As Quintas: restaurar ou destruír

Recentemente aprobouse na UE unha importante lei que, como é habitual neste ámbito, está a pasar sen pena nin gloria. Trátase da Lei de Restauración da Natureza, clave para a pretendida neutralidade climática e a resiliencia fronte a ese mesmo cambio e para a conservación da biodiversidade. Esta lei debe poñer en marcha un proceso de restauración continuo e sostido da natureza da UE, tanto en terra como mar. Cómpre dicir que esta lei foi aprobada por pouco, 336 votos a favor e 300 en contra, da dereita. Os obxectivos desta lei non son modestos: preténdese que os estados poñan en marcha medidas de restauración en, polo menos o 20% das zonas terrestres e mariñas de aquí a 2030 (en seis anos!). En 2050 as medidas deben estar en vigor para todos os ecosistemas que necesiten ser restaurados. Compre resaltar que a UE ten unha serie de compromisos internacionais, neste caso, o marco mundial de biodiversidade de Kunming-Montreal da ONU (2022). Na UE deberiamos estar preocupados, máis en lugares degradados ambientalmente, como Galiza. Na UE só o 15% dos hábitats está en bo estado, o 38% das poboacións de peixes están en mal estado, 1 de cada 3 especies de abellas ou bolboretas (polinizadores) están en declive, 1 de cada 10 a piques da extinción, a diminución das aves en hábitats agrícolas dende 1990 foi de 36%, máis de 60% das poboacións de anfibios atópanse en mal estado ou nunha situación deficiente, o 70% dos solos da UE están nunha situación pouco saudable. Son só algúns dos exemplos que amosan que a conservación da biodiversidade e todo o que vai con ela (auga, solo, contaminación) non funcionou nos últimos anos a pesar da directiva de hábitats e a súa popular e nunca correctamente implementada Rede Natura. Depredadores Son moito máis coñecidos os fondos Next Generation. A pasta é a pasta. A solución da UE á crise posCovid é regar con créditos os estados membros (750.000 millóns de euros) ata o 2026, dentro de dous anos. Á caza e captura deste botín, apúntanse os de sempre, os depredadores de cartos públicos disfrazados agora de emprendedores e innovadores que, de novo, reindustrializarán o país dando así pulo ao mito do século XX, como se a enerxía, a competencia e as necesidades fosen as mesmas que hai 70 anos. Unha de cada tres especies de abellas ou bolboretas están en declive e unha de cada dez, a piques da extinción Tampouco é coñecido que unha das zonas con maior valor florístico e ecosistémico de Galiza atópase na serra do Careón e as súas estribacións (Deza, Terra de Melide, A Ulloa e Lugo), sobre todo cara ao sur onde existe un gran predio, As Quintas, antano dedicado á gandería ecolóxica. Nesta área existen varias especies de flora endémica sendo a máis coñecida a Santonila melidensis (o nome debera xa dar algunha pista); para entendernos, só están neste punto do planeta e se desaparecen de aquí, desaparecen por completo sendo, polo tanto, a responsabilidade da súa existencia completamente nosa. Nesta zona estanse a plantar eucaliptos constantemente sobre estas mesmas plantas e hábitats, mesmo a autoestrada A-54 pasa por riba delas. Modelo de xestión Galiza ten unha oportunidade inmensa con ese predio: a posibilidade de convertelo nunha reserva natural, modelo de xestión para moitos outros territorios, conservar así a súa singular flora e ecosistemas, por non falar dunha fauna que xa case non existe noutros lugares. Porén, os avezados emprendedores pretenden instalar alí unha factoría (Altri) que destruirá o territorio, intensificará a eucaliptización e detraerá outro recurso público, a auga, que terán que bombear do río Ulla, a considerable distancia e con gran desnivel, porque alí xusto está o río Seco cuxo nome dá, tamén, unha pista do seu caudal. Aínda así, este conforma unha valiosísima zona húmida que desaparecerá e con ela toda a súa biodiversidade. Cómpre dicir que nesa zona do río Ulla, a UE xa investiu cartos nun proxecto LIFE cun dos mamíferos máis ameazados da península Ibérica e prodixio evolutivo, a auganeira, e un molusco a piques de desaparecer, o mexillón de río. En definitiva, enfrontamos dous modelos opostos e, unha vez máis, parece que vai gañando o modelo do pasado, o do lucro privado e curtopracista, con escudos humanos como pretexto: os postos de traballo. Por suposto, ignórase que cada euro investido na protección de espazos naturais ten un retorno de vinte, para o conxunto da sociedade e sen comprometer recursos naturais, sen extinguir especies, sen emitir máis CO2, sen destruír sumidoiros de carbono e sen detraer cartos públicos para petos privados. Se cadra, haberá un cambio político en Galiza cun ou outro matiz. Agardemos que cambio signifique iso: cambio e non, unha vez máis, unha continuidade covarde, acomplexada, de luces cortas e contas correntes indolentes con esta e outras cuestións ambientais. A ver se no Parlamento europeo se vota unha cousa e logo no territorio faise a contraria.