, en realidade, o ministro aquel creu que eran uns pequenos fíos de plastilina, se realmente o creu. Era un petroleiro á deriva. Eramos un país cunha bomba detonadora nas mans. Unha conta atrás impenitente na que decidiron gardar o explosivo no peto. Nunca uns idiotas tiveron tan a man a oportunidade de demostrar un golpe de sorte intelectual. Ás veces penso que nos seus despachos pecharon os ollos forte, cruzaron os dedos e pediron un desexo. Cando os abriron novamente, coma no microrrelato, o dinosauro aínda estaba alí.
Udra, Vilariño, Lagos, Bon, Menduíña, Cabo Home, os portos de Bueu, Aldán, Cangas, Moaña…e, de súpeto, imaxes. Moitas. A BBC, a CNN, medios estranxeiros daban voz a quen estaba nas praias, a quen estaba nos penedos. Un chover que era arroiar situounos un pouco máis preto do que estaba a acontecer. O desastre do Prestige, retransmitido. O pobo botouse ao mar e as rúas. Nunca máis! Gritabamos. E os traxes brancos subían e baixaban polos rochedos, enchían capachos de chapapote, rescataban cormoráns, gaivotas, píllaras mentres, os dos despachos, non sei onde estaban. Alí, non.
Sabela chegou dezaseis días despois entre a preocupación dos que xa estabamos aquí. Pensabamos se esta nena, se a súa xeración, estaba nacendo condenada a non coñecer a súa terra como o fixeramos nós, se chegarían a ver as praias limpas, se poderían seguir sendo fillas de mariñeiros ou se nos quedaría algo de dignidade que regalarlles, un chisco desa vergoña necesaria para saber cando é o momento de gritar.
Curiosamente é esta xeración a que non sabe case nada do petroleiro. Quédalles lonxe unha historia que naceu canda eles nun país no que a desmemoria cotiza á alza sempre, onde esquecer é unha virtude para continuar, onde o silencio é un mal reconvertido en antídoto contra as migallas de calquera conato de revolución.
Pero aínda hai quen terma de nós, quen nos salva do esquecemento con cultura contra a mentira. Grazas sempre a quen trae ao presente un feito que marcou a nosa historia.
