Dimensión global do conflito Israel-Palestina

O mundo enteiro, durante as últimas semanas, virou a súa mirada cara ao Mediterráneo oriental, para agregar unha nova cota de estremecemento e incerteza á xa de seu caldeada xeopolítica mundial. Ao teatro de guerra ucraíno, que lle custou a Europa un gasoduto (o Nord Stream), á OTAN practicamente o mellor do seu inventario de armas e á economía mundial unha destrutiva campaña de sancións económicas contra Rusia que estimula a desglobalización e o encarecemento da enerxía, agora súmase o agravamento do conflito entre Israel e a resistencia palestina, o cal alcanzou un novo punto crítico. A resposta de Israel fronte á Operación Diluvio da Al-Aqsa, encabezada por Hamas e outras agrupacións da resistencia en Gaza e Cisxordania, que debe o seu nome á Santa Mesquita situada na Al-Quds (Xerusalén), considerada unha icona sensíbel do mundo musulmán que unifica sunismo e chiísmo, foi proporcional á ferida que a mesma supuxo para a noción (autoadxudicada) de superioridade do "exército máis preparado e mellor armado" de todo Medio Oriente. O Diluvio da Al-Aqsa enterrou o mito da invencibilidade de Israel en termos militares, e supuxo unha humillación estratéxica para o seu servizo de intelixencia, o mortífero Mossad. Ante iso, a contraofensiva de Israel foi feroz, atacando indiscriminadamente obxectivos civís en Gaza e profundando a situación de crise humanitaria. Desde o Consello de Seguridade, a través do apoio sempre incondicional dos EUA, bloqueáronse varias iniciativas para un cesamento do fogo, outorgando a Israel a marxe de manobra para unha invasión terrestre a Gaza, o que significaría abrir a caixa de Pandora dun conflito rexional. Mentres tanto, desde o Líbano, Hezbolá, temida por Israel desde a guerra de 2006, asoma unha segunda fronte no teatro de operacións que puidese levar a situación a unha escalada caótica, coas súas fortes resonancias no aumento dos prezos da enerxía e o requecemento da economía mundial. Se a corda dunha imaxe de estabilidade económica mundial cada vez máis fráxil xa estaba o suficientemente tensa, en Gaza pode terminar por romper. O factor sorpresa xogoulle unha mala pasada a Israel e a unidade do mundo árabe-musulmán arredor da cuestión palestina rexurdiu con forza Nada será como antes Como indica o estereotipo xeográfico e xeopolítico habitual, Medio Oriente é sinónimo de petróleo e situacións complexas a nivel internacional; sinónimo de eventos que redefinen épocas políticas e económicas globais. É estraño o misterioso poder dalgúns clixés de achegarse con precisión á realidade, cunha capacidade de captura superior ao das máis loadas elucubracións teóricas. A situación actual do conflito trouxo de regreso como marco histórico a Guerra de Outubro, tamén denominada, desde a versión israelí, Guerra de Yom Kipur de 1973. A asociación entre ambos os eventos é natural, pois como naquela oportunidade o uso do factor sorpresa volveulle xogar unha mala pasada a Israel e a atmosfera de unidade de todo o mundo árabe-musulmán ao redor da cuestión palestina rexurdiu con forza, interrompendo a traxectoria de normalización de relacións establecida nos Acordos de Abraham. O final da Guerra de Outubro, favorábel a Israel polo decisivo apoio militar brindado por EUA, cambiou Medio Oriente e o mundo enteiro. Por só citar un caso, produto das negociacións posteriores ao conflito, Exipto abortaría a opción dunha asociación máis decidida coa Unión Soviética, erosionando as orientacións xeopolíticas de Gamal Abdel Nasser. Ese xiro xeopolítico ten unha pegada profunda na actualidade. Exipto, no medio dos cruentos bombardeos de Israel, resistiuse a abrir o paso fronteirizo de Rafah, a única escapatoria para os habitantes de Gaza acosados pola guerra. A nivel global, o embargo aplicado polos países árabes a EUA (e aliados) por apoiar Israel xerou un desenfreo inflacionario nas economías do Norte global que non só afundiu o Goberno de Jimmy Carter senón, tamén, o paradigma económico keynesiano que gobernara no mundo occidental desde o fin da II Guerra Mundial. A Guerra de Outubro marcou o final da convención do Estado de benestar, cunha forte presenza estatal que convivía e orientaba o mercado. Ronald Reagan foi o fillo delirante dunha época tamén surrealista, e con el ascenderían ao poder aquelas doutrinas económicas neoliberais con vocación de privatización e mercantilización absoluta de todo canto exista. O problema é que, esas ideas, tiveron o seu propio momento "muro de Berlín" na crise financeira global de 2007-2009. De aí en diante, o mundo permaneceu zombificado ante a ausencia dun paradigma económico de superación, repetindo fórmulas erradas que profundan o fracaso das formulacións ultraliberais. Será outra vez Medio Oriente o ventre dunha nova época global? A falta dunha resposta, os fíos subterráneos e misteriosos da historia parecen indicarnos que nada será como antes, como resultado do que se conclúa no campo de batalla.