A viaxe de cada verán conduce sempre a dúas casas: a de Tréveris, que levo facendo miña desde 1995, e a da aldea de Ober-Hilbersheim, da familia alemá, da que cada vez me vexo máis desposuída, as vivencias do pasado roen en min e converten a ausencia do meu compañeiro Alexander nunha dor insoportábel, regreso a unha paisaxe amada que é ferida perenne. Como de dolorosa tivo que ser, Luísa, a túa ausencia para quen soñaba contigo partillar máis tempo!
Moito falamos entre Tréveris e a Coruña de Ruído, o teu libro, na miña valixa na primeira viaxe en 1995; versos que deixei polo camiño e que me veñen á cabeza, por formaren parte dese poema colectivo que a miña memoria garda das autoras que dicían poesía nos noventa, con quen manteño un diálogo constante. Escribiches en "Ritos de resistencia": " Isto é poesía, un ruido provocado ". Escribiches: " Fronte á rutina, o rito da palabra tensa a pel do mundo: un tambor que desperta". Como non pensar na obra de Eva Veiga.
Sigo a ler o diálogo entre os labios da afogada do Livro das devoracións (1997) de Pallarés e a estatua da "Venus melada" de Ruído: "Os ombros comezaban a falar". Entre as renovadas cantigas medievais, entre nai e filla, as túas e as que virían de Queizán, e a súa "Mater Metáfora" e a túa, SABAT Mater dolorosa. Como non pensar en "Soñando o fillo" de Pura Vázquez, o Darío a diario de Xela Arias, a miña "Carta a na" do libro de Entre dunas e as conversas que tivemos sobre a maternidade e sobre a pregunta torturadora contra a que fixemos a revolución para dicirmos: para nai, non se nace.
Imago é o último libro de poemas de Helena de Carlos, moito nos gustara Alta casa (1996), aquel eco batente da verbena, aquel poema da "nena da abeleira". As imaxes de De Carlos acompáñanme na viaxe, falaramos dese seu outro libro 1999 (2001), xa non che puiden contar a gozosa lectura que me segue a provocar Vigo (2007), aqueles interiores da cidade. Hai nesta poeta un abrazo entre o vivido, a moza, a muller madura, a nai e a lectora que vive nos e dos libros; ese seu dialogar entre vida e literatura é o que conforma a súa obra. E semella que non digo nada, mais, Luísa, ela trata das sombras, das pegadas que fican, das imaxes, do (seu) texto da vida. Como as sombras de corpos que foron morrendo que ficaron gravadas na sabas de liño, nas mans espidas de Elisa, coas que nos agasallou en Alta Casa, "sombras que son xa parte da nosa sombra". Imago é poesía e vida en herdanza, para quen vai dedicado o libro, poemas que escribe para esa presenza de Rosa, tamén sobre un niño que non queda, sobre a arte de deixar pouso. E contigo no diálogo, con nosoutras todas, nese de nais e fillas, o privilexio das nais que son fillas e o "inmaculado status" das fillas eternamente fillas. Que sabia a autora que remata así un poema: " Algunhas formas de amor/ xamais cadran coa sintaxe". Ese diálogo contigo tamén, en "De que morren as poetas", con esa negra sombra que (lle) (nos) sobe polas entrañas.
Agasálloche Imago, Luísa, un libro da metamorfose, do rechouchío de "Tódalas aves do mundo"; libro dos ausentes, das mans de Elisa: "Reverso puro dos que estamos". Poemas que me acompañan para entrar nas miñas sombras, sen me enroscar, sen renegar, como nese "Fin". Beizón, Helena de Carlos, por este universo da cultura clásica no cotián, por todas as criaturas, pola música.
