Fanse 50 anos do famoso Informe do Clube de Roma sobre os límites ao crecemento. Dende logo foi un dos libros máis influentes do século XX e segue a selo agora, con numerosas secuelas e libros e artigos de interpretación, o último deles, entre nós,
O colapso, de Óscar Pazos. Determinou no seu momento políticas como as da limitación da natalidade ou a política do fillo único do camarada Deng na China ou a preocupación xeopolítica polo esgotamento de recursos alimentares enerxéticos ou industriais. O debate foi reconducido a día de hoxe cos debates sobre o decrecemento ou a preparación para o colapso que supostamente está a piques de chegar, con excelentes libros como os de Manuel Casal Lodeiro, Carlos Taibo ou Antonio Turiel entre outros moitos.
O informe formula unha sofisticada análise coas mellores ferramentas de previsión tecnolóxica da época, mais a cuestión é que as consecuencias que eles prevían a cincuenta anos vista non se cumpriron, isto é fames xeneralizadas nos EUA nos anos 80, como prevía naqueles anos Paul Ehrlich, ou escaseza xeneralizada de recursos a nivel mundial. Nada disto se deu e moi probabelmente, salvo guerra ou catástrofe natural, non se vai dar polo menos nos próximos decenios.
E aínda por riba os modernos defensores destas teorías atoparon que xusto no aniversario da publicación do libro atopouse a forma de aproveitar a fusión do hidroxeno para obter enerxía, barata e sobre todo limpa.
De conseguirse, a descarbonización chegará practicamente soa, sen necesidade de medidas especiais para levala a cabo. Sei ben que se trata dunha mera posibilidade e de que, de poder facerse, a tecnoloxía non estará desenvolta até uns decenios, pero eses decenios son os mesmos que os que prevén unha sorte de colapso económico a medio prazo.
Os argumentos dos que defenden o decrecemento e o colapso están ben fundados cientificamente e están moi razoabelmente expostos, de aí o seu atractivo e persuasión, mais creo que o problema con eles parte da propia definición do que é un recurso e dunha visión estática do problema, isto é non acreditan na intelixencia humana á hora de resolver os problemas que lle van xurdindo, moito máis cando hai cada vez máis intelixencias humanas habitando a terra e estas están cada vez mellor formadas para afrontalos.
O propio concepto de recurso é discutíbel porque non hai nada que en si o sexa, ou case que todo pode, a súa vez, selo. O recurso como o é en relación a algunha función ao servizo do ser humano, por exemplo mover unha máquina, e no caso de esta non existir non cabería falar do mesmo.
Un motor sen algún derivado do petróleo non funciona, é certo, pero é necesario deseñalo primeiro para que o gasóleo teña algunha utilidade, ou viceversa, é necesario primeiro ter a capacidade de refino para que poidamos ter a máquina. Dispor de tecnoloxía é algo previo a considerar algo como recurso. Esta é a razón de que cada vez teñamos máis recursos e non menos. Nosos antepasados só contaban coa leña. Despois apareceu o carbón e máis adiante o petróleo.
Hoxe o sol, o vento, os ríos, as marés, as correntes mariñas e determinados minerais antes non aproveitados como o uranio son usados para obter enerxía eléctrica (forma de enerxía tamén utilizada desde hai só uns decenios). E máis recursos que serán descubertos, porque só existe un recurso e este non ten un límite fácil de estabelecer, que é o enxeño humano, que tanto crea estes recursos como deseña os sistemas económicos adecuados para levalos adiante.
