Axanela do cuarto no que me criei, e vivín boa parte da miña vida, daba a un castiñeiro que conta xa catrocentos anos. Foi o meu confidente, o lugar no que as miñas costas repousaban para ler e lerlle.
Nas noites de inverno, cando zoaba o vento e batía a choiva contra os cristais da xanela, só tiña un pensamento: que non lle rompa ningunha póla, que non lle rompa ningunha póla..., repetíao como un retrouso. Pola mañá, erguíame correndo a ver se seguía alí, enteiro.
Nos veráns, as súas pólas estendíanse como brazos de follas verdes, eran acubillo para todas, baixo a súa cálida sombra, nas comidas familiares.
Tamén conservo unha caixa de madeira baleira. É pequena e cando a abro ten o recendo dos momentos vividos. Ese era o seu contido. Son eu quen escolle as lembranzas coma quen escolle un anel ou uns pendentes. Mais agora, hai nela tres anacos de cortiza.
Pedinllos ao castiñeiro cando marchei dese cuarto, desa casa, case desculpándome. Quiteinos lentamente, como cando curas a ferida no xeonllo dunha crianza. Deses tres anacos de cortiza nace a historia de As sentinelas do silencio. Do desexo de compartir esa infancia chea de recendos, de carreiras en bicicleta polas corredoiras, de centos de sons por descubrir.
Escollín o nome de Malvela para o lugar no que transcorre a historia. O dunha flor violeta, que abre os seus pétalos como ollos curiosos. Esa curiosidade máis alá das pantallas dos nosos móbiles e computadoras, que nos leva ao tempo de compartir, para tecer redes, ser comunidade que comparte saberes. Porque todas as persoas temos un don e é marabilloso cando nolo fan ver desde a xenerosidade e o respecto ao que nos fai especiais, ser diferentes, diversas. Compartilo é un privilexio.
As personaxes desta historia coidan e protexen a natureza, non só polo desfrute que atopan nela, tamén como un acto de responsabilidade cara elas mesmas e a comunidade.
As sentinelas do silencio é unha reivindicación dunha forma de vida que está a converterse nunha descoñecida para a xente máis nova. Un acto de cariño a ese tempo compartido no rural, como espazo de aprendizaxe, no que sempre hai algo novo por descubrir. O lugar ao que volver, no que recoñecer sempre. Vivir dun xeito máis demorado, escoitar o silencio, ou o son dunha fervenza, a liberdade do vento batendo na cara, o recendo a herba, a terra mollada. Escoitarnos e vernos. A procura dunha loita común, a través dunha sociedade que leva por nome o título da novela. Na que cada unha delas leva un zapato de distinta cor no pé, como reflexo de que o diferente une.
E saber que todo iso é compatíbel coas novas tecnoloxías, que son outro xeito de crear comunidade, pero non a única, e non sempre a máis reflexiva.
A xenerosidade é outra das características desta comunidade de persoas, a que tece redes de coñecemento para compartir, divertirse, poñerse no lugar da outra, e darlle a seguridade cómplice de que podemos mellorar as cousas cando sumamos. Unha comunidade organizada para salvar unha soa árbore se é preciso, e que ollando para os pés recoñécense nas diferentes cores, coma os raios do sol cando atravesan as gotas de chuvia.
E así, Iria vai creando o seu xardín, e aprende que cada persoa pode ter a súa propia camelia, pois na súa semente, ao ser plantada, prodúcese unha mutación que fai que a nova planta que vai nacer sexa diferente a aquela da que procede.
O título da novela é tamén unha homenaxe a esas mulleres americanas que, a principios do século XX, protestaron en silencio reclamando o sufraxio feminino. Entre elas estaba a botánica, ilustradora e agrónoma Mary Agnes Chase. Ela, como moitas das que protestaban en silencio, foi arrestada e torturada. Sufrindo discriminación no eido científico polo feito de ser muller, mais o seu traballo sobre as gramíneas foi fundamental para desenvolver colleitas máis nutritivas e resistentes a enfermidades.
Esta novela é un canto á natureza, a todo o que podemos aprender dela e a ese silencio, que ademais de ser un goce, tamén pode ser unha forma de rebeldía.
Quero agradecerlle á ilustradora e compañeira, Laura Veleiro, a complicidade das súas fermosas ilustracións.
