O 11 de outubro de 1928, Virginia Woolf publicou Orlando e despregou toda unha revolución. Naquela incipiente altura do século XX, milleiros de persoas tiveron acceso á historia dun Orlando que un bo día espertaba sendo o que bioloxicamente se considera unha muller; unha muller que amaba as mulleres e tamén os homes; unha muller descubridora de que seguía a ser, á fin e ao cabo, a mesma persoa de antes. E aquela xente lectora da sociedade dos dous sexos, do branco e negro, da casa e o espazo público, do armario pechado a perpetuidade e as mulleres que anhelaban en segredo un cuarto propio, comprendía a Orlando, aínda que só fose á personaxe de ficción.
Baseándose na tamén escritora Vita Sackville-West, coa que Woolf mantivo unha relación sentimental, a autora británica cicelou naquela novela unha icona pioneira na escrita contemporánea mentres escribía, sabéndoo ou non, o que o fillo de Vita describiría despois como "a máis longa e encantadora historia de amor na literatura". Pola vía da ficción, Virginia Woolf facíalle xustiza á persoa amada que nunca puido ser o que quería por ser muller. Non é casual que moitas das consignas principais do Orgullo que hoxe celebramos sexa o amor. Como na sociedade dos dous sexos, do branco e o negro, da casa e o espazo público, dos armarios selados e os cuartos propios inalcanzables, na outra beira do odio estaba (e está) o amor.
Quizais foi xustamente a ficción a que salvou unha das obras máis transgresoras de Woolf da censura da época. Ata hoxe: 94 anos, 8 meses e 17 días despois da publicación daquela novela revolucionaria, a compañía Teatro Defondo denuncia a censura da representación dramática de Orlando no concello madrileño de Valdemorillo, onde a extrema dereita logrou entrar no goberno e facerse coa concellería de Cultura. Nun comunicado, a agrupación teatral denuncia que a obra, que ía ser representada o Día Internacional da Eliminación da Violencia Contra as Mulleres, vén de ser cancelada. E acontece en plena semana do Orgullo, a mesma na que a santa inquisición dos armarios e os cuartos propios teima en retirar dos balcóns as bandeiras da liberdade.
"Que revelación máis aterradora que a de comprender que este momento é o momento actual?" (Virginia Woolf, Orlando, 1928).
