Xunta, Concellos e Deputacións: así se coordina o financiamento de protección civil

O Concello de Soutomaior (comarca de Vigo) tomou no pasado mes de novembro unha decisión que non estivo exenta de polémica: disolver a Agrupación de Voluntarias de Protección Civil (AVPC) da localidade na agrupación Oitavén-Tea de Protección Civil. A disolución da AVPC de Soutomaior veu fundamentada, segundo o Executivo local, nunha petición da Dirección Xeral de Emerxencias a raíz da antigüidade da normativa da agrupación –máis de 20 anos–, que impedía "responder ás necesidades actuais do Concello". A nova agrupación supramunicipal contará con "novo equipamento e maximizará o rendemento de Protección Civil prestando un mellor servizo a un menor custo". Optará a "mellores subvencións" e contará con "profesionais con ampla formación no sector das emerxencias contratado a tempo completo". Cal é entón a diferenza entre unha AVPC, con persoal voluntario, e un Grupo de Emerxencias Supramunicipais (GES)? Que son os Servizos Municipais de Protección Civil (SMPC), tamén coñecidos como GAEM? Que Administración ten as competencias para financialos? A Lei 5/2007, do 7 de maio, de Emerxencias da Galiza regula o sistema integrado de protección civil e emerxencias na Galiza. Este sistema ao que fai referencia está composto tanto por persoal de carácter profesional, que opera nos GES e nos GAEM (Grupo de Atención ás Emerxencias), como por persoas voluntarias, que fan parte das AVPC. Os bombeiros comarcais inician unha mobilización "permanente e indefinida" na praza do Obradoiro Persoal profesional considérase todo aquel que desempeña a súa actividade mediante vínculo laboral con algún dos servizos relacionados coa xestión de riscos e de emerxencias, con independencia do réxime xurídico de xestión dos mesmos. Isto é, o persoal das AVPC presta os seus servizos sen ningún tipo de remuneración. Por que, entón, se son voluntarios, o Concello de Soutomaior se confirmou ter reducido "os gastos" en combustíbel do seu parque móbil ao estabelecer a obrigatoriedade de que se indique a quilometraxe dos vehículos municipais –entre eles os de Protección Civil– na factura de cada abastecemento? Porque aínda que sexa persoal voluntario, son os concellos os que se fan cargo dos gastos de cada agrupación. Segundo dispoñen os artigos 25 e 26.1 da Lei 7/1985, do 2 de abril, reguladora das bases do réxime local, e os artigos 80 e 81 da Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración local da Galiza, os municipios deberán prestar á súa veciñanza os servizos públicos que contribúan a satisfacer as necesidades e aspiracións da comunidade de veciñas e veciños, entre os que se atopan a seguridade en lugares públicos e a protección civil e extinción de incendios. Polo tanto, teñen a necesidade de contar con medios para facer fronte ás súas competencias, compartidas e concorrentes, en materia de protección civil. Segundo trasladan a Nós Diario desde a Vicepresidencia Primeira da Xunta da Galiza, que ostenta a responsabilidade en materia de Protección Civil, "sen prexuízo do espírito altruísta dos voluntarios e voluntarias, as AVPC intégranse nas entidades locais (concellos, mancomunidades) que poñen aos seus servizos os medios necesarios para funcionar (base, medios materiais, equipamento, combustibles)". VÍDEO | "Quen apaga o lume?": bombeiros de Vigo exixen ao Concello unha solución despregando unha gran pancarta É dicir, a prestación do servizo de protección civil é, en primeira instancia, unha competencia local, en concreto, dos concellos de máis de 20.000 habitantes; e, en segunda instancia, das Deputacións provinciais nos municipios de menor poboación. Así, o artigo 49 da Lei 5/2007 estabelece que o sistema integrado de protección civil e emerxencias da Galiza financiarase mediante recursos procedentes dos concellos de máis de 20.000 habitantes, as Deputacións provinciais para actividades propias ou para atender as que lle correspondan aos concellos de menos de 20.000 habitantes e a propia Xunta da Galiza. Alén disto, as agrupacións de protección civil tamén poderán financiarse a través de subvencións e outros dereitos públicos, fondos provenientes de aseguradoras que cubran riscos persoais ou de bens e que poidan que poidan ser devindicados. Nesta liña, e para "colaborar" nesta competencia local e "garantir a existencia dun sistema integrado de Protección Civil", a Xunta da Galiza convoca cada ano subvencións para equipar as AVPC e os GES. A maiores, outras axudas préstanse para custear gastos de funcionamento, chegando no caso dos GES –e tamén dos consorcios provinciais de bombeiros– a asumir a Xunta o 50% do seu custo anual de mantemento. En definitiva, o sistema de Protección Civil da Galiza está integrado por persoal voluntario e por profesionais. As voluntarias, polo tanto, non perciben salario, mais as profesionais cobran a cargo dalgunha das tres Administracións que teñen competencias: Deputacións e Concellos, en función do número habitantes das localidades. Estas entidades locais deben, ademais e en colaboración coa Xunta, financiar gastos de mantemento das AVPC.