As bretoas e os bretóns arribaron a Galiza no século V, após abandonaren Britania, o que hoxe coñecemos como Gran Bretaña, a consecuencia da súa invasión por parte de pobos xermánicos, “o Imperio Romano retira as tropas para levalas a outras zonas da fronteira, de maneira que Britania queda desgornecida de efectivos e a defensa desa provincia queda en mans dos propios bretóns.
É entón o momento da inxente cantidade de anglosaxóns que cruzan o Canal da Mancha e gran parte da poboación bretoa decide abandonar a terra, marcha”, explica Anselmo López Carreira, voz autorizada na historia da Galiza da Idade Media. É este o contexto en que se sitúa o mitificado rei Arturo, “un bretón resistente fronte ás vagas de pobos xermánicos”.
O pobo bretón abandonou Britania e dirixiuse a través da Canle da Mancha á Armórica [hoxe Bretaña Francesa], e outros chegan até a costa norte da Gallaecia, á zona do bispado de Mondoñedo-Ferrol, a través de rutas ancestrais. “Fálase de que o contacto coas Illas Británicas podería remontarse ao Paleolítico, e a relación mantívose ao longo da época castrexa e da romana”, sinala López Carreira.
O historiador André Pena Graña remóntase á Idade de Bronce, “a primeira inscrición celta que se conserva no mundo apareceu no que hoxe é o Algarve, e pertencía a un galego”. Lembra que o libro Os Celtas da Europa Atlántica. Actas do 1º Congreso Galego sobre a Cultura Celta alude á aparición, a principios do século XX no fondo da ría de Huelva, de máis de 200 armas que procedían do norte da península, “había moito tráfico comercial e a navegación era directa”. A relación foi alén, “mesmo a Igrexa acabou conectada, carteándose”.
[Podes ler a reportaxe íntegra no Sermos Galiza 247, á venda nos quiosques e puntos de venda habituais]
