Lin hai nada algo sobre Edison, o inventor, que me deixou moi impresionado. Seica estaba xordo dende moi novo, e cando namorou dunha muller vinte anos menor, para se comunicar con ela e como tiñan medo ao que puidese pensar a xente, en secreto e para que non os pillasen aprendeulle o código morse. E así empezaron a mandarse mensaxes que só eles podían entender. Mais iso non é o que me impresionou do que lin. O que me deixou abraiado foi ler que cando ían xuntos ao teatro, pois poucas cousas lle gustaban máis a Edison que ir ao teatro, como el non se enteiraba dos diálogos porque non escoitaba case que nada, ela, sen que ninguén se decatase do que facía pois pensarían que estaban a meterse man en público (e tal cousa non é convinte facer), ía contándolle, en morse, na súa linguaxe común e privada, con lixeiros golpiños cos dedos sobre unha das súas pernas, e disimulando, todo o que pasaba sobre as táboas. A imaxe dun Edison velliño, xordo coma unha tapia, moi atento cos ollos ao escenario, pero centrado, co corazón, en sentir as xemas dos dedos da amada, que lle fan tal agasallo, pareceume tenra ata o estremo. E sobre todo, un fermoso acto de comunicación. Unha elegante, e efectiva maneira de superar unha barreira a base de amor.
Cando lin isto pensei en nós, quero dicir, que pensei en Nós. E pensei que quizais temos un problema de xordeira grave. E pensei que igual somos un país algo tocado dos tímpanos. E pensei que igual o que nos pasa é que temos un tapón de cera xigantesco –con perdón pola porcallada- e que iso é o que fai que non nos enteiremos do esencial.
Que non nos enteiremos do son dos canóns violentos que, dende o século XV, disparan contra nós facéndonos crer que hai algo malo no feito de ser galegos. Que non escoitemos os berros de aldraxe que dende outras latitudes se nos coaron por dentro das veas inoculándonos un noxo polo propio do que custa desprenderse. Que sexamos incapaces de sentir os himnos belicosos dos que nos odian e que, en moitas ocasións, están xusto entre nós (o outro día oía celebrar a un galego, non analfabeto precisamente, as declaracións do Ministro de Educación cando dixo que garantiría que todos os nenos de Cataluña poderían estudar en castelán; el engadiu que xa podía pasar isto aquí, con tanto gallego con tanto gallego!).
Eu creo que necesitamos facernos morse uns aos outros. Entender que estamos xordos, ou cegos, ou con algunha doenza aínda máis grave, que nos impide ver a realidade tal e como é como paso previo para poderlle atopar remedio e asumir o traballo terapéutico. E entender que hai que atacar esa cegueira, esa xordeira, como a moza de Edison, con amor. Quero dicir: temos que ver o xeito de chegar a todos os que non lles importa o noso discurso, a todos os que pasan da lingua, a todos os que preferirían ser de Madrí que de aquí, para traelos ao noso rego, que é, por outra banda, o único rego posible. Convencéndoos. Argumentando. Ofrecendo unha visión en positivo de todo o que ten que ver con Nós e co que queremos ser. Levo, de feito, anos dicíndoo: ou vemos a maneira de integrar nesta batalla a todos os que nin sequera saben que hai unha guerra, ou nunca chegaremos a ningures.
En fin, si: a non entender nada do que pasa no escenario.
