Identidade e trepas

O Partido Galeguista tiña de símbolo un fouciño sobre unha estrela de cinco puntas branca atravesada pola banda azul. O fouciño, un símbolo de traballo paralelo e diferente do dos comunistas. Identificaban a ideoloxía e movemento político galeguista coas clases traballadoras do campo. E co traballo, claro. As ideoloxías que creaban unha identidade de clase foron esmagadas pola ideoloxía ultraliberal que fixo de nós meros consumidores, malia as clases sociais seguiren a existir. E custa que a xente se identifique con outra clase social que non sexa a da burguesía especuladora. Mais o galeguismo do tempo republicano non pretendía ser unha ideoloxía e un partido de clase e pretendeu ser a expresión e o plan de futuro dunha nación, a Galiza, e aínda que conservaba a idea de que a nación estaba fundada sobre a economía e a cultura do mundo rural, xa levaba dentro os elementos máis modernizadores. Tanto cadros profesionais como elementos dun empresariado emprendedor como os artistas máis vangardistas. En paralelo e en contradición coas propostas do sucursalismo madrileño, evidentemente, tan presentes como agora e coa forza do Estado centralista detrás. É imposíbel resumir aquí os cambios demográficos, económicos e culturais ocorridos no campo galego, cambios que malfadadamente non foron conducidos desde aquí e en función dos nosos intereses colectivos, e como mudou o seu lugar na realidade económica e social do país. E tamén no imaxinario que hoxe temos de nós. Hoxe a inmensa maioría de persoas que vivimos aquí non facemos a identificación automática entre ser galegas e ser campesiños nin veciños dalgunha aldea. Perviven os sentimentos contraditorios, hai quen sente unha identificación porque efectivamente é labrego ou aldeán e víveo co lexítimo orgullo, hai quen reivindica esa orixe rural aínda que arestora viva nalgunha cidade, hai quen sente vergoña desa identificación e cáusalle arrepío mesmo a idea de que o sinalen como galego... Mais dun modo ou doutro perdura esa idea da Galiza como "rexión rural" e perduran esas identificacións entre ser galego e ser de aldea, malia ser unha idea totalmente errada hoxe. E esas ideas perduran tanto entre nós como entre xente allea. Un intruso "de provincias" Chégame polas redes unha imaxe do cartaz do filme La ciudad no es para mí, protagonizada polo actor Paco Martínez Soria na que a cara do protagonista, un home dunha aldea castelá, mostra a torpeza e incomprensión da vida madrileña. Neste caso a face do simpático actor foi trocada pola do político antes galego e agora madrileño Núñez Feijóo. É un trazo da nosa historia o enviar trepas a Madrid, en todas as estruturas do estado, desde o Exército á xudicatura hai persoas de orixe galega ben situadas, e desde logo non paramos de enviar arribistas que abandonan a política galega para "ascender" nunha carreira política persoal. Feijóo é un deses. Mais as burlas que lle fan alí a ese individuo proveñen do intrusismo, alí xa teñen eles a tallada do Estado e non queren que veña un de fóra a disputarlla, Feijóo é un intruso que chega "de provincias". Concretamente pola man do Opus de Romay, como antes Rajoy, e que disputa o control á facción de Aznar, Aguirre, Ayuso (triple A). Con todo, non abonda ese carácter de intruso, o desprezo na corte a Feijóo ten asento tamén na súa orixe galega. Cousa que el propio alimentou co relato que nos fixo nas eleccións de ser el un pobre Balbino, un meniño de aldea. Cousa que non é real, mais o trepa por definición é alguén sen escrúpulos e que se alimenta da mentira e da traizón ás orixes. A mesma minusvaloración de nós é a que está detrás das burlas ao seu apelido. Hai uns días entrevistáronme na televisión pública catalá e sorprendeume unha pregunta, cal era o significado do apelido Feijóo, e a continuación o presentador fixo algunha ironía sobre o tal. Sorprendeume, porque a minusvaloración dese señor facíase desde o desprezo a un apelido e un apelido galego, "estraño". É lóxico e normal facer burlas sobre os personaxes públicos en privado, mais cando se fan en público hai que reparar en que adoitan facerse desde prexuízos clasistas ou de desprezo a unha identidade individual ou colectiva. Núñez e Feijóo son apelidos que non o fan nin mellor nin peor persoa. É a súa conduta o que o fai cidadán desprezábel, particularmente para quen se sinta cidadán ou cidadá galega. Digamos os nosos nomes e apelidos con naturalidade, digamos que somos cidadáns e cidadás galegas con orgullo. E non fagamos aprezo dos trepas que van á corte e logo veñen aquí de veraneantes porque reproducen a nosa dependencia, procuremos aquí e entre nós as referencias que nos aporten dignidade.