Erdogan admite o "punto de inflexión" tras a súa primeira derrota electoral: o CHP avanza incluso nos principais bastións do AKP

As eleccións municipais do domingo supoñen un “punto de inflexión para nós” logo dun resultado “non tan bo como se agardaba”, recoñeceu na madrugada da segunda feira o presidente turco, Recep Tayyip Erdogan, tras constatarse a primeira derrota electoral da súa formación, o Partido da Xustiza e o Desenvolvemento (AKP), nas máis de dúas décadas que pasaron desde que se fixo co poder, primeiro como primeiro ministro e despois como mandatario. Facendo fincapé en que a poboación “volveu utilizar as urnas como unha oportunidade para transmitir as súas mensaxes aos políticos”, Erdogan insistiu en que “o gañador destas eleccións é principalmente a nosa democracia”, e subliñou que, “se cometemos un erro, arranxarémolo”, reclamando “non desperdiciar” os catro anos que lle restan de mandato. A pesar de ser a primeira derrota electoral do presidente, que aínda así se tería imposto en número de Alcaldías, analistas citados por medios internacionais inciden en que desde 1977 non se producira unha vitoria deste calado dunha forza opositora. A Suprema Xunta Electoral de Turquía ratificou a segunda feira os resultados do escrutinio, que outorgan ao Partido Republicano do Pobo (CHP) 37,76% dos sufraxios, por 35,48% do AKP, seguido polo ultradereitista Novo Partido do Benestar (YRP), con 6,19%, e o prokurdo Partido pola Igualdade e a Democracia dos Pobos (DEM), con 5,7%. O CHP impúxose en 35 das 81 capitais de provincia, así como nas cinco cidades máis poboadas, con 24 para o AKP e 10 para o DEM, seguido da extrema dereita do Partido de Acción Nacionalista (MHP) con oito. Turquía e Exipto escenifican a súa reconciliación para abordar a situación en Gaza Perante o avance do DEM, que tamén se fixo co control das cidades metropolitanas de Diyarbakir, Mardin e Van, está pendente de comprobar a reacción do Goberno de Ancara, que no anterior período interveu a inmensa maioría das Alcaldías baixo o seu control acusando a formación de vínculos co prohibido Partido dos Traballadores do Kurdistán (PKK). A formación progresista destacou o seu éxito electoral a pesar da fraude da que inculpa o Executivo de Erdogan, detallando que 55.000 policías e militares foron trasladados ao Kurdistán para evitar a súa vitoria, posto que a normativa electoral sinala que nese caso deben votar onde estean despregados. Un representante do DEM foi unha das dúas persoas falecidas en enfrontamentos durante o proceso electoral. Imamoglu, reforzado Un dos principais obxectivos de Erdogan era recuperar o dominio de Istambul, unha localidade que dirixiu e que o AKP perdeu en 2019. Non obstante, un dos principais líderes do CHP, Ekrem Imamoglu, foi quen de revalidar a Alcaldía con dez puntos de vantaxe sobre a candidatura do AKP, reforzando a súa posición de cara ás eleccións presidenciais de 2028. “Acabouse o Goberno dun só home”, proclamou tras coñecerse a súa vitoria. De forma previsíbel, apuntan os medios locais, loitará por ser o designado do CHP nesas eleccións con Mansur Yavas, alcalde de Ancara reelixido con arredor de 30 puntos de vantaxe sobre a opción do AKP. Entre Istambul e a capital concentran case unha cuarta parte da poboación turca. A pesar de que esas votacións están aínda lonxe, a posibilidade dun cambio de ciclo viuse reforzada polas vitorias do CHP en Izmir ou Antalya, que eran até o de agora bastións de Erdogan. A comezos de marzo, o presidente recalcou que estes comicios serían os derradeiros organizados polo seu Executivo, deixando entrever a súa retirada ao final do seu terceiro mandato presidencial. Con todo, a oposición dúbida das súas intencións após permitirlle unha reforma constitucional superar os dous mandatos fixados pola lexislación turca. Neste sentido, os resultados dificultarían que fose aprobada unha nova reforma constitucional para permitirlle concorrer a novos comicios, pois a pesar da maioría absoluta no lexislativo do AKP e dos seus aliados precisaría unha maioría cualificada ou un referendo. Remata sen acordo a xuntanza entre Rusia e Turquía sobre a iniciativa de gran do Mar Negro Entre os motivos da súa derrota, apenas 10 meses despois de revalidar o cargo nas presidenciais, o xornal Hürriyet, próximo ao AKP, afirma que “só pode explicarse pola economía”, cunha inflación de case 70%. “Vivo só e teño dous fillos, como chego a fin de mes?”, cuestionou á axencia AP Hicabi Pekdemir, un cidadán que denuncia que o seu alugueiro se multiplicou por seis nos últimos dous anos. A análise foi corroborada por Abdurrahman Kurt, ex lexislador e ex membro da dirección do AKP, que amais apunta directamente as persoas xubiladas como as causantes da derrota de Erdogan, o que avala o politólogo Tarik Sengül, que debulla que “unha parte importante dos 16 millóns de xubilados, bastión de votos do AKP”, cobran apenas 285 euros mensuais. Arredor desta cuestión, Seda Demiralp, docente de Ciencias Políticas na Universidade Isik de Istambul, apunta que a diferenza de participación en comparación coas presidenciais (78,5% o domingo e 87% na primeira volta daqueles comicios) responde a partidarios do AKP que desta vez, en cambio, decidiron non acudir a votar. O peso do liderado e do auxe do islamismo Seda Demiralp recalca que “o liderado estase a volver máis importante que os partidos e as ideoloxías”, sobre todo “nun país como Turquía, onde as institucións son débiles, a xente conecta cos líderes e non cos partidos e outras institucións”, todo isto nunha campaña por parte do AKP protagonizada por Erdogan, que presentou nas principais prazas candidaturas de persoas menos coñecidas que ás da oposición, refiren medios internacionais. Pola súa parte, a axencia EFE inclúe como un dos factores da derrota electoral o auxe do islamismo, unha cuestión paradoxal posto que Erdogan impulsou a fin da secularización do Estado deseñada polo seu fundador, Mustafa Kemal Atatürk, que en paralelo tamén impulsou a fundación do CHP. O certo é que tanto o MHP como o YRP, integrados na Alianza Popular coa que participou o AKP nas eleccións parlamentarias de 2023, presentáronse desta vez de forma independente, o que permitiu a segunda forza, que se presentou por primeira vez a unhas municipais e que está dirixida por Fatih Erbakan, fillo de Necmettin Erbakan, primeiro islamista en gañar unhas eleccións xerais en Turquía e mentor de Erdogan, vencer en dúas provincias e multiplicar por tres a porcentaxe de voto recibida desde as parlamentarias de maio.