Teño unha memoria asombrosa, quen me coñece pode dar fe, sei que este ben que aprezo moito se pode perder. A memoria garda instantes de vida, interpretacións e entendementos dese instante en que sen sabelo demos un estirón. Foi en 1968 cando aquela muller ía, con saia, escarranchada na parte de atrás da vespa que conducía un home, cando descubrín que algo mal había nesa postura. Elas, desde debaixo da parra diante da casa, non falaron doutra cousa mentres enristraban as cebolas. Nin tan sequera era o seu home. Lembro tamén aquel día de quinta feira santo, o de visitar as igrexas, da música distinta na radio, do filme da canción de Bernadette, da historia de Sor Lucia e de aprender o significado da palabra "clausura" e de chorar e de berrar diante do Convento das Clarisas de Tui: fechadas non! Foi en setembro cando ía cun vestido branco do mesmo encaixe ca o da noiva, a miña tía Ana, que deixaba ver a miña braga de perlé; entraba na igrexa do Anxo coa bandexa das arras, as caras das mulleres todas me parecían vellas, todas tocadas con veo negro e todas repetían a ladaíña de que linda era a nena, co seu diadema de flores. Din a volta e vin a miña tía coa cara tapada co veo inmaculado, sentín que algo non andaba ben e que eu non quería ser a nena linda que levaba moedas nunha prata, que tampouco quería estar naquel lugar en que as mulleres vellas só poderían distinguir as cousas a través dos furados daquela tea transparente, como o camisón co que ía durmir esa noite a tía, que se chamaba picardías. Aquilo non me gustaba, entón as arras convertéronse nos ollos de Santa Lucía e eu non quería ficar sen ollos. Hai unha foto como proba, onde se ve o meu sorriso feliz e o brazo que lanzou as trece moedas polo ar. Foi unha liberación e motivo de conversa do banquete. Parecía feito a proposito, as vellas na procura das arras polo chan e eu dereita. Fora adrede, si. Nunha caixa a miña nai gardou o seu veo, ese mesmo ano, 1968, ela dixo que non volvía poñer veo, que se acabara o conto.
Tardei anos en saber o significado do maio do 68, unha revolución, moita liberación, sobre todo para eles, elas tiveron que insistir moito máis. Seguen a insistir, aí estan. Nisto penso todos estes días. Naquela melena que se corta no filme Caramel de Nadine Labaki, nun poema onde confeso que a amiga cortou os meus cabelos, que poboaron toda a casa, para falarmos entre dúas. Nisto penso, na amiga que cortou o seu cabelo para ser ela, para abandonar a clausura do seu cuarto adolescente. Nisto penso, na miña amiga iraniana en Alemaña, naqueles momentos íntimos en que me depilaba as cellas con fío, en que lembrabamos o enterro de Jomeiní, o seu corpo levado polos aires e sempre o libre que se sentía ela tan lonxe de alí. Celebro a todas esas mulleres que escriben o futuro, que cortan co seu cabelo a cadea de tortura, co abandono do seu veo a clausura, que en Irán e no mundo teñen dereito á súa liberdade en 2022.
Quero celebrar a expulsión e algo máis, do Colexio Maior Elías Ahúja dos estudantes que berran, prenden as luces e aplauden os insultos contra as mozas do Colexio Maior Santa Mónica. Non hai desculpas. A violencia de xénero existe e tamén está dentro do parlamento español, onde se fai política coa calumnia.
Mahsa Amini, sóñote libre a correr escarranchada en bicicleta, na festa das irmás, na queima do hiyab.
