O abaratamento dos test xenéticos abriu a posibilidade de coñecer cousas da nosa herdanza que parecen tiradas dun filme de ciencia ficción como Gattaca. Podemos enviar un anaco de algodón con células da nosa mucosa bucal e recibir unha estatística sobre cal é a nosa procedencia xeográfica ou que fármacos temos máis posibilidades de que nos produzan efectos secundarios. Na sanidade pública xa se solicitan diariamente probas de farmacoxenética para axudarnos a decidir que medicamento utilizar e como procesa unha determinada persoa as medicinas. Non é unha resposta dicotómica, senón estatística, en forma de porcentaxe de risco, pero pode orientarnos cara unha ou outra decisión.
Tamén hai empresas que se dedican a buscar potenciais parellas baseándose en supostas compatibilidades xenéticas. A idea detrás destes emparellamentos é que detectamos de forma subconsciente certas trazas xenéticas e nos sentimos atraídas cara unha ou outra persoa dependendo delas. Aínda no caso de que isto fose certo, ignorar todas as capas sociais e culturais que inflúen nos gustos e preferencias de cada unha de nós paréceme cando menos aventurado.
Porén si que se dan situacións nas que a compatibilidade xenética tivo un papel decisivo sobre as decisións reprodutivas de certos grupos humanos. As enfermidades xenéticas poden afectar de xeito máis prevalente a comunidades nas que se practica unha maior endogamia ou que padeceron un maior illamento xeográfico.
Un dos exemplos destas doenzas é a beta-talasemia, que afecta a áreas do Mediterráneo e especialmente á illa de Chipre. Trátase dunha enfermidade sanguínea grave que compromete seriamente á esperanza de vida de quen a padece. Nestas comunidades empregáronse probas xenéticas para identificar as persoas portadoras e aconsellalas para que non tivesen crianzas con outra persoa co mesmo xene afectado, diminuíndo drasticamente a incidencia. Outro caso ben coñecido é a enfermidade de Tay-Sachs, que padecen os grupos xudeus de etnia ashkenazi e que afecta ao sistema nervioso, ocasionando a morte na infancia. Tamén nestas comunidades existe a posibilidade de tests de compatibilidade que, de xeito anónimo, informan das posibilidades de ocorrencia da doenza na potencial descendencia de dúas persoas concretas. Será o futuro empregar esta mesma tecnoloxía para moitas outras enfermidades con base xenética?
